Mustang’i seyrettiðimde birçok filmde yaþadýðým iç çatýþmayý tekrar hissettim. Özellikle yabancý yatýrýmlý veya yurtdýþý destekli yapýmlarda ayný þeyleri görürüm. Mustang, Türkiye’de genç kýzlarýn akrabalarý tarafýndan uðradýklarý cinsel istismar, tutucu toplumun baskýsý, çocuk yaþta evlendirilme, kýzlarýn kendini tanýyýp bir kiþilik oluþturmasýna izin vermeyen toplumsal iliþkilerin olduðu bir konuya sahip. Bunlarýn hepsi de beþ kýz kardeþin baþýna geliyor. Filmin bu açýdan sinemanýn önemli görevlerinden birini üstlendiðine inanýyorum. Ama bunu sinemasal deðerleri göz önüne alarak ne kadar doðru yaptýðýný tartýþmayacak mýyýz? Bir filmin dilini biraz da iþlediði konu belirler. Çok ciddi bir konuyu komedi türünde iþleyip istediðiniz mesajlarý verebilir hem de efsanevi filmler çekebilirsiniz bu þekilde. Bunu yaparsanýz ciddiyetsiz veya kolaya kaçtýðýnýz söylenemez. Ama bir film fiziki gerçeklere uymuyorsa bu yönetmeninin cahilliðinden veya kolaya kaçmasýndan kaynaklanýyordur. Mustang’de böyle çok hata var. Bütün bu hatalarý topladýðýmda bunlarý sinemasal bir tercihin getirisi olarak kabul edemiyorum.
Ýzlemeyince nereden bilelim?
Perdede seyrettiðim hikaye beni ilgilendiriyor. Yönetmenin kafasýndaki proto-hikaye deðil. Çünkü izleyicinin, yönetmenin kafasýndakileri perdede seyretmediði sürece bilmesine imkan yok. Filmin hikayesini yazarak, gördüðümüz hatalarý biraz açalým. Ýnebolu’da yetim beþ kýz kardeþ babaanneleri ve amcalarýyla yaþamaktadýr. Ýlk sahnede bu kýz kardeþleri erkek arkadaþlarýyla denizde eðlenirken görüyoruz. Daha sonra evlerine döndüklerinde babaannelerinin büyük tepkisiyle karþýlaþýyorlar. Mahalleli onlarý erkeklerle denize girerken görmüþ ve bire bin katarak babaanneye yetiþtirmiþtir. Babaanne kýzlara kendince bekaret kontrolü yapmaya kalkar. Kýzlar tepki gösterir. Bir dolu baðýrýþ çaðýrýþtan sonra amca eve döner ve asýl gümbürtü o zaman kopar. Amca kýzlarý dövmeye kalkar, sonunda hepsini alýp hastaneye götürür. Kýzlar orada gerçek bekaret kontrolünden geçirilirler. Daha sonra babaannenin ve bütün kasabalýlarýn kýzlarý evlendirme çabalarýný seyrederiz. Görücü usulü evliliðin, çocuk gelin olmanýn çirkinliðinin gölgelerini izleriz perdede.
Bu kadarla kalsa filmi farklý eleþtireceðim ama yetmezmiþ gibi bir de amcanýn cinsel istismarý eklenince bu topraklarýn sinema yapamama veya kendi zavallýlýðýmýzý istismar etme alýþkanlýðýný tekrar yaþamýþ oldum salonda. Nereden baþlayalým, kýzlarýn asla taþralý, ailenin olaylar geliþtikçe gördüðümüz baskýcý tutumunun doðal olmamasýndan mý? Kýzlarý eve hapsedip her birini evlendirecek, televizyonu, telefonu yasaklayacak kadar tutucu bir ailenin üyeleri asla perdede yoktu. Mesela babaanne... Nihal Koldaþ’ýn canlandýrdýðý karaktere Karadenizli bir babaanne demeye bin þahit ister.
Filmde maddi hata var
Beþ kýz kardeþe gelince... Filmin en güzel þeyleri onlar. Hepsinin kabiliyetine sözüm yok ama yönetmene soracaðým bu kýzlarýn taþrada yaþayan kýz çocuklarýna benzer neresi var Allah aþkýna? Ne diksiyonlarý, ne karakterleri, bu sebeple de ne isyanlarý gerçekçi... Filmde 10 yýldýr bu kardeþlerin amca ve babaanneleriyle yaþadýðý söyleniyor. Bu sürede aile hiç mi bir tavýr geliþtiremedi birbirlerine karþý? Kardeþlerin serbestliði, özgürlüðü daha önce hiç mi problem olmadý?
Filmde maddi hata da var. Bir maç olayý var þaþkýnlýkla izledim. Ýki yýl önce ligimizdeki takýmlara verilen sadece kadýnlarýn izlediði cezalý maçlar vardý. Gerçekten ilginç bir olay ama bunu kullanmak için bu kadar da gerçeðin dýþýna çýkýlmaz ki. Kýzlar evden kaçýp kadýn maçýna gidiyor. Görüntüde Galatasaray maçý tribünleri var. Yani bunlarýn Ýstanbul’a gidip dönmesi lazým. Ama Ýnebolu’dalar. O zaman herkes film öykülerinin gerektirdiði gerçekliði böyle es geçip gitsin. Olmaz böyle þey.
