Son yýllarda yapýlan yasal düzenlemeler ve toplumsal bilinçlenmeyle birlikte iþletmelerde, iþçi ve iþverenlerde iþ saðlýðý ve güvenliði kültürü oluþmaya baþladý.
Ülkemizin iþ saðlýðý ve güvenliðine iliþkin önemli adýmlarýndan biri 2013 yýlýnda yürürlüðe giren 6331 Sayýlý Kanun oldu. Ýþ saðlýðý ve güvenliðini yaygýnlaþtýrmak ve iþ kazalarýný azaltmak için bu alanda büyük bir deðiþim yapýldý.
Ýþverenlere son düzenlemelerle birçok yükümlülükler getirildi. Risk deðerlendirmesi, acil eylem planý, iþ saðlýðý ve güvenliði eðitimleri, mesleki eðitimler, ölçümlerin yaptýrýlmasý, çalýþan temsilcisi atanmasý gibi uygulamalar iþ kazalarýný önemli ölçüde azalttý.
Ýþ güvenliðinde temel amaç, saðlýklý ve güvenli bir çalýþma ortamý saðlamak, çalýþma ortamýndan kaynaklanan saðlýk ve güvenlik risklerini önlemek, çalýþanlarýn saðlýk, güvenlik ve refahýný saðlamak ve geliþtirmek, üretimin devamlýlýðýný saðlamaktýr.
Ancak güvenli iþ ortamýný saðlanmasý sadece iþveren görevi deðildir. Ýþ güvenliði bilinciyle hareket eden çalýþanlarla birlikte iþletmelerde iþçi-iþveren arasýnda köprü görevinde bulunmak üzere çalýþan temsilcisinin olmasý gereklidir. Çalýþan temsilcisi, 6331 Sayýlý Kanun’a göre iþ saðlýðý ve güvenliði ile ilgili çalýþmalara katýlma, çalýþmalarý izleme, tedbir alýnmasýný isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalýþanlarý temsil etmeye yetkili çalýþandýr.
Çalýþan temsilcileri özel olarak eðitilmek zorundadýr. Ayrýca iþyeri ilgili alýnan kararlar hakkýnda bilgilendirilmek veya tehlikelere karþý uyarýlmalýdýrlar.
Ýþveren; iþyerinin deðiþik bölümlerindeki riskler ve çalýþan sayýlarýný göz önünde bulundurarak dengeli daðýlýma özen göstermek kaydýyla, çalýþanlar arasýnda yapýlacak seçim veya seçimle belirlenemediði durumda atama yoluyla, aþaðýda belirtilen sayýlarda çalýþan temsilcisini görevlendirmek zorundadýr:
a) Ýki ile elli arasýnda çalýþaný bulunan iþyerlerinde bir,
b) Elli bir ile yüz arasýnda çalýþaný bulunan iþyerlerinde iki,
c) Yüz bir ile beþ yüz arasýnda çalýþaný bulunan iþyerlerinde üç,
ç) Beþ yüz bir ile bin arasýnda çalýþaný bulunan iþyerlerinde dört,
d) Bin bir ile iki bin arasýnda çalýþaný bulunan iþyerlerinde beþ,
e) Ýki bin bir ve üzeri çalýþaný bulunan iþyerlerinde altý.
Çalýþan temsilcileri, tehlike kaynaðýnýn yok edilmesi veya tehlikeden kaynaklanan riskin azaltýlmasý için, iþverene öneride bulunma ve iþverenden gerekli tedbirlerin alýnmasýný isteme hakkýna sahiptir
Görevlerini yürütmeleri nedeniyle, çalýþan temsilcileri ve destek elemanlarýnýn haklarý kýsýtlanamaz ve görevlerini yerine getirebilmeleri için iþveren tarafýndan gerekli imkânlar saðlanýr.
Çalýþan temsilcisi ile ilgili kurallara aykýrý gelen iþverenler çalýþan sayýsý ve iþyeri tehlike sýnýfýna göre farklý miktarlarda idari para cezasý alabilirler.
Çalýþan temsilcilerinin görevlendirilmemesi durumunda 2018 yýlýnda 1.545 TL ile 4.635 TL arasýnda deðiþen tutarlarda,
Çalýþan temsilcilerinin iþverene öneride bulunma ve tedbir alýnmasýný isteme hakkýnýn verilmemesi durumunda 2018 yýlýnda 2.319 TL ile 6.549 TL arasýnda deðiþen tutarlarda,
Çalýþan temsilcilerinin ve destek elemanlarýnýn haklarýnýn kýsýtlanmasý, imkân saðlanmamasý durumunda haklarý kýsýtlanan her birey için 2018 yýlýnda 1.545 TL ile 4.635 TL arasýnda deðiþen tutarlarda idari para cezasý uygulanacaktýr.
