AK Parti ile MHP arasýndaki ittifakýn temelleri 11 Ocak’ta Cumhurbaþkaný ve AK Parti Genel Baþkaný Recep Tayyip Erdoðan ile MHP Genel Baþkaný Devlet Bahçeli’nin Beþtepe’deki buluþmasýnda atýldý.
Bu görüþmeden sonra kurulan ‘ittifak komisyonu’ toplam 22 saat 45 dakika süren 9 toplantý yaptý.
Her toplantýdan önce ve sonra liderler bilgilendirildi.
Düzenlemeler üzerinde ‘tam mutabakat’ saðlandý.
Paket 26 maddelik bir kanun teklifi haline getirildi ve liderlerin onayýna sunuldu.
18 Þubat’taki Erdoðan-Bahçeli buluþmasýnda da son nokta konuldu.
Düzenlemenin 21 Þubat Çarþamba günü (yarýn) TBMM Baþkanlýðý’na ‘iki partinin imzasýyla’ sunulmasý ve ortak açýklama yapýlarak duyurulmasý kararlaþtýrýldý.
Ve tam bir ‘gizlilik’ kararý alýndý.
Ýki parti de ‘sýr çýkmamasý’ konusunda dikkatli davranýyor.
Peki aþaðýda yazacaklarýmý nereden biliyorum?
Siyasetçiler ihtiyaçlara göre çözüm üretiyorlar. Ýhtiyaçlar ne ölçüde biliniyorsa çözümler de o oranda kestirilebilir. Ön çalýþmalar ve bu sýrada kulaða gelen kulis bilgileri, ilkesel tutumlar, parti söylemleri ve siyasi deneyime sahip kaynaklar da kolaylaþtýrýcý rol oynar.
Sonuç, önemli ölçüde ‘tutarlý çýkarýmlar’ yapmak mümkün olur…
Bugüne kadar bildiklerimiz þöyle:
- Pakette yerel seçimlere yönelik ‘18 yaþ’ gibi uyum düzenlemeleri ile seçim güvenliðine iliþkin maddeler aðýrlýkta olacak.
- Seçim kanunundaki ittifaklarý yasaklayan, ‘ortak liste verilemez’ ve ‘bir parti baþka bir partiyi destekleyemez’ gibi ifadeler çýkarýlacak.
- Yerine seçim ittifaký yapýlmasýný mümkün kýlan ve bunun ‘nasýl yapýlacaðýný’ düzenleyen maddeler eklenecek.
- Ýttifak düzenlemesi sadece milletvekili seçimleri için getirilecek, yerel seçimler için böyle bir düzenleme olmayacak.
- Yüzde 10 baraj korunacak.
- Ýttifak için baraj yükseltilmeyecek.
- 5 milletvekilline göre bölünmüþ seçim bölgeleri olmayacak.
- Bugüne kadar uygulanan D’hont sistemi uygulanacak.
Yeni bilgiler de þöyle:
- Ýttifak düzenlemesinde 3 model uygulanacak:
1- Partilerin oy pusulasýndaki yerleri kurayla belirleniyor. Ancak ittifak partileri tek bir kutu içinde yan yana yer alacak. Bunun gerekçesi ‘oy kullanmayý kolaylaþtýrmak’ ve ittifaký pusulada ‘görünür’ kýlmak.
2- Ýttifak partileri ‘isterse’ eskiden olduðu gibi kur’adan çýkan sýralamaya göre pusulada ayrý ayrý yer alabilecek. Ancak oylarý yine ‘ittifak’ altýnda toplanarak iþlem görecek.
Her iki durumda da, ittifaka katýlan ancak yüzde 10 barajýný tek baþýna geçemeyen partiler de ittifak oylarýyla barajý geçmiþ olacak.
3- Baþka bir partiden aday gösterilebilmek için kendi partisinden istifa etme zorunluluðu kaldýrýlacak. Böylece, ittifak yapsýn-yapmasýn bir partinin genel baþkaný veya göstereceði bir aday, partisinden istifa etmeden bir baþka partinin listesinden aday gösterilebilecek. Hülle kalkacak.
***
Pakette önemli bir soruya da çözüm getirilmiþ:
Seçmenler, ittifak kutusundaki iki partiye de mühür basarsa ne olacak?
Halen Seçim Kanunu’na göre, iki partiye birden mühür basýldýðýnda oy geçersiz sayýlýyor.
AK Parti ve MHP’deki kaynaklar, ‘buna da çözüm bulundu’ diyorlar, ancak ‘sýr’ vermiyorlar.
Bu konulardaki siyasi deneyimine güvenilir kaynaklara göre bunun bir yolu var:
‘Ýttifak’ kutusundaki iki partiye de mühür basýlmasý halinde oy ‘ittifak’ bakýmýndan ‘geçerli’ sayýlabilir.
Ancak milletvekili çýkarmak sözkonusu olduðunda ‘hangi partiye’ yazýlacaðý ayýrt edilemeyeceði için bu oy iki partiye de yazýlmaz.
Böylece, seçmenin ‘ittifak’ yönünde koyduðu irade geçerli kýlýnýr; ancak partiler bakýmýndan tek bir tercih ortaya koymadýðý için de bir partiye oy yazýlmaz.
Ýttifak görüþmelerinde dile getirilen ‘seçmen iradesinin sandýða yansýmasý’ ilkesi bu ihtimali güçlü kýlýyor.
Son bir not:
Ýttifaklarýn isimlendirilmesi ‘tercihe’ býrakýldý. Partiler isterlerse ittifaklarýna isim koyabilecek veya koymayacaklar.
AK Parti-MHP ittifakýna ‘resmi’ bir isim konulup konulmayacaðý, bunun oy pusulasýnda yer alýp almayacaðý henüz belli deðil.
AK Parti ‘milli mutabakat’ MHP ise ‘cumhur ittifaký’ ifadesini kullanýyor.
