Rusya’nýn Kýrým’ý ilhaký ve Ukrayna’yý fiilen ikiye bölme faaliyetleri, birçok ülke tarafýndan büyük tepkilerle karþýlanmýþ, hatta ekonomik yaptýrýmlar uygulanmýþ olsa da, siyasi yaptýrým kapsamýnda pek görülmemiþti. AB’nin Ukrayna’yý Rusya etki alanýndan koparma giriþimi Rusya’yý, Almanya’nýn da Ukrayna üzerinden Rusya ile yakýnlaþmasý ABD’yi kýzdýrmýþtý. Rusya’nýn duruma müdahale etmesiyle Ukrayna’nýn Doðu-Batý dengesindeki “tampon” durumuna dönmesi Rusya’yý, Ukrayna üzerinden kurulan Rusya-Almanya hattýnýn kesilmesi de ABD’yi rahatlatmýþtý.
Bir tür “alan memnun, veren memnun durumu” ortaya çýkýnca, neredeyse tüm devletlerin Kýrým konusunda ölü taklidi yapmalarý mümkün olabilmiþti.
Ancak Kýrým ilhaký, sadece Ukrayna’nýn Almanya-Rusya arasýndaki konumuyla açýklanabilecek durumlara karþýlýk gelmiyor. Kýrým ayný zamanda Karadeniz güç dengeleri açýsýndan yaþamsal önemde.
Ýlhak sonrasý Rusya Kýrým’daki askeri kapasitesini geniþletti ve ayný zamanda Ukrayna’nýn Azak Denizi’nden Karadeniz’e çýkýþýný kapatmýþ oldu. Böylece bir yandan Ukrayna’nýn Karadeniz’deki hareket kabiliyetini epeyce sýnýrladý, diðer yandan hem AB hem NATO üyesi olan Bulgaristan ve Romanya’nýn da Batý Karadeniz’e hapsolmalarýna yol açtý.
Suriye üzerinden Akdeniz’in, Kýrým üzerinden Karadeniz’in doðusunda varlýðýný güçlendirmeye çalýþan Rusya’nýn Karadeniz-Akdeniz-Hazar havzasýnda kendisine kuzey-güney doðrultusunda bir hat çekme çabasýnda olduðu söylenebilir.
Söz konusu geliþmelerin birçok ülke tarafýndan tedirginlikle izlendiðine þüphe bulunmuyor. ABD kendisine Suriye’de seçtiði müttefiklerle bu tür hatlarý kýrabileceðini hesapladýysa, Rusya’nýn çok daha etkili yöntemler kullandýðýný fark etmesi uygun olur.
Görünen o ki, Rusya’nýn giriþimlerine tepki gösterme iþini Ukrayna üstlenmiþ.
Azak Denizi ile Karadeniz’i birbirine baðlayan Kerç Boðazý’nýn iki yakasýný birleþtiren köprünün 2018 Mayýs’ýnda hizmete girmesi, ardýndan da Türk Akýmý Projesinin önemli bir aþamasýnýn daha hayata geçmesi, Ukrayna’nýn stratejik deðerinin azalmasýna neden oldu. Dolayýsýyla Ukrayna’nýn Rusya’ya karþý harekete geçmek için fazla nedeni bulunuyor.
Ukrayna, birikmiþ sorunlarýný Rusya’nýn haksýz Kýrým ilhaký üzerinden yeniden dünya gündemine taþýmak istemiþ olacak ki, 3 savaþ gemisini Kerç Boðazý’na doðru yönlendirdi. Kýrým karasularýndaki bu bölgenin aidiyetinin kendisinde olduðundan son derece emin olan Rusya, Ukrayna’nýn bölgeye izinsiz girdiðini iddia etti; 4 savaþ gemisiyle duruma müdahale edip biraz da fiziksel temasta bulundu.
Ukrayna savaþ gemileri, Odessa’dan, Azak Denizi’ndeki bir diðer Ukrayna limaný olan Mariupol’a gidecekler ama iki liman arasýnda Rusya bulunuyor. Ukrayna’nýn güvenlik telaþýna düþmekte hakký var, ancak Rusya ile baþ edecek gücü yok.
Þimdiden öngörüde bulunmak kolay deðil, ancak Ukrayna’nýn bu olayý uluslararasý kurumlara bir þikayet konusu olarak götürüp Rusya’nýn ceza almasýný saðlama niyeti bulunabilir. Bununla birlikte, Kýrým’ý ilhak ettiðinde açýk bir ceza almamýþ Rusya’nýn sadece Ukrayna þikayetiyle baþýnýn aðrýmasý olasý gözükmüyor.
Eðer Ukrayna’yý, daha önce olduðu gibi, baþka devletler harekete geçmeye ikna ettilerse, o zaman durum farklý olur. Zira Ukrayna bazý Avrupalý devletlerden cesaret aldýysa, bu Rusya-Avrupa arasýnda yeni gerilimleri; ABD’den cesaret aldýysa zorunlu bir uzlaþýyý ima eder. Ama bu gerilim her hâlükârda Kafkasya ülkelerinin diken üzerinde durmalarýnýn gereðini ortaya koyar.
