Avrupa Birliði kötü günlerden yani büyük kavgalardan sonra iyi günler temennisiyle kurulan bir Birlik…
AB belli siyasi ilke ve deðerler belirleyerek üye ülkeler arasýnda dostluk ve iþbirliði geliþtirmeyi amaçladýðý gibi zaman içinde tam bir bütünleþmeyi hedefledi.
Sýnýrlar kalktý, vizeler-pasaportlar kalktý, gümrük kýsýtlamalarý kalktý, neredeyse her alanda ‘ortaklýk ruhu’ oluþturulmaya çalýþýldý.
Ama heyhat… Gelinen noktada bir virüs AB’yi darmaduman etti.
Virüs bütün dünyada entegrasyonu izolasyona, bütünleþmeyi ayrýþmaya çevirdi, bu herkesi etkileyen bir durum. Artýk sosyal bütünleþmeden deðil sosyal mesafeden bahsediyoruz. Virüsün AB’ye etkisi bundan daha dramatik.
Virüsün sosyallik kavramýna, sosyal bütünleþmeye, sosyal iliþkiye, sosyal temasa, sosyalleþmeye darbe vurduðunu biliyoruz ama bir yönüyle de virüsün sebep olduðu olumsuz tabloda sosyal dayanýþmaya duyulan ihtiyaç arttý.
Sosyal mesafe korunmalý ama sosyal dayanýþma hýz kazanmalý.
Sosyal temas ortadan kalkmalý ama sosyal yardýmlaþma ortaya çýkmalý.
Ýþte dünyanýn genelinde ülkeler sosyal dayanýþma örnekleri, yardým ve iþbirlikleri sergilerken AB birbirinin gýrtlaðýný sýkar, birbirinin üzerine basar durumda.
Bir ülkenin satýn aldýðý saðlýk malzemelerine baþka bir ülke el koyuyor; tam bir çirkeflik ve haydutluk hali yaþanýyor.
Hukukun üstünlüðü yerini güçlünün üstünlüðüne býraktý… Güçlü olan zayýfýn saðlýk kargosuna el koyuyor.
Haþir meydanýnda nefsi nefsi diye kendi derdine düþen insanýn hali gibi bir tablo yaþanýyor.
AB küresel salgýna karþý bir Birlik gibi davranamýyor. Ne sorunu göðüslemede bir ortak tavýr geliþtirebildiler ne de sorunun çözümünde bir ortak politikalarý var.
AB’nin küresel salgýna karþý ortak politikasý ve ortak çözümü nedir, ortak mücadelesi ve ortak dayanýþmasý var mýdýr?
Kendisine uzak ülkelerin sorunlarýyla ilgili ahkâm kesen AB, üzerine gelen sorunlar karþýsýnda çok etkisiz bir görüntü sergiliyor.
Avrupa Birliði bölgesel bir liderlik sergileyemediði gibi ulusal düzeyde de büyük bir liderlik sorunu yaþadýðýný ortaya koydu.
Siyasi liderliði AB’ye býrakan ülkeler AB’nin kurumsal olarak liderlik sergileyemediði bu sorun karþýsýnda ulusal düzeyde liderlik krizi yaþamaya baþladýlar.
Salgýn Avrupa’ya sirayet ettiðinde Ýtalya baþka Ýspanya baþka, Almanya baþka Hollanda baþka politikalar uyguladý. Kimi sert sokaða çýkma tedbirleri uyguladý kimi iþi oluruna býraktý. Okullarýn tatil edilmesinden maske takýlmasýna kadar her konuda AB ülkeleri farklý tavýrlar sergilediler.
AB sorun ortaya çýkýnca bir ortak duruþ sergileyemedi peki bugün ortak bir tavýr geliþtirebiliyor mu? Maalesef hayýr.
AB soruna karþý ortak bir çözüm geliþtiremedi peki en azýndan sorunu hafifletmek için bir dayanýþma ortaya koyabiliyor mi? Maalesef yine hayýr.
Virüs, belki AB’nin kurumsal yapýsýna sirayet edemedi ama AB’nin ortaklýk ruhunu öldürdü.
AB ülkeleri kara gün dostu, zor zaman müttefiki olamadýklarýný gösterdiler.
Birlik’in adeta ruhu kaçtý.
Salgýn geçince ekonomik yardým paketleri, küresel fonlar, yeni Marshall planlarý belki AB’nin zayiatýný biraz hafifletebilir ama kaçan ruhunu nasýl geri getirir, çöken ortaklýk çatýsýný nasýl ayaða kaldýrabilir bilmiyoruz.
