Okurumuz M.A.“Yaklaþýk 20 yýldýr çalýþmakta olduðum iþyerinden istifa edeceðim ve baþka bir þirkette daha iyi bir kadro ve mali haklarla çalýþmaya baþlayacaðým. Ýstifa edenler kýdem tazminatý alamaz diye bir þey duydum, doðru mu? Tazminat hakkýmýn yanmamasý için ne yapabilirim?” diye soruyor.
Kýdem tazminatý her zaman çalýþma hayatýnda iþçi ve iþveren arasýnda gerginliðe neden olan konularýn baþýnda geliyor. Bu nedenle de mahkemelerde çok sayýda kýdem tazminatýna iliþkin dava olduðunu görüyoruz.
Bazen iþçiler daha iyi bir iþ bulduðunda kýdem tazminatýnýn kaybolacaðý endiþesiyle yeni iþine baþlayamýyor. Esasen kýdem tazminatýnýn hangi durumlarda ödeneceði 1475 sayýlý eski Ýþ Kanunu’nun halen yürürlükte olan 14. Maddesi’yle düzenlenmiþtir.
Buna göre;
- Ýþveren tarafýndan haklý nedenle tazminatsýz çýkýþ yapýlabilecek 4857 Sayýlý Ýþ Kanunu’nun 25. Maddesi’nin II numaralý bendinde gösterilen ahlak ve iyi niyet kurallarýna uymayan davranýþlar dýþýnda iþ sözleþmesinin feshedilmesi durumunda,
- Ýþçi tarafýndan 4857 sayýlý Ýþ kanunun 24. Maddesinde sayýlan nedenlerden dolayý iþ sözleþmesinin feshedilmesi durumunda,
- Muvazzaf askerlik dolayýsýyla iþ sözleþmesinin feshedilmesi durumunda,
- Ýþçinin baðlý bulunduðu kanunla kurulu kurum veya sandýklardan yaþlýlýk, emeklilik, veya malullük aylýðý yahut toptan ödeme almasý amacýyla iþ sözleþmesinin feshedilmesi durumunda,
- Kadýnýn evlendiði tarihten itibaren bir yýl içerisinde kendi rýzasý ile iþ sözleþmesini sona erdirmesi durumunda,
- Ýþçinin ölümü sebebiyle iþ sözleþmesinin son bulmasý halinde,
- Sosyal Sigorta Yasalarýnda deðiþiklik yapan 4447 Sayýlý Yasa ile getirilen bir hükümle, 08.09.1999 öncesi sigorta baþlangýcý olanlar için 506 Sayýlý Kanun’un 60. Maddesi’nin birinci fýkrasýnýn (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaþlar dýþýnda kalan diðer þartlarý veya ayný kanunun geçici 81. Maddesi’ne göre yaþlýlýk aylýðý baðlanmasý için öngörülen sigortalýlýk süresini ve prim ödeme gün sayýsýný tamamlayarak kendi istekleri ile iþten ayrýlmalarý nedeniyle,
Ýþ sözleþmesi sona eren içiler kýdem tazminatý almaya hak kazanýrlar.
Dolayýsýyla yasada yer almadýðý için istifa edenlere kýdem tazminatý veya ihbar tazminatý ödenmesi mümkün bulunmamaktadýr. Bilakis istifa eden iþçinin ihbar süresinde çalýþmamasý durumunda iþverene ihbar tazminatý ödeme zorunluluðu doðar.
Ancak istifa etmek yerine, 15 yýl ve 3600 günü doldurmuþ olmanýz gerekesiyle iþ sözleþmenizi sona erdirmeniz durumunda kýdem tazminatý alma hakkýnýz doðacaktý.
Son yýllarda yaygýn bir þekilde kullanýlan ve kýdem tazminatý alma hakký doðuran sigortalýlýk süresi ve prim gününü (15 yýl 3600 günü) doldurup emeklilik yaþýný bekleyen sigortalýlar kýdem tazminatý alabilmektedir.
Bu nedenle 15 yýl ve 3600 gün sayýsýný doldurup emeklilik yaþýný beklemeniz halinde, SGK’dan alacaðýnýz kýdem tazminatý alabilir yazýsý ile kýdem tazminatýnýzý talep edebilirsiniz. Bunun için baðlý olduðunuz SGK Müdürlüðüne baþvurmanýz gerekmektedir.
Bu durumda 15 yýl ve 3600 gün sayýsýný doldurup emeklilik yaþýný bekleyenlerin kýdem tazminatýný aldýktan sonra bir baþka yerde çalýþmasýna engel bir durum yoktur.
15 yýl ve 3600 gün sayýsýný doldurup emeklilik yaþýný bekleyenlere sadece kýdem tazminatý ödenmekte olup ihbar tazminatý ödenmemektedir.
