Ermenistan bir kaç gündür sakinleþemiyor. Azerbaycan ordusunun geriye püskürtmelerine raðmen ciddi karþýlýk vermesine ve Ermenistan ordusunda büyük kayýplara raðmen halen Azerbaycan’ýn Tovuz bölgesine aðýr ateþlerle saldýrmayý sürdürüyor.
Azerbaycan ordusu gücünü ve Azerbaycan halkýnýn ciddi mukavemet duygusunu, bu vesile ile bir daha teyit etmiþ olmakla birlikte anlamamýz gereken perde arkasý durumlara göz atalým.
Ermenistan neden böyle agresif ve vandallýk karakterini yeniden devreye soktu. Meselenin çok taraflý boyutu olduðu açýktýr.
Rusya, Fransa, ABD’ye ayrý ayrý bakýlmalý. Üçü de AGÝT’in Yukarý Karabað sorunu için belirlediði Minsk grubunun eþ baþkaný ülkelerdir.
Rusya en aktifi ve anlaþýlan Doðu Akdeniz’deki durumlardan dolayý böyle agresif destek yoluna baþvurdu. Türkiye ile açýktan karþý karþýya gelme Rusya açýsýndan sorun oluþturabilir. Rusya’nýn þimdiki durumu buna izin vermemekte. Lakin Rusya’dan gelen beyanatlarýn satýr aralarýna baktýðýmýzda, bu saldýrganlýkta Rusya önemli düðme basýcýlardan.
Libya’da Türkiye’yi ikna edemeyen sadece Rusya deðil, Fransa’nýn buradaki ölüm kalým mücadelesini anladýðýmýzda, Ermenistan üzerindeki lobi tarafýndan etkisini de defterin bir tarafýna not edelim. Tovuz; Güney Kafkasya’da imzalanan tüm uluslararasý anlaþmalarýn merkezidir. Yani enerji hattý koridorunda Tovuz kilit þehirdir.
Paþinyan kendi ordusuna tam anlamýyla hakim deðil, Ermenistan ordusu da Moskova saatine göre hareket etmekte.
Türkiye’nin, Ermenistan sýnýrýna F16 uçaklarýnýn kaldýrmasýndan sonra, Ýdlib’de Rus uçaklarýnýn saldýrýya geçmesi de, zamanlama açýsýndan anlamlýdýr.
Türkiye’nin verdiði net ve sert beyanatlar, ciddi anlamda telaþ sebebi oldu, hem Ermenistan’da hem de Rusya’da. Ve sadece bu son durum, iki yerden gözlem altýna alýnmadý. ABD ve Avrupa’da neler olup bittiðine de bakmamýzda fayda vardýr. Azerbaycanlýlarýn savaþa bu kadar meyillenmesi, “yetti artýk” demesi, sadece son bir günde 1 milyona yakýn Azerbaycanlý erkek ve kadýnlarýn seferberlik için askeri þubelere “savaþa götürün” talebiyle kayýtlara alýnmasýný da ayrýca sosyolojik durum tespiti için analize tabi tutmak gerekmektedir. AGÝT’in Minsk grubu eþ baþkanlarý ülkelerin tamamýndaki desteðin Ermenistan’a olduðunu açýktan görmekteyiz. Dahasý da var. ABD kongresi alt kurumuna, Azerbaycan’ýn sýnýr konularýný etkileyecek ve Ermenistan’ýn faydasýna dönüþtürülmek istenen yeni yeni maddeler getirileceði istikametinde de haberler almaktayýz.
Biliyorsunuz deðil mi, 1991 senesinde Azerbaycan baðýmsýzlýðýný ilan ettiðinde, sýnýrlarýn tanýmlanmasý meselesinde ABD tarafsýz kalmýþtý. Þimdi ayný ABD, Azerbaycan’ý sýnýrlarýný tartýþmaya açacak Ermeni lobisinin desteði ile kongrenin alt kurumuna getirmek istediði yasa, yeni tartýþmalarýn baþlangýcýndan haber vermekte. Evet, uzun vadeli süreç, lakin bir kere tartýþmaya açýlacak sýnýrlar, ortamý nasýl gereceðine ve nasýl bu kez özellikle Türkiye’ye baský unsuru olarak kullanýlacaðýný siz hesap edin.
Baþýndan beri ABD ortada durmaya gayret etse de, yeni geliþmeler net Ermenistan tarafýna eðilimin artacaðýna dair fikir oluþturmaktadýr.
Bu durumda anlaþýlan, Azerbaycan meselesi üzerinden Türkiye ile yeni tartýþma ortamýnýn altý ýsýtýlmaya baþlandý.