Konut ve Gayrimenkul sektörünün büyük oyuncularýnýn gündemlerinde artýk Ýzmir öncelikli olarak deðerlendiriliyor. Ýzmir son yýllarda konut sektörünün parlayan yýldýzý olmaya baþladý. Gayrimenkul sektörünün Ýzmir’e yönelik ilgisi giderek artýyor.
Konut ihtiyacýnýn çok olduðu Ýzmir, Ýstanbul ölçekli inþaat þirketlerinin yeni rekabet alaný olmaya baþladý. Çünkü Ýzmir’de büyük ölçekli konut projelerini gerçekleþtirebilecek düzeyde müteahhitlik firmalarý henüz bir elin parmaðýný geçmeyecek düzeyde. Onlar da çoklu büyük konut projelerine girmiyor. Konut projelerine giren firmalarýn büyük çoðunluðu da üst gelir grubuna yönelik çalýþmalarda bulunuyor. Ýzmir’in orta gelir grubu ne yazýk ki bugünkü þartlarda ev almaya sadece bir hayal olarak bakýyor. Oysa üst gelir grubu, aldýðý daireyi yatýrým amaçlý alýrken, orta ve dar gelir grubu kira kýskacýndan kurtulmanýn yollarýný arýyor.
Öncelikle þunu belirtmek gerekirse, Ýzmir’de dar gelirliye hitap edecek konut ihtiyacý, nitelikli konut ihtiyacýndan çok daha fazladýr. Bugünlerde Ýzmir’in önemli gündem maddelerinden birisi TOKÝ’nin Çeþme’ye gelip gelmemesi yönündeki tartýþmalar. Bazý kesimler TOKÝ’nin Çeþme’de konut projesine sýcak bakmýyor. TOKÝ’nin Çeþme’ye gelmesine þiddetle karþý çýkýyorlar. Çeþme turistik bir ilçemiz. Bu konudaki tartýþmalar belli ölçüler içinde anlayýþla karþýlanabilir. Ancak bu tartýþmalarýn hiçbirisi Ýzmir’in TOKÝ’ye olan ihtiyacýný gölgelemez. Ýzmir’in TOKÝ’ye her zamankinden daha büyük ihtiyacý var. Neden ihtiyaç olduðunun en iyi cevabýný SONAR’ýn gerçekleþtirdiði anket gösteriyor. Yapýlan ankette; dar gelirlinin mevcut þartlarda ev sahibi olmasýnýn artýk bir hayal bile olmaktan çýktýðýný ortaya koyuyor.
Kiracý kent Ýzmir
Geçmiþte yerel yönetimlerin konut üretimi ve kooperatifçilik yaygýn olduðu için halkýn ucuz konut edinme fýrsatlarý daha fazla idi. Bundan 10 yýl öncesine gittiðimizde kooperatifler ev edinmede birinci tercih iken, yeterince denetlenmemesi ve yaþanan suistimaller neticesinde halkýn kooperatiflere olan ilgisi giderek azaldý. Yerel yönetimlerin de konut üretiminden çekilmesi ile orta gelir grubu, hayatýný kiracýlýkta geçirir hale geldi. Bu durum Türkiye’nin geneli için geçerli olmakla birlikte konuya Ýzmir açýsýndan baktýðýmýzda her yýl, 100 binlerce kiþinin göç ettiði Ýzmir’de yaþayanlarýn yüzde 37’si kiracýdýr. Bu arakamlar yakýnda yüzde 50’lere ulaþýrsa hiç þaþýrmamak gerekir. Çünkü mevcut konut projeleri Ýzmir’in her geçen gün büyüyen konut ihtiyacýný karþýlamaktan çok uzak. Yapýlan lüks konut projelerinin hiçbirisi Ýzmir’in orta gelirine hitap etmiyor. Ýþçi-memur kesimi maaþý ile alamadýðý konutlarýný artýk tazminatlarý ile de alamayacaðýna göre, geriye kalan tek seçenek düþük peþinat ve kira öder gibi ödemesini saðlamak. Ama bunun içinde orta gelir grubuna yönelik konut üretimi yapýlmalýdýr. Ýzmir’in asýl konut ihtiyacýný bu sýnýf oluþturmaktadýr.
Þu an Ýzmir’de gerçekleþtirilen konut üretimlerinin yüzde 95’i Ýzmir, Ýstanbul, Ankara gibi Türkiye’nin deðiþik bölgelerinden gelen emekli veya üst gelir grubuna yönelik yapýlmaktadýr. Orta gelir grubunun TOKÝ gibi kurumlarla ev sahibi olmasý mümkündür. Bunun aksi þimdilik mümkün görünmüyor. Orta gelir grubunun hayalini görünür gelecekte en fazla gerçekleþtirebilecek kurumda TOKÝ’dir. Bu nedenle Ýzmir’in TOKÝ’ye ihtiyacý var. TOKÝ’nin artýk Ýzmir’de büyük ölçekli konut üretim projelerine girme vakti gelmiþtir. TOKÝ Ýzmir’de bu konuda liderlik, öncülük etmelidir. Konut yapýmý için arsa üretimi yeterli olmayan kentte, kentsel dönüþüm bir fýrsatýn baþlangýcý olabilir.
