Kadýn istihdamýnýn ve kadýnlarýn iþ gücüne katýlým oranýnýn artmasý ile birlikte çalýþan kadýnlara yönelik pozitif ayrýmcýlýklar önem kazanmaktadýr.
Gece çalýþmasý günümüz çalýþma hayatýnda öne çýkan vardiya sistemi ile uygulanmakla birlikte, iþin niteliði gereði de ortaya çýkabilmektedir.
4857 sayýlý Ýþ Kanunu'nun 69. maddesinde çalýþma hayatýnda "gece" en geç saat 20.00'de baþlayarak en erken saat 06.00'ya kadar geçen ve her halde en fazla on bir saat süren dönem olarak tanýmlanmýþtýr. Gece çalýþma süresinin sýnýrlandýrýlmýþ olmasý iþ saðlýðý ve güvenliðine iliþkin önemli bir düzenlemedir.
Gece postalarýnda kadýn iþçi çalýþtýrmak isteyen iþverenler, gece çalýþtýrýlacak kadýn iþçilerin isim listelerini, iþ müfettiþlerince yapýlan denetimlerde göstermek üzere iþyerinde saklamalýdýr.
Kadýn iþçilerin diðer iþçilerden farklý olarak gece çalýþtýrýlma koþullarý yasal mevzuatla detaylý þekilde düzenlenmiþtir.
Gece çalýþma süresi
Kadýn iþçiler gece postalarýnda yedi buçuk saatten fazla çalýþtýrýlamaz. Ancak turizm, özel güvenlik ve saðlýk hizmeti yürütülen iþlerde ve bu iþlerin yürütüldüðü iþyerlerinde faaliyet gösteren alt iþveren tarafýndan yürütülen iþlerde kadýn iþçinin yazýlý onayýnýn alýnmasý þartýyla yedi buçuk saatin üzerinde gece çalýþmasý yaptýrýlabilir.
Servis imkâný saðlanmasý
Belediye sýnýrlarý dýþýndaki her türlü iþyeri iþverenleri ile belediye sýnýrlarý içinde olmakla beraber, posta deðiþim saatlerinde toplu taþýma araçlarý ile gidip gelme zorluðu bulunan iþyeri iþverenleri, gece postalarýnda çalýþtýracaklarý kadýn iþçileri, saðlayacaklarý uygun araçlarla ikametgâhlarýna en yakýn merkezden, iþyerine götürüp getirmekle yükümlüdür.
Saðlýk gözetimi
Kadýn iþçilerin gece postalarýnda çalýþtýrýlabilmeleri için, iþe baþlamadan önce, gece postalarýnda çalýþtýrýlmalarýnda sakýnca olmadýðýna iliþkin saðlýk raporu iþyerinde görevli iþyeri hekiminden alýnmalýdýr.
Ayrýca iþveren, iþin devamý süresince, kadýn iþçinin özel durumunu, iþyerinde maruz kalýnan saðlýk ve güvenlik risklerini de dikkate alarak iþyeri hekimince belirlenen düzenli aralýklarla çalýþanlarýn saðlýk muayenelerinin yapýlmasýný saðlamalýdýr.
Kadýn iþçinin eþinin de gece postasýnda çalýþmasý
Kadýn iþçinin kocasý da iþin postalar halinde yürütüldüðü ayný veya ayrý bir iþyerinde çalýþýyor ise kadýn iþçinin isteði üzerine, gece çalýþtýrýlmasý, kocasýnýn çalýþtýðý gece postasýna rastlamayacak þekilde düzenlenmelidir.
Ayný iþyerinde çalýþan eþlerin ayný gece postasýnda çalýþma istekleri, iþverence, imkan dahilinde karþýlanmalýdýr.
Gebelik ve analýk durumunda gece çalýþtýrýlma yasaðý
Gebe olan kadýn iþçiler, gebe olduklarýnýn doktor raporuyla tespitinden itibaren doðuma kadar gece vardiyasýnda çalýþtýrýlamazlar.
Yeni doðum yapmýþ emziren kadýn iþçinin doðumu izleyen bir yýl süreyle gece çalýþtýrýlmasý yasaktýr. Ayrýca emziren kadýn iþçilerde bu süre, anne veya çocuðun saðlýðý açýsýndan gerekli olduðunun iþyerinde görevli iþyeri hekiminden alýnan raporla belgelenmesi halinde altý ay daha uzatýlýr.
