Her yaşta dengeli olarak tüm vitaminleri almak gerekir ancak bazı dönemlerde bazı vitaminler daha ön plana çıkar. İşte yeterli ve dengeli vitamin alımına ek olarak özel dönemlerde farklı vitaminlere daha dikkat etmenin kılavuzu.
Vitaminler yüksek biyolojik aktiviteye sahip, enerji içermeyen, vücutta sentezlenemediği için diyetle alınması zorunlu besin faktörleridir. Suda eriyen (C ve B grubu vitaminleri) ve yağda eriyen (A, D, E ve K vitamini) olmak üzere ikiye ayrılırlar. Vitaminler, vücutta biyolojik fonksiyonların oluşması için az miktarda çok işleve sahiptir. Bunlar, normal görme fonksiyonumuzun devamlılığı, antioksidan olarak vücutta istenmeyen maddelerin temizlenmesi, kan yapımının düzenlenmesi, bağışıklık sisteminin güçlenmesi, hastalık ve bozukluklara karşı koruyucu roller olarak sıralanabilir.
Vitaminin alınması zorunlu durumlar
Vitamin kullanımı ile ilgili kabul gören kanı, yeterli, sağlıklı, iyi dengelenmiş diyette ‘desteğe ihtiyaç yok’ görüşüdür. Sağlığın optimum düzeyde sürdürülmesi, hastalıkların önlenmesi, kronik hastalık riskinin azaltılması için vitaminlerin besin yolu ile alınmasının önemi büyüktür. Sadece aşağıda bahsettiğim özel durumlarda vitaminler kesinlikle kullanılmalıdır.
-Düşük ve çok düşük kalorili beslenme
-Vegan tip vejeteryan beslenme
-Cerrahi müdahele
-Gebelik ve emzirme dönemi
-Yaşlılık dönemi
-Alkolizm
-Bazı ilaçların sürekli kullanımı
-Total Parenteral Beslenme - ‘damardan beslenme’
Çocukluk döneminden ergenliğe, annelik tecrübesinden menopoz ve yaşlanmaya kadar her kadının bu özel dönemlere göre vitamin ihtiyaçlarında artış olabilir.
Her yaşın ihtiyacı farklı
-Büyümede kız çocuklarında A ve C vitamini önceliklidir. Bu vitamin balık, karaciğer, yumurta sarısı, süt ürünleri, sarı-turuncu-yeşil yapraklı sebze ve meyvelerde bulunur.
-Ergenlik döneminde kızların E vitaminine daha çok dikkat etmeleri gerekir. En zengin kaynakları yeşil yapraklı sebzeler, bitkisel yağlar, fındık, ceviz, kuru baklagillerdir. 8Hamile annelerin folik asit alımlarını arttırmaları şarttır. Folatın en iyi kaynakları koyu yeşil yapraklı sebzeler, karaciğer, kuru baklagiller, portakal suyu, avokado, brokoli, tam buğday tanesidir.
-Menopoz ve yaşlılıkta ise B12 vitamini kadınlar için hayat kurtarıcıdır. Eğer B12 ve folatı beslenme ile yetersiz alınması kalp hastalıkları için risk oluşturur. Bunun dışında eksikliğinde unutkanlık, yürümede güçlük, uyumsuzluk, ruh durumunda değişikliğe yol açar. B12 sadece hayvansal kaynaklı besinlerde olur.
