'Tekno-feodalizm' dünyanýn sonuna dair yapýlan gelecek öngörüleri içinde yeni bir durum deðerlendirmesidir, ama pek de iyimser olduðu söylenemez... Geçen yüzyýlý kapatýrken iki büyük gelecek tezi, dünya siyasetlerinin ilham kaynaðý olmuþtu. Ýlki Fukuyama'nýn Sovyetler Birliði'nin yýkýlmasý ardýndan 'Tarihin Sonu''nu ve dolayýsýyla kapitalizmin zaferini ilan etmesiydi. Diðeri ondan sonra gelmiþti, artýk ABD tek kutuplu dünyanýn patronuydu, Huntington'ýn ''Medeniyetler Çatýþmasý''na dair yaptýðý büyük meydan okuyuþ, yeni muhafazakarlarýn el kitabý haline gelmiþti ve ABD ilan ettiði ''þeytan ekseni' ile gözüne kestirdiði ülkeleri, halklarýyla birlikte mahvediyordu, yok ediyordu artýk...
Ama 2000'lerin ilk çeyreðinde artýk yeni bir kitap var. Prof. Varoufakis'in 'kapitalizmi kim öldürdü?' sorusuyla baþlayan kitap, yeni bir sürece iþaret ediyordu. Dünya adýna yeni bir paradigma deðil, eskinin katmerlenmiþ hali diyebiliriz... Hatýrlarsanýz, özellikle pandemi ile tecrübe ettiðimiz küresel korku ve küresel içe kapanýþla birlikte, dijital medya hayatýmýzýn ta kendisi olmaya baþlamýþtý. Hayatýmýzý akýllý telefonlarýmýzýn veya kompüterlerimizin ekranlarý üzerinde yaþamayý adamakýllý tecrübe etmiþtik.
Bendeniz de mesela, internet üzerinden sipariþ etmeyi ilk kez o sýralarda deneyimlemiþ ve dýþarý çýkmanýn yasaklandýðý günlerde, kitaplarýma kavuþuvermiþtim. Sonra benden okuduðum kitaplarý anlatmamý istemiþlerdi dijital ortamda, ardýndan okuduðum kitaplarý, yine dijital bir ortamda takipçilerimle interaktif tartýþmaya baþlamýþtýk... Sýradan bir kadýnýn hayatýný bile bunca deðiþtiriveren yeni dijital dünya, pandemi sonrasýnda tahminlerin aksine evine geri dönmedi, kendisini abartarak çoðalttý...
Ýþte Prof. Varoufakis de tam buradan baþlýyor o soruyu sormaya... Çünkü geliþen yeni dijital medya ortamlarý, ayný zamanda yeni bir ticaret dönemi anlamýndaydý. Ýnternet eriþiminin artan hýzý, sosyal medya ortamlarýnýn çokluðu ve çeþitliliði, WhatsApp'tan, Twitter'a, Instagram'dan, YouTube'a, fotoðraf transferlerinden, bulut eriþimine kadar, kapitalizmin yeni bir cakasý, hatta baþkalaþýmý ile karþý karþýyaydýk...
Garip þekilde yeni sermayedarlar türüyor ve bunlar eskisine oranla daha görünmez, daha ulaþýlmaz oluyordu. Varoufakis bunu Marksist teori üzerinden basit, anlaþýlýr þekilde anlatýyor. Nasýl ki klasik kapitalizmde iþveren ve iþçiler arasýndaki yabancýlaþma, mal ürettikçe artýyor ise, içinde bulunduðumuz yeni dünyada bu dijital teknoloji ve ticaretle birlikte; emek sömürüsü, dik ala eþitsizlik ve aslýnda sert yabancýlaþma, uluslararasý boyuta gelmiþ haldedir.
Hemen her gün bir þeyler sorduðumuz Google, aslýnda uluslararasý bir þirkettir. Kullandýðýmýz kompüter markalarý veya örneðin Amazon gibi alýþveriþ ortamlarý, devasa teknolojik iþletmelerdir. Üstelik bunlar sadece kendi emekçilerini deðil, tüm üretici kesimleri de basbayaðý etkilemekte, sömürmektedir. Uluslararasý dijital bir satýþ ortamýndan çocuðumuza aldýðýmýz bir oyuncaða ödediðimiz paranýn %35-%40 gibi bir bölümü, ne o oyuncaðý üreten ne de onu pazara çýkarýp tezgahta satacak kiþiye gitmeden, hiç de emek sarf etmeyen o uluslararasý dijital satýþ ortamýna kalmaktadýr. Yani görünmeyen bir el gibi üretmediði ve gerçekten satmadýðý bir mal üzerinden, 40 birim kazanan yeni sihirbazlardýr, yeni ekonominin dijital feodalleri...
Artýk dünyanýn süper güçler daðýlýmýný, bulut teknolojilerinin sahipleri konuþacaða benziyor. Pek tabii ki bu feci bir denetimsizliðin, derin yeni eþitsizliklerin ve dip yabancýlaþma dalgalarýnýn da habercisi gibi gözüküyor...
Gelecek ve yeni insan bu sayfanýn yazarýnýn özel rasatý olduðu için, Prof. Varoufakis takip ettiðim bir iktisatçýdýr. Lakin onu asýl radarým içine sokan þey, Ýsrail'in Gazze'yi iþgalinin ardýndan takýndýðý soylu tavýrdýr. Nitekim Almanya'daki konferansý sýrf yönelttiði Ýsrail eleþtirisi sebebiyle iptal edilmiþ ve dünyaca þaþkýnlýða sebep olmuþtur...
Ýsrail, insanlýk parabolünün en derin karanlýk uçlarýnda, yapayalnýzlýða mahkum. Entelektüeller, üniversite anfileri, yazarlar, þarkýcýlar, aktristler, gençler, yaþlýlar Ýsrail'in soykýrýmýný, insanlýk cephesini tahkim ederek çoðaltýyorlar. Ve kapitalizmin sömürü ve eþitsizlik üzerinden dönen kirli çarklarýný her zamankinden çok tiksindirici buluyor insanlar...
