Bir istihbarat örgütünün faaliyetleri incelenirken yaptýðý operasyonlar tartýþýlýr. Ýstihbarat teþkilatlarýnýn diðer ülkede yaptýðý operasyonlar incelenmekle yetinilir. Bir istihbarat servisinin diðerine yaptýklarý tartýþýlmaz. Gerçekte iki ülke arasýndaki mücadelede en önemli hedeflerden biri de karþý tarafýn istihbarat servisidir. Mesela Almanya Ýkinci Dünya Savaþý’nda yenilince istihbarat servisi de ABD’nin kontrolüne girmiþtir. Bu süreçte çok ilgi çekici bir olay vardýr. Savaþ bitmeden önce Alman Ýstihbarat Baþkaný Amiral Canaris, ABD’ye savaþýn Almanya’nýn yenilgisi ile sonuçlanacaðýný ve kendi servislerinin SSCB yerine ABD’nin eline geçmesini istediklerini söylemiþtir.
Bu iki þekilde yorumlanabilir. Çoðunluk bunun ülkeye ihanet olacaðýný söyler ama bu kiþi geleceði tahmin etmekte ve ülkesine az zararlý bir yol çizmektedir: Almanya’daki Nazi partisinin de bir istihbarat örgütü bulunmaktadýr ve bu temasý haber alýrlar. Onlar Alman istihbarat þefinin hain olduðunu düþünür ve hükümete söylerler ve Hitler bu kiþiyi idam ettirir. Baþa getirilen General Gehlen de Canaris gibi düþünmektedir ama bu sýrrý korumuþtur. Savaþ sonunda ABD birçok Alman istihbaratçýsýný ülkesine götürmüþ ve özellikle Güney ABD’de baþarýlý operasyonlar yapmýþlardýr. Ancak yeniden kurulan Alman devletinin istihbarat teþkilatý ise nasýl oluþmuþtur? Þöyle ki ABD bu teþkilatý tamamen kontrol altýna alacak bir kadro ile bu servisi kurar. Yani galip ülkeler geride býraktýklarý ülkenin gizli servisini kontrol edecekleri bir sistem kurarlar. Þüphesiz Almanya’yý yöneten güçler zamanla baðýmsýzlaþýr ve servislerinin kontrol altýnda olduðunu bilirler. Peki bu sistemden nasýl kurtulurlar?
***
Kendi servislerinin baþkasýnýn kontrolünde olduðunu bilen gizli servis ilginç bir politika uygular. Bu servis topraklarýný iþgal eden ülkenin isteklerine uygun hareket eder. Ama bu ülkede yabancý bir ülkeye hizmet etmek istemeyen yetenekli kiþiler varsa bunlar servise dahil olurlar ve yabancýlara kesin itaat ettikleri rolünü oynar ama bundan tamamen baðýmsýz gizli bir örgüt kurarlar.
Bu Alman derin devletinin operasyonudur. Bir devletin iþgali altýnda olduklarý zaman onlarla çatýþmak yerine onlardan tamamen baðýmsýz bir gizli yapý oluþtururlar. ABD gibi güçlü bir ülke bir istihbarat örgütünü kontrol ettiðini zannederken içindeki derin devlet yapýsý onu yüzeyde tutar ve kendi örgütünü kurar.
Söylediklerimin operasyon bölümleri hiçbir belgeye dayanmaz. Benim metodum soru sormak ve buna mantýklý cevaplar vermek biçimindedir. Her tarafa sýzan bir yabancý servisin sizin servisinizi kontrol etmediðini nasýl bilirsiniz? Bu soruya önce mantýklý bir cevap verip düþüncenizin doðru olup olmadýðýný akli deliller yerine maddi delillere ulaþarak cevap verirsiniz.
Bir ülkede gizli servis kurup onu baþarýlý kýlmak imkansýz deðil ama zordur. Yabancý gizli servis yerli istihbarat mensuplarýyla iliþki kurarken iki þeye dikkat eder. Birincisi onu ilgisiz ya da baþarýsýz kýlmamak için stratejisini ülkeye hizmet olarak oluþtururlar ve bu stratejinin içine kendi hedeflerini monte ederler. Mesela Türkiye’de Ýslamcý ve diðer ideolojilere baðlý olmamaya çalýþýrlar. Ýkinci olarak kullandýklarý kiþiye maddi yüksek mevkiler ve rahat bir hayat için gerekli maddi imkanlarý saðlarlar.
Burada kaçýnýlmasý gereken þey milli kimselere yalan bilgilerle saldýrýp onu etkisiz kýlmaktýr. Bu durumda þu ortaya çýkar: Kötülenen kiþi gerçekten söylendiði gibi mi yoksa iftira mý atýlýyor. Bazen öyle sýzýlýr ki tüm servis onlarýn çizgisinde hareket eder.