ABD için Bin Ladin ne anlam ifade ediyorduysa, Doku Umarov da Rusya için ayný anlamý ifade eder. Bugün 50 yaþýnda olan Umarov, 1994’deki 1. Rus-Çeçen Savaþý’nda adýný duyurmuþ, ancak esas ününü 2001’de baþlayan 2. Rus-Çeçen Savaþý’nda yapmýþtý. 2006-2007 yýllarýnda Ýçkerya Çeçen Cumhuriyeti’ni ilan edip onun baþkaný olmuþ, ancak ardýndan cumhuriyeti fes ederek Kafkasya Emirliði’ni kurmuþ ve kendisi de Emir olmuþtu.
Emirlik ilaný sonrasýnda Umarov, daha çok terör saldýrýlarýyla gündeme gelmiþti. Moskova havaalanýndaki eylemde ölen 37 kiþi ile 2010’daki Moskova Metro saldýrýsýnda ölen 40 kiþinin katili olarak ilan edilmiþti. Daha birçok eylemde de adý geçen Umarov, Rusya ve ABD tarafýndan terörist ilan edilmiþti; halen de öyle.
Rusya’nýn en çok aranan adamlar listesinde yer almasýna raðmen, Umarov hala aranýyor; ama bir türlü bulunamýyor. Çeçen-Rus Savaþlarýnda iki kardeþi ölmüþtü, dört ay önce de babasý öldürüldü. Bu durumun Umarov için çemberin daraldýðý anlamýna mý gelir bilinmez. Ancak Rusya gibi bir devlet birini arýyorsa, onu bulur; bulmuyorsa daha yakalanmasýnýn, ölmesinin ya da öldürülmesinin zamaný gelmemiþ demektir.
Terör ilaný
Umarov’un yeniden gündeme gelme nedeni ise 3 Temmuz’da yayýnladýðý bir video. Örgütün resmi web sitesi olarak ifade edilen sitede yayýnlanan videoda, Umarov ve dava arkadaþlarý askeri kýyafetleriyle bir ormanda yerde oturuyorlar ve Emir, bundan sonra yapacaklarý eylemi duyuruyor.
Bundan sonra yapýlacak eylemin adresi, 2014’de Soçi’de gerçekleþecek olan Kýþ Olimpiyatlarý.
‘Rus yetkililer, Karadeniz’de, bizim topraklarýmýzda, gömülü Müslümanlarýn kemikleri üzerinde olimpiyat oyunlarý düzenlemek istiyorlar. Bunu tüm gücümüzle engellemek zorundayýz’ diyor ve ‘þeytani dans’ olarak tanýmladýðý organizasyonu sabote etmek için Rusya’nýn her yerinde eylemler yapýlacaðýný duyuruyor.
Olimpiyat oyunlarýný þeytani dans olarak nitelemesi ayrý bir tartýþma tabi. Ancak bu açýklamada ilginç bazý durumlar söz konusu. Öncelikle belirtelim, Umarov alenen Putin’e meydan okuyor ve kendisini aradýðýný söylemesine raðmen muhtemelen bulmayacaðýný-bulamayacaðýný biliyor. Ayrýca, Emirliði’nin birlik ve bütünlüðünü saðlamak bu arada kendi pozisyonunu da güçlendirmek için makul bir hedef bulmuþ gibi gözüküyor.
Yeni sorun olasýlýklarý
Bununla birlikte, dikkat çekici nokta olimpiyatlara altý ay kadar bir zaman varken bu tür bir açýklama yapýlmasý. Muhtemelen hazýrlýklarýn da sabote edilebileceði ima ediliyor. Ancak olimpiyatlar baþlamadan önce Rusya’da, özellikle de Moskova’da bir dizi eylem yapýlacaðý öngörülebilir.
Eylemlerin yabancýlarý da hedef almasý olasý, zira olimpiyatlar çok uluslu spor þenlikleri ve diðer ülkeleri korkutarak caydýrmak da bu sürecin bir parçasý. Rusya olimpiyatlarý kazanmak için Avusturya ve Güney Kore ile kýyasýya mücadele etmiþ, Çerkez Katliamý’nýn 150. yýlýna gelen 2014 oyunlarýný daha almadan yatýrýmlara baþlamýþtý. Oyunlar için seçilen kentin Abhazya’ya yakýnlýðý da düþünülürse, bu oyunlarýn bölgede ciddi bir gerilime neden olduðu söylenebilir. Eylemler olursa, gerilimin uluslararasý alana taþýnacaðýna kuþku bulunmuyor.
Kafkasya’da zaten gerilim yüksekken kýþ olimpiyatlarý için talihsiz bir tercih yapýlmýþ denebilir. Öte yandan Rusya bölge halklarýnýn tahrik olmasýný istemiþ de olabilir. Zira Rusya bu tür kuruluþlarýn arkasýnda ‘rakip ülkeler’ olduðunu ileri sürüyor. Oyunlar için yaptýðý tercihle Rusya, belki de Umarov üzerinden o ülkelerle mücadele edecek.
Önümüzdeki dönemde Kafkasya oldukça hareketli geçeceðe benziyor. Dikkatli olmak lazým; yakalanma ihtimali artan bazý liderler Rusya’yý terk etmek zorunda kalabilir. Sýðýndýklarý ülke ile Rusya’nýn iliþkileri de bu yolla bozulabilir.
