Ýþ hayatýnda yaþanan önemli sorunlardan biri çalýþma koþullarýnda iþverenin yaptýðý deðiþikliðin çalýþan tarafýndan kabul edilmemesi üzerine çýkan uyuþmazlýktýr.
Özellikle, iþverenin iþçiyi çalýþmakta olduðu iþyerinden daha uzak bir iþyerinde görevlendirmesi durumunda yaþanan ihtilaflar sýklýkla gündeme gelmektedir.
Ýþveren sözleþmede iþyerini belirleme yetkisinin olduðunu ve bu yetkiye dayanarak iþçinin iþyerini deðiþtirdiðini öne sürmekte, iþçi ise yeni iþyerinin evine çok uzak olduðunu ve/veya kendisine yol ücreti ödenmediði yakýnmasýyla istifa etmekte ve dava yoluyla tazminatýný talep etmektedir.
Böyle bir durumda dava neticesi ne olabilir?
Önce , iþverenin geniþletilmiþ yönetim hakký kavramýný ve bu hakkýn sýnýrlarýný tanýmlayalým.
Ýþ sözleþmelerinde ve iþ sözleþmelerinin eki olan personel yönetmeliklerinde çalýþma koþullarý ana hatlarýyla belirtilmektedir. Ýþ sözleþmesine aykýrý olmamak koþuluyla, çalýþma yöntemi ve iþyeri düzeni gibi uygulamayla ilgili ayrýntýlar iþverence belirlenir. Bu hakka iþverenin yönetim hakký denir.
Ancak, iþveren yönetim (sevk ve idare) hakkýna dayanarak iþ sözleþmesinde belirtilen iþçi çalýþma koþullarýnda tek taraflý olarak deðiþiklikler yapamaz.
Bu kuralýn istisnasý, iþverenin geniþletilmiþ yönetim hakkýna sahip olmasý halidir.
Ýþ sözleþmesinde, gerektiðinde iþverenin iþçinin çalýþma koþullarýnda deðiþiklik yapabileceðine dair düzenlemeler bulunmasý halinde, iþverenin geniþletilmiþ yönetim hakkýndan söz edilir.
Bu halde iþveren, yönetim hakkýný kötüye kullanmamak ve sözleþmedeki sýnýrlara uymak kaydýyla iþçinin çalýþma koþullarýnda deðiþiklik yapma hakkýný sürekli olarak kazanmýþ olmaktadýr.
Örneðin, iþçinin gerektiðinde iþverene ait diðer iþyerlerinde de iþverence görevlendirilebileceðine dair sözleþme hükmü, iþverene iþçinin görev yerinde deðiþiklik yapma hakkýný vermektedir.
Ancak söz konusu hak iþverence objektif olarak kullanýlmalýdýr. Ýþçinin iþ sözleþmesinin feshini saðlamak için sözleþme hükmünün iþverence uygulamaya konulmasý, iþverenin yönetim hakkýnýn kötüye kullanýlmasý niteliðindedir.
Þimdi yukarýdaki sorunun cevabýný Yargýtay kararýndan okuyalým;
Somut olayda, güvenlik görevlisi olan davacýnýn ...de çalýþtýðý, iþverence ...ta görevlendirildiði ancak davacýnýn uzak olduðu ve yol ücreti verilmediði için görevlendirmeyi kabul etmediði anlaþýlmaktadýr. Davacýnýn iþ þartlarýnýn aleyhe deðiþtirildiði açýktýr. Her ne kadar sözleþmede iþvereninin Ýstanbul sýnýrlarý içinde çalýþtýracaðý yeri tayin edeceði belirtilmiþse de iþverenin nakil yetkisini yukarýda açýklanan maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulduðunda, objektif olarak kullanýldýðý söylenemez. Bu nedenle davacýnýn iþ akdini feshi haklý olduðundan kýdem tazminatýnýn kabulü gerekirken reddine karar verilmesi isabetsizdir.
Sözün özü; iþverenin geniþletilmiþ yönetim hakkýný objektif olarak kullanmamasý nedeniyle çalýþma koþullarý aleyhine aðýrlaþtýrýlan iþçinin bu sebeple iþ sözleþmesini feshetmesi halinde kýdem tazminatýný talep etme hakký doðar.
Kaynak:
4857 sayýlý Ýþ Kanunu Madde 22
(9.HD 28.4.2015 gün 2014/4238 E, 2015/15421 K)(9. HD. 7.7.2008 gün, 2007/24548 E, 2008/19209 K)
