2008 yýlýnda Paris'teki oylamada, '2015 EXPO' düzenleme hakkýný Milano'ya kaptýrdýðýmýzda ne kadar üzülmüþtüm. Sanki salon baþýma yýkýlmýþtý. Ýtalyanlar'a da kýzmýþtým açýkçasý. O tarihten bu yana Ýtalya'ya hiç yolum düþmedi.
TBMM ile AB'nin beraber yürüttüðü Deðiþim ve Diyalog Çalýþmasý'nýn Deðiþim ayaðý için Ýtalya'ya gitmek bana düþtü. AB Uyum Komisyonu üyesi Ýstanbul Milletvekili Ayþe Daniþoðlu muhalefeti temsilen katýldý heyete. Ýtalya Dostluk Grubu Baþkaný Ýstanbul Milletvekili Hakan Þükür böylesine önemli bir programa baþka iþleri bahane ederek katýlmadý. Yasama uzmanýmýz Yasemin Elibol yine hünerini gösterdi ve programýn baþarýlý geçmesi için yaptýðý onlarca görüþme ve yazýþma semeresini verdi.
Roma, Avrupa'da neredeyse tamamýný gördüðüm büyük þehirlerin en cana yakýn olaný. Ýbn-i Haldun'un söylediði gibi bu algýmda ayný iklime mensup olmaktan kaynaklanan bir durum da var belki. Olsun. Ben çok çekici buluyorum Roma'yý. Biraz vakit bulursam hem Roma þehir tarihine ait kitaplarý okuyacaðým, hem de meþhur Roma Tatili filmini yeniden izleyeceðim.
Ýtalya Senatosu AB Politikalarý Komisyonu Baþkaný Vannino Chiti ile AB'yi tartýþtýk önce. Ýtalya'nýn bize desteði açýk. Yine de merak ettiði sorular vardý. Türkiye'ye karþý AB'nin ikircikli tutumunu gördüðünden midir, nedir, bundan sonrasý için ne düþünüyorsunuz diye sormadan edemedi. Ben realist olmaya çalýþtým. Türkiye'nin bazý eksikleri var, ama bunlarý giderme iradesi de var dedim. Aslýnda bu soru ve cevabý görüþtüðümüz bütün Ýtalyan muhataplarýmýzla tekrarlamak durumunda kaldýk. Temsilciler Meclisi Dýþ Ýliþkiler Komisyonu Baþkaný Fabrizio Cicchitto bizim hassas olduðumuz konularda belli ki bir hazýrlýk yapmýþ. Bize, 'Vize konusunda Türkiye'nin yanýnda olacaðýz' dedi. Komisyon üyeleri de Türkiye'yi yakýndan izlediklerini sorularýyla ortaya koydular. Mesela Akdeniz'deki tekne felaketiyle ilgili üzüntülerini paylaþtýðýma dair sözlerime bir milletvekili hem teþekkür etti, hem de AB'de Kuzey-Güney dengesi için Türkiye'nin bir an evvel üye olmasýný arzu ettiklerini söyledi.
Temsilciler Meclisi Baþkan Yardýmcýsý Caterina Pes, bir felsefe profesörü. Sohbet kültür meseleleri üzerinde yoðunlaþýnca istemeden de olsa "Gelin bu konularý sizi Türkiye'de aðýlayarak konuþalým, þimdi biraz bu ziyaretimizin amaçlarýndan bahsedelim" demek zorunda kaldým. Caterina Haným, Türkiye Dostluk Grubu'nun Baþkaný olacak gibi. Bize o kadar yakýn. Hepimiz geçmiþte de 'hocalýk' yaptýðýmýz için sohbetin konusu da siyasetten ister istemez eðitimin önemine doðru kaydý.
Senato Baþkan Yardýmcýsý Valerina Fedeli'ye Akdeniz'de yapabileceðimz iþbirliklerinden söz ettim. O da bunu önemsiyormuþ meðer. Arap Baharý ve sonuçlarý hakkýnda Ýtalyanlar da merak içindeler. Mülteci akýnýnda bunun etkileri ne kadar diye araþtýrmalara ihtiyaç duyuyorlar.
Temsilciler Meclisi AB Ýþleri Komisyonu Baþkaný Michele Bordo ile Ýrlanda'nýn AB Dönem Baþkanlýðýnda Dublin'de beraberdik. Oradaki bazý konuþmalarda Türkiye'ye karþý sergilenen garip tutumu unutmamýþ. Bunlarý doðru bulmadýðýný söyledi bize. Önemli bir þey daha söyledi Baþkan Bordo. "Türkiye, Orta Doðu ve Akdeniz'de denge unsuru olmalý" dedi.
Bütün temaslarýmýzýn bazý ortak soru ve cevaplarý da vardý. Gezi Parký ve Kürt sorunu bunlardan ikisi. "Belli ki Gezi Parký'nýn Ýtalya'ya takdim þekli biraz kafalarý karýþtýrmýþ. Onlara olaylarýn baþlangýcýndaki durumla sonra aldýðý þekli birbirinden ayýrmak lazým" dedim. Çevre duyarlýðýyla baþlayan gösterilerin daha sonra þiddet içeren bir hükümet karþýtlýðýna dönüþtüðünü söyledim. "Sizin ülkenizde de gösteriler oluyor, polis taþ ve molotof kokteyli atýlýnca, binalar vitrinler yakýlýp yýkýlýnca bakýp duruyor mu, yoksa müdahale ihtiyacý hissediyor mu?" diye sordum. Gezi Parký olaylarýyla ilgili bir algý sorunu olduðunu bilmemiz ve bu algýyý nasýl yönetmemiz gerektiðine dair bir çalýþmaya ihtiyacýmýz olduðu açýkça görülüyor.
Kürt sorununun çözüm yolunda olduðunu duymak Ýtalyanlar'ý da sevindiriyor. Silahlarýn susmuþ olmasý ve çözüm kararlýlýðý onlarýn da dikkatinden kaçmýyor. Açýklanan son demokratikleþme paketinin hem reform kararlýlýðýný vurgulamasý hem de AB yolunda atýlmýþ önemli bir adým olarak deðerlendirilmesi gerektiði de vurguladýðýmýz noktalardandý.
Hem Roma'da hem Vatikan'da büyükelçiliðimiz var. Roma Büyükelçimiz Hakký Akil ve zarif eþi Ýnci Haným, 29 Ekim hazýrlýklarý arasýnda bize de vakit ayýrma nezaketi gösterdi. "Galatasaray'ýn yeni antrenörü Mancini'nin transferini siz halletmiþiniz, öyle mi?" dedim. Güldü. Fener fanatiði Yasemin Haným, "Galatasaray konuþmaya gerek var mý?" der gibisinden baktý bize. Bu arada da hýzlý Galatasaraylý Hakký Bey, "Galatasaray Kopenhag'a üç attý" diye öðündü.
Vatikan Büyükelçimiz Prof. Kenan Gürsoy'u tanýyanlar ne kadar zarif ve mütevazý olduðunu bilirler. Kendisinden Hristiyanlýða dair merak ettiðim pek çok þeyi sorma imkaný buldum. Vatikan Müzesi'ni bizimle beraber gezme nezaketini ise unutmayacaðým. Akþam yemeðinde eþi Prof. Belkýs Haným ve Ýtalyan Türkolog Prof. Grassi'nin de bulunduðu yemekte sohbet mi daha lezzetliydi, yemek mi, bilemedim...
