Sevil NURÝYEVA ÝSMAYILOV
Sevil NURÝYEVA ÝSMAYILOV
Tüm Yazýlarý

Karabað'ýn çözümü ve Rusya'nýn tutumu

Rusya, mevcut yeni dünya modeli içinde yeni oluþumlarý iyi analiz edebiliyor. Lavrov’dan gelen açýklamalar “sinirleri bozma denemesi” olsa da, anlaþýlan Putin nabýz yoklamasý halinde.

Barýþ Gücü teklifleri, 30 yýl içinde hiç devreye girmedi. Hem de savaþýn en acýmasýz ve en adaletsiz boyutunda. Peki neden þimdi bu niyet var?

Çünkü Rusya, kendini çevreleme içine giren Küreselci Batý ittifakýnýn nasýl bir niyet peþinde olduðunu biliyor. Önümüzdeki süreç Rusya ile Çin arasýnda gerilimin doruk noktaya yükseltilmesinin istendiði süreçtir. Rusya yeni sorunlu alanlar istemiyor. O sebepten kendince, küçük çýkarlarý büyük sorunlar için tavize hazýrdýr.

Türkiye bir NATO ülkesi, lakin Rusya’yý çöktürme gibi bir derdi yok. Baþkan Erdoðan istikrarlý ve sözüne bütün lider. En zor dönemlerde bile Putin, Baþkan Erdoðan’dan gördüðü dirayeti halen unutmuþ deðil.

Yýllar önce “Türkiye” denildiðinde, ABD’nin taleplerini gerçekleþtiren bir ülke olarak tanýmlama yapýlýyordu. Þimdi ise Moskova için “Türkiye” baðýmsýz politikalarýndan taviz vermeyen önemli faktördür.

Hal böyle olmuþken Küreselci Batý’nýn, Paþinyan üzerinden yeni çember oluþumunu, “Türkiye Azerbaycan ittifaký” ile delmenin iyi fikir olduðu kanaatine vardý.

Karabað’ýn iþgali, Ermenistan’a Rusya desteði ile gerçekleþti. Bu durum Ermenistan’ý, dünyaya entegreden alýkoydu. Tam anlamýyla Rusya’ya baðýmlý hale getirdi. Azerbaycan bu dönemde Batý’ya entegre sürecini iyice geliþtirdi ve Türkiye’nin yardýmý ile önemli yol kat etti.

Geldiðimiz noktada Rusya; sýnýrlarýna yaklaþan NATO yerine ittifak saðlayabildi. NATO üyesi Türkiye ile ortak paydada anlaþmanýn mantýklý olduðuna inanmýþ durumda.

Tabii ki Rusya’daki farklý gruplarýn, bu tutumuna bakýþ açýsý hiç de ýlýmlý deðil. Lakin Putin, onlarý da tolere etmek için Ermenistan’la Azerbaycan’a ayný mesafede durmaya çalýþýyor.

Lakin anlaþýlan Putin, Ankara Moskova hattýnýn iyi tutulmasýnýn daha saðlýklý tercih olduðunu anlamýþ durumda.

Yýllar önceki Rusya’nýn, Karabað’daki anti-terör operasyonlarýnda Rus ekolünün geri durmasý, Türk ekolünün ise ileriye geçmesini asla ve asla kabul edemezdi. Lakin konjonktür, farklý durumlar sunmakta. Yani dünyanýn yeni þartlarý içinde, Türkiye ciddi boyutta ve bu büyük coðrafyanýn kaderini sadece etkileyecek deðil, hem de deðiþtirecek nitelikte.

Rusya; Karabað’daki iþgalin durmasý durumunda, yaralý bölgenin kapanmasý ile bölgenin istikrara açýlmasýnýn kendince doðru olduðu kanaatinde. Çünkü 30 yýl önceden farklý olarak Rusya için açýk yara kanamasý mümkün idi. 30 yýl önce, bu yarayý Rusya sadece iyi kullanýyordu. Þimdiki durumda bu açýk yara, küresel güçlerin de kullanabileceði yaradýr ve bu yaranýn kanamasý Rusya’nýn içine girebileceði sorunlu dönemi tetikler. Yani bu yaradan, Rusya içine giriþ saðlanýr. Putin, farkýnda olduðu bu gerçeði deðiþtirme peþinde. Retoriðin ve eylemin deðiþimi bundandýr.

Dünyaya bakýldýðýnda Ýngiltere’nin baþýný çektiði “ulus devlet” modelini benimsemiþ aktörlerin, Ermenistan’ýn iþgali bitirmesi ile birlikte Erivan’ýn da dünyadaki sisteme entegre olunmasýnýn kapýsý açýlýr düþüncesindedir. Dolayýsý ile Batý’dan az sesli desteðin altýnda yatan maksadýn bu olduðu açýktýr.

Yani Küreselciler ile Ulusalcýlar arasýndaki çekiþmenin de yansýmasý var, þu anda Karabað’daki temizleme operasyonunda.

Evet, Türkiye ve Azerbaycan konjonktürü iyi deðerlendirebildi. Zaten ilk raundun kazanýlmasý, bununla alakalý konjonktürü doðru okuyarak duruma el konuldu. Þimdi tam özgürleþme süreci bitene kadar bu olay sürer. ABD seçimlerinin net tablosu çýkana kadar, 2 aylýk zaman ise Karabað’ýn tam özgürleþmesi için önemlidir. Azerbaycan’ýn haklý davasý üzerinden yeni þekillenen ittifaklarda yeni sürecin konuþulacak konularýndan olacak. Karabað sadece bir toprak parçasý deðil, Azerbaycan’ýn özgüveni için hayati kaynaktýr ve yeni dünya için de Türkiye yanýnda esas poz alacak önemli duruþun simgesidir. Baþkan Erdoðan’ýn siyaset yapma, ilmek ilmek hedefe yaklaþma ustalýðý ve ordunun gücü birlikte Azerbaycan’ýn özgüven hikayesinin esas temelini oluþturdu. Ýlham Aliyev’in rüþtünü ispatlamasý ve istikrarlý duruþu ise ilerideki gücün halkalarýnýn geniþlemesine kapý açmýþ durumda. Biz bu cazibeli ittifaka daha fazla dost ve kardeþlerin katýlacaðýný þimdiden görebiliyoruz. Ýþte Karabað sadece toprak parçasý deðil, yazdým ya! Evet, bu baþarý, Türkiye çevresinde dostlardan ve kardeþlerden oluþan yeni halklarýn oluþumunu hýzlandýrmakta.