Geçen hafta Ýstanbul’da -Irak’ta Türk-Japon Ýþbirliði Forumu- yapýldý... Japonya’nýn çok önem verdiði bir toplantýydý. Dünyanýn 3. büyük ekonomisi sayýlan Japonya, bir süre önce Türkiye’ye -Ortadoðu projelerinde iþbirliði yapalým, ihalelere ortak girelim- demiþti... Onu bildirmiþtik. Þimdi de bu iþbirliðinin ilk toplantýsý Irak odaklý yapýldý...
Ve bu toplantý vesilesiyle Türkiye ile Japonya arasýnda Serbest Ticaret Anlaþmasý (STA) imzalanmasý gündeme geldi. Ekonomi Bakaný Zafer Çaðlayan’ýn STA koleksiyonu var. Bakan bütün büyük ekonomilerle STA imzalanmasýna öncelik veriyor, STA sayýsýný artýrmaya çalýþýyor. Bu doðru ve yararlý bir yaklaþým. Ve Çaðlayan Ýstanbul toplantýsý vesilesiyle Japon muhataplarýna bir STA yapýlmasýnýn yararlý olacaðýný hatýrlattý. Yani Türkiye ile Japonya arasýnda gümrük ve benzer kýsýtlama, sýnýrlama olmadan ticaret ve yatýrým yapýlmasý.
Çaðlayan bu yakýnlarda Japonya’ya gidiyor. Japon Ekonomi-Ticaret Bakaný’yla ve Dýþiþleri Bakaný’yla görüþecek ve taraflar ziyaret sýrasýnda STA konusunu bir sonraki aþamaya getirecekler. Bu aþama, Ortak Ön Çalýþma. Yani iki ülke ticaretini serbestleþtirirsek ne olur, hangi aþamalardan geçilir- diye ayrýntýlý rapor. Bu rapor görüþmelerin baþlamasýndan önceki adýmý oluþturuyor. Sonra da teknik görüþmeler yapýlýyor ve anlaþma imzalanýyor.
Kazan/Kazan
Bakan Çaðlayan, Türkiye’nin Japonya ile iliþkilerde yeni Teþvik Yasasý’na çok güveniyor. Ýstanbul toplantýsýnda ana konu -Irak- olsa da Bakan -Türkiye’ye yatýrým- konusunu da gündeme getirdi ve her durumda Türkiye’de Japon yatýrýmlarýnýn artmasý gerektiðini vurguladý. Yeni Teþvik Yasasý’nýn Japon yatýrýmcýlara önemli kolaylýk saðladýðýný hatýrlattý...
Ýlk aþamada Irak yatýrýmý ile taraflar birbirine yakýnlaþtýkça, Türkiye-Japonya iþbirliðinin geniþleyeceðini söyleyebiliriz. Japonya’nýn Türkiye’ye ilgisi artýyor. Japonya çekingen yatýrýmcýdýr, yavaþ gelir, bürokrasisi vardýr, ama geldikten sonra da kolay kolay gitmez. Türkiye ile iþbirliðinin -Kazan/Kazan- formülü yaratacaðýný Japon iþadamlarý da fark etmiþ. Türkiye’nin uzandýðý coðrafyanýn Japonya farkýnda.
Halen Irak hem petrol geliri hem de altyapýsýný tümden kurma ihtiyacý nedeniyle öncelik taþýyor. Aslýnda bütün Ortadoðu’nun yeniden kurulmasý gerekecek. Süren Arap Uyanýþý’nýn ana nedenlerinden biri, insanca yaþama, yaþam standartlarýnýn artmasý talebi. Türkiye-Japonya iþbirliðinin Irak yanýnda, diðer Ortadoðu-Kuzey Afrika ülkelerine yansýmasý söz konusu. Ve taraflar gözlerini Orta Asya’ya da dikmiþ durumdalar. Ortak hedef: Önce Irak, sonra bütün Ortadoðu ve Orta Asya. Bu arada hatýrlatalým, -Türkiye ile Ortadoðu’da ortak yatýrým- talebini Güney Kore de dile getirmiþti. Kore de Türkiye’nin yardýmýyla Ortadoðu inþasýna katýlmak istiyor. Pasta büyük, anahtar Türkiye.
Uyuyan daha fazla yatýrým yapacak
Bakan Çaðlayan, Türkiye’ye yatýrýmýn ve Japonya’ya yapýlacak ihracatýn ýsrarlý takipçisi olacak... Bu arada Ýstanbul’daki toplantýda uyuyakalan Japon iþadamlarý da belirlenmiþ, o þirketlere yarý þaka, yarý ceza olarak -Öncelikle Türkiye’ye yatýrým þartý- konacak. Aslýnda uyumalarý saygýsýzlýktan ya da ilgisizlikten deðil, 10-12 saatlik uçuþtan sonra normal. Uçak yorgunluðu... Bu toplantýlarýn Japonya ayaðýnda da Türk iþadamlarýnýn uyanýk durmasý gerekiyor.
Japonya seçici
Japonya Serbest Ticaret Anlaþmalarý konusunda hem arzulu, ancak seçici bir ülke. Halen Ortak Ön Çalýþma aþamasýnda Çin-Kore ve Japonya üçlü çalýþýyorlar. Japonya-Avrupa Birliði STA’sý ayný aþamada. Kanada ve Kolombiya ile de Ön Çalýþma noktasýndalar... Japonya halen 3 ülke ile STA anlaþmasý görüþüyor. Bunlardan Suudi Arabistan ve Körfez ülkeleriyle toplu anlaþma söz konusu... Ve Japonya’nýn 13 adet imzalanmýþ, uygulanan STA’sý var. Anlaþmalarýn çoðu Asya ile... Yani Türkiye ile STA, Japonya’yý Ortadoðu ve Orta Asya’ya, Avrasya’ya açacak... Unutmayalým, Irak’ta iþbirliðini onlar istedi. Türkiye oralara zaten tek baþýna gidiyor, gidebiliyor.
twitter.com/selimatalayny
