Bir süredir gündemde olan ve TBMM’de kabul edilen torba kanunla önemli deðiþiklikler yapýldý. Ýþveren çalýþanýný iþten çýkaramayacak, iþverenlere üç ay süreyle çalýþaný ücretsiz izne çýkarma hakký tanýnacak, ücretsiz izne çýkarýlanlara aylýk 1.177,20 TL nakdi ücret desteði verilecek, ücretsiz izinli olanlarýn GSS primleri iþsizlik sigortasý fonundan karþýlanacak, kýsa çalýþmada uygunluk incelemesi yapýlmadan iþverenin beyaný ile KÇÖ ödemesi baþlayacak.
Geçici Ýstihdam Güvencesi
Torba Kanunla, Ýþ Kanunu kapsamýnda olan veya olmayan her türlü iþ veya hizmet sözleþmesi, maddenin yürürlüðe girdiði tarihten itibaren üç ay süreyle 25 inci maddenin birinci fýkrasýnýn ikinci bendinde veya diðer kanunlarýn ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyiniyet kurallarýna uymayan haller ve benzeri sebepler dýþýnda iþveren tarafýndan feshedilemez. Üç aylýk fesih yasaðý süresini Cumhurbaþkaný altý aya kadar uzatabilecek. Bu çerçevede üç aylýk süre içerisinde iþveren iþçiyi tamamen veya kýsmen ücretsiz izne ayýrabilir. Bu þekilde ücretsiz izne ayrýlmak iþçiye geçerli sebebe (esasýnda haklý nedene) dayanarak sözleþmeyi fesih hakký vermez.
Kýsa Çalýþma Almayana Ücretsiz Ýzin ödemesi
Bu kapsamda maddenin yürürlüðe girdiði tarihte iþ sözleþmesi bulunmakla birlikte geçici 10. Madde kapsamýnda iþverenler tarafýndan ücretsiz izne ayrýlan kýsa çalýþma ödeneðinden yararlanamayan iþçiler ile ve 15/3/2020 tarihinden sonra 51. Madde kapsamýnda “yüzde” usulünün uygulandýðý müesseselerde çalýþmakta iken iþ sözleþmesi feshedilen ve iþsizlik ödeneðinden yararlanamayan iþçilere (emekli/yaþlýlýk aylýðý almamalarý þartýyla) 3 aylýk fesih yasaðý süresini geçmemek üzere, ücretsiz izinde bulunduklarý veya iþsiz kaldýklarý süre kadar, Ýþsizlik Sigortasý Fonundan günlük 39,24 TL nakdi ücret desteði verilecek. Damga vergisi hariç kesinti yapýlamayacak. Nakdi ücret desteði süresince GSS primleri de fondan karþýlanacak.
Bu iþçilerin filen çalýþtýrýldýklarýnýn tespiti halinde her iþçi ve çalýþtýrýldýðý her ay için brüt asgari ücret (2020 yýlý için 2.943 TL) tutarýnda idari para cezasý uygulanacak.
Ekonomi ve Sosyal Güvenlik Bilim Kurulu Þart
Türkiye, covid-19 mücadelesini, saðlýk alanýnda Bilim Kurulunu aktif çalýþtýrmak suretiyle çok baþarýlý bir tablo sergiliyor. Ancak, iþin bir de ekonomik ve sosyal boyutu var, istihdam, iþsizlik, sosyal ve ekonomik destekler de en az saðlýk kadar önemli. Mutlaka Ekonomi ve Sosyal Güvenlik Bilim Kurulu da kurulmalý.
Uygunluk Tespiti Aranmayacak
Okurlarýmýz hatýrlayacaktýr, 24 Mart tarihinde kýsa çalýþma nedeniyle yaþanan sorunlarý dile getirmiþ ve “Uygunluk Denetimi Þart Mý?” demiþtim. Cumhurbaþkanýmýzýn süreçlerin kolaylaþtýrýlmasý ve hýzlandýrýlmasý yönündeki açýk talimatý dikkate alýnmadan, bu ekonomik zorluk ve salgýn döneminde uygunluk denetiminde direnilmesini eleþtirmiþ, bürokrasinin azaltýlarak iþyerlerinin baþvurusunun kabul edilip, daha sonra mevzuata aykýrýlýk olup olmadýðýnýn örneklem yoluyla denetlenmesini önermiþtim.
Ýþte nihayet TBMM ‘de kabul edilen torba kanunla ilk defa bu köþeden önerdiðimiz kýsa çalýþmada uygunluk denetimi yapýlmamasý önerisi hayata geçiriliyor. Yeni Koronavirüs (Covid-19) sebebiyle iþverenlerin yaptýklarý zorlayýcý sebep gerekçeli kýsa çalýþma baþvurularý için uygunluk tespitinin tamamlanmasý beklenmeksizin, iþverenlerin beyaný doðrultusunda kýsa çalýþma ödemesi gerçekleþtirilecek. Ýþverenin hatalý bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapýlan fazla ve yersiz ödemeler yasal faizi ile birlikte iþverenden tahsil edilecek.
Bize de önerilerimizi dikkate alan Hazine ve Maliye Bakaný Berat Albayrak’a ve Kanunun yasalaþmasýnda emekleri bulunan milletvekillerine teþekkür etmek düþüyor.
