Þirketimizde LPG taþýyan tanker þoförlerinin araç kullanýrken cep telefonu kullanmalarý iþ güvenliðini tehlikeye düþüreceði gerekçesi ile yasaklanmýþ ve bu yasaða uymayan þoförlerin tazminatsýz çýkarýlacaklarý hususu yazýyla teblið edilmiþtir. Bu yasaða aykýrý davrandýðýný tespit ettiðimiz þoföre yýllýk iznini kullandýrýp, izin dönüþünde iþ sözleþmesini tazminatsýz feshettiðimizi bildirebilir miyiz?
Bu sorunun cevabýna geçmeden konuyla ilgili 4857 sayýlý Ýþ Kanunu’nun 26.Maddesini hatýrlayalým.
Ahlak ve iyiniyet kurallarýna uymayan hallere dayanarak iþçi veya iþveren için tanýnmýþ olan sözleþmeyi fesih yetkisi, iki taraftan birinin bu çeþit davranýþlarda bulunduðunu diðer tarafýn öðrendiði günden baþlayarak altý iþ günü geçtikten ve her halde fiilin gerçekleþmesinden itibaren bir yýl sonra kullanýlamaz. Ancak iþçinin olayda maddi çýkar saðlamasý halinde bir yýllýk süre uygulanmaz.
Þimdi söz konusu 6 iþ günlük hak düþürücü sürenin iþveren ve iþçi açýsýndan nasýl uygulanacaðýna geçebiliriz.
1-Ýþveren
Ýþçinin ahlak ve iyi niyet kurallarýna uymayan davranýþýnýöðrenen iþverenin haklý feshe neden olayý öðrendiði gün sayýlmayarak ve takip eden iþ günleri sayýlarak altýncý günün bitiminde haklý fesih yetkisi sona erer. Ýþ yerinde cumartesi çalýþýlýyorsa bu günde iþ gününden sayýlýr. Hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri sayýlmaz. Eðer disiplin soruþturmasý yapýlýyor ve iþten çýkarma kararý disiplin kurulunca verilecekse, olayýn disiplin kuruluna intikal ettirildiði gün esas alýnarak söz konusu altý iþ günü hesaplanýr.
Haklý fesih nedenin devamlý olmasý durumunda altý iþ günlük hak düþürücü süre iþlemez. Örneðin, iþçinin iþ yerinde iþi yavaþlatma eyleminin sürekli olmasý halinde, altý iþ günlük hak düþürücü süre eylemin bittiði tarihten baþlar.
2-Ýþçi
Ýþverenin ahlak ve iyi niyet kurallarýna uymayan davranýþýný öðrenen iþçinin haklý feshe neden olayý öðrendiði gün sayýlmayarak ve takip eden iþ günleri sayýlarak altýncý günün bitiminde haklý fesih yetkisi sona erer. Ýþ yerinde cumartesi çalýþýlýyorsa bu günde iþ gününden sayýlýr. Hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri sayýlmaz.
Haklý nedenin devamlý olmasý durumunda altý iþ günlük hak düþürücü süre iþlemez.
Örneðin, ücreti ödenmeyen iþçi ödeme yapýlmadýðý sürece her zaman haklý nedenle iþ sözleþmesini feshedebilir.
Ancak, iþçinin daimi olarak baþka bir göreve atanmasý veya iþ þartlarýnýn aðýrlaþtýrýlmasý halinde, bu deðiþikliðin sonuçlarý sürekli gibi görünse de iþlem anlýktýr. Buna göre sözleþmesini feshetmeyi düþünen iþçinin bunu altý iþ günü içerisinde iþverene bildirmesi gerekir.
Bu açýklamalarý yaptýktan sonra, yukardaki sorunun cevabýný verebiliriz.
LPG taþýyan tanker þoförünü araç kullandýðý sýrada cep telefonuyla konuþmuþ olmasý sebebiyle iþ güvenliðini tehlikeye düþürdüðü için 4857 sayýlý Ýþ Kanunu 25/2 Maddesi uyarýnca iþ sözleþmesini tazminatsýz feshedebilirsiniz. Ancak bu fesih bildirim iþlemini þoförün cep telefonuyla konuþtuðunu öðrendiðiniz günü takip eden 6 iþ günü içinde yazýlý olarak yapmalýsýnýz. Yazýlý fesih bildirimini yýllýk izin süresinin sonuna ertelerseniz haklý nedenle fesih hakkýný yitirirsiniz.
Altý günlük süre zaman aþýmý deðil hak düþürücü süredir. Bu nedenle iþçinin raporlu olmasý veya iþçiyi izne gönderme hak düþürücü altý iþ günlük süreyi kesmez.
