SGK uygulamasýnda, sigortalýlarýn saðlýk durumunun çalýþmaya uygun olmamasý halinde uðrayacaðý gelir kayýplarýnýn telafisi amacýyla malulen emeklilik hakký verilmiþtir. Yani, ilk defa sigortalý olduðu tarihten sonra sonra çeþitli nedenlerle meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60'ýný kaybetmeleri halinde gerekli prim günü ve sigortalýlýk süresi þartlarýný saðlamalarý halinde malulen emekli olabilmeleri mümkün bulunmaktadýr.
Sigortalýnýn veya iþverenin talebi üzerine Resmi veya Üniversite Hastaneleri tarafýndan düzenlenen saðlýk kurulu raporu ile dayanaðý týbbî belgelerin incelenmesi sonucu, çalýþma gücünün veya iþ kazasý veya meslek hastalýðý sonucu meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60'ýný kaybettiði SGK Saðlýk Kurulunca tespit edilen sigortalý, malûl sayýlýr. Bunlarýn en az 10 yýl sigortalýlýk süresi varsa ve ödenen primler de en az 1800 gün ve üzeri ise malullük maaþý alma hakký doðar.
Sigortalý olarak ilk defa çalýþmaya baþladýðý tarihten önce sigortalýnýn çalýþma gücünün en az yüzde 60’ýný kaybettiði önceden veya sonradan tespit edilirse sigortalý bu hastalýk veya engeli sebebiyle malullük aylýðýndan yararlanamayacaktýr
Saðlýk kurulu raporlarýnda birden fazla hastalýk mevcut ise çalýþma gücünün en az yüzde 60’ýný kaybedip kaybetmediðine dair deðerlendirmede en aðýr rahatsýzlýk dikkate alýnýr ve toplam engelliliðe bakýlmaz. Ancak, birden fazla hastalýðýn bir arada olduðu ve tedaviye raðmen çalýþma olanaðý vermediðine SGK saðlýk kurulunca karar verilenler malul sayýlmaktadýr.
Sigortalý olmadan önce malul olanlar malulen emekli olamazlar, ancak bunlar da 15 yýl sigortalýlýk süresi ve 3960 gün prim þartlarýndan engellilere mahsus engelli vergi indirim ile özel þartlarla emekli olma hakkýna sahiptir.
Malullük þartlarýnda her ne kadar çalýþma gücünün yüzde 60 ve üzeri kaybedilmiþ olma þartý yer alsa da maddenin uygulanmasýna iliþkin usûl ve esaslar, SGK tarafýndan çýkarýlacak yönetmelikle düzenlenebileceðinden SGK yönetmelikle bu yüzde 60 çalýþma gücü kaybýný bazý rahatsýzlýklar için dikkate almayarak malullük maaþý baðlama yoluna gitmektedir. Örneðin, böbrek nakli olan için çalýþma gücünün yüzde 60’ýn üzerinde olup olmadýðýna bakýlmadan yönetmelik gereði malullük aylýðý baðlanýr.
Bazý kanser hastalýklarý için de kanserin evresine de baðlý olarak çalýþma gücü kaybýnýn yüzde 60’ýn üzerinde olup olmadýðýna bakmaksýzýn malullük aylýðý baðlanmasýný öngörmektedir.
Onkoloji yani Tümör/Kanser rahatsýzlýklarý ile ilgili 27 baþlýk altýnda yer alan kanser hastalarý,-Ýyi diferansiye tiroid kanserleri ve derinin bazal hücreli kanseri- dýþýndaki tüm hastalýklar maluliyet talep tarihinden önceki bir yýl içinde taný almak kaydýyla, talebe istinaden düzenlenmiþ saðlýk kurulu raporu tarihinden itibaren 18 ay süresince malul kabul edilir ve bu süre sonunda hastalýk durumuna göre maluliyet yönünden tekrar deðerlendirilmektedir.
Malul sayýlýp aylýk baðlanmýþ olan kanser hastalarý bu 18 aylýk süre sonunda tekrardan incelemeye tabi tutulur. Malullük hali devam edenlerim malullük aylýðý ödemesi de devam ettirilmektedir. Tedavi sonrasý iyileþme gösterip malullüðü ortadan kalkanlarýn ise malullük aylýðý kesilmektedir.
Malullük aylýðý hesapla yöntemi normal emeklilik yönteminden farklýdýr. Malullerin aylýk baðlama oraný yüksek belirlendiði için baðlanacak maaþ çoðunlukla yaþlýlýk aylýðýndan fazla olur. Örneðin; 3600 gün primi bulunup malullük aylýðý baðlanacak sigortalýya hesaplanacak aylýk SSK malullük maaþý için 2000 öncesi günlere karþýlýk yüzde 70 oranýnda, 1.1.2000-30.9.2008 arasý günlere karþýlýk yüzde 60 oranýnda 1.10.2008 sonrasý için ise yüzde 40 oranýndan az olmaz. Baðkur malullük aylýðý ise 1.10.2008 öncesi günler için aylýk baðlama oraný yüzde 65 oranýndan, 1.10.2008 sonrasý için ise yüzde 50 oranýndan az olmak. Genel bir ortalama yapacak olursak malullere yaklaþýk olarak 9000 gün prim ödemesi varmýþçasýna maaþ baðlanýr.
Malullük aylýðý son sigorta statüsüne göre baðlanýr. Hesaplama yöntemi farklýlýðý nedeniyle kimi zaman SSK malullük maaþý kimi zaman da Bað-Kur malullük maaþý daha yüksek çýkabilir. Hangisinin yüksek olacaðýný ancak ödenen prim dönemi ve prim matrahýna bakarak tespit etmek mümkün olur. Yani bir genelleme yaparak SSK malullük maaþý veya Bað-Kur malullük maaþý daha yüksek olur denemez.