Bu film, Fransa’nýn Oscar adayý. Merak ediyorum bir Fransýz o babaannenin veya kýzlarýn asla öykünün geçtiði bölgeye uymadýðýný nasýl anlar? Veya Ýnebolu’da yaþayan kýzlarýn Ýstanbul’da sadece kadýnlarýn alýndýðý maça gidip gelmelerini? Tabii ki anlayamaz. Bu da sizin için dezavantaj olmaktan çýkar. Diyeceksiniz ki tamam uymazsa uymasýn kýzlarýn yaþadýklarý dram yeter. Ýyi de sinema bunun gerçekliðiyle güç almak zorunda deðil mi? Sadece hepimizin kabul ettiði yetersizliklerimizi, çirkinliklerimizi konu etmek yeter mi bir filmin deðerli bir sinema olarak algýlanmasýna? Yetmez hanýmlar, beyler yetmez. Bu sadece bizim kendi karanlýk hikayemizin sömürüsüdür.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Yönetmen ve senarist: Deniz Gamze Ergüven
Oyuncular: Güneþ Nezihe Þensoy, Doða Zeynep Doðuþlu, Elit Ýþcan Tuðba Sunguroðlu
Yapým: 2015, Fransa-Almanya-Türkiye, 97 Dak.
VÝZYONDAKÝLER
Babalar ve Kýzlarý
Eþinin ölümünden sonra beþ yaþýndaki küçük kýzýna tek baþýna ebeveynlik yapmaya çalýþan ve geçirdiði nöbetler dolayýsýyla tüm hayatý deðiþen bir babanýn, kýzýyla kurmaya çalýþtýðý bað ve yazarlýk kariyerindeki inanýlmaz deðiþim.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Filmin orijinal adý: Fathers and Daughters
Yönetmen: Gabriele Muccino
Senarist: Brad Desch
Oyuncular: Russell Crowe, Amanda Seyfried, Aaron Paul, Diane Kruger
Yapým: 2015, ABD-Ýtalya, 116 Dak.
Son Cadý Avcýsý
Modern dünyanýn en þaþýrtýcý gizemi dünya üzerine acýmasýz cadýlarýn aramýzda yaþayýp yaþamadýðýdýr. Cadý avcýsý ordularý, yüzyýllarca cadýlara karþý dünyanýn her yerinde savaþtý. Cesur bir savaþçý olan Kaulder, Kraliçe Cadý’yý katletmeyi baþarýr. Ancak Kraliçe Cadý katilinden intikamýný almak için dirilir ve insan ýrkýnýn geleceðini belirleyecek olan büyük savaþ baþlar.
Filmin orijinal adý: The Last Witch Hunter
Yönetmen: Breck Eisner
Senarist: Cory Goodman
Oyuncular: Vin Diesel, Rose Leslie, Elijah Wood, Rena Owen
Yapým: 2015, ABD, 106 Dak.
Evlenmeden Olmaz
Modern çaðda evlilik baskýsý ve korkusu arasýnda sýkýþýp kalmýþ kýzlarýn ve erkeklerin öyküsü. Zeynep ve Yavuz birbirine çok aþýk bir çiftken Zeynep’in evlilik arzusu, Yavuz’un ise evlilik korkusu yüzünden ayrýlýrlar. Ancak ikisi de birbirini unutamaz. Ýþi sebebiyle bir araþtýrma yapmak için ‘Evlenmeden Olmaz’ isimli bir çöpçatanlýk bürosuna giden Zeynep ile arkadaþlarý Melisa ve Ayþe, orada Adnan denilen tuhaf bir çöpçatanla karþýlaþýrlar.
Yönetmen:Yasemin Türkmenli
Senarist: Özge Aras
Oyuncular: Cansel Elçin, Özge Özberk, Hakan Eratik, Gözde Okur
Yapým: 2015, Türkiye
Otel Transilvanya 2
Otel Transilvanya kapýlarýný insan misafirlerine de açmýþtýr. Ancak Drakula’yý endiþelendiren bir durum vardýr. Torunu, yarý insan, yarý vampir Dennis, hiç vampir özelliði göstermemektedir. Mavis, eþi Johnny ile insan akrabalarýný ziyarete giderek, kendi kültür þokunu yaþarken, Drakula da arkadaþlarýyla Dennis’i ‘canavar eðitim kampý’na gönderir.
Filmin orijinal adý: Hotel Transylvania 2
Yönetmen: Genndy Tartakovsky Senarist: Adam Sandler
Seslendirenler: Adam Sandler, Andy Samberg, Selena Gomez, Kevin James
Yapým: 2015 ABD, 89 Dak.
Takým: Mahalle Aþkýna
Gökdelenlerin arasýnda kalmýþ bir mahallede halý saha iþleten Turgay ve eski bir futbolcu olan aðabeyi Tufan, fazlaca borçlarý olmasýna raðmen sahanýn bulunduðu araziyi almak isteyen inþaat firmasýna direnirler. Maddi krizden kurtulmak için ise bir fikir bulurlar. Yakýn zamanda yapýlacak olan ve kazanana büyük bir ödülün verileceði sokak futbolu turnuvasýna katýlmaya karar veren iki kardeþin saðlam bir takým kurmasý gerekir.
Yönetmen:Emre Þahin
Senarist: Ýnan Temelkuran
Oyuncular: Fýrat Tanýþ, Yaðýz Can Konyalý, Beyza Þekerci
Yapým: 2015, Türkiye
SOLACE
Clancy, sýra dýþý yeteneklere sahip bir adamdýr. Münzevi bir yaþamýn içinde, geçmiþten gelen gizemli ve acý dolu olaylarýn hesaplaþmasýný yaþarken, geleceði görme ve psiþik yeteneklerini yaþamýndan uzak tutmaya çalýþýyordur. Ancak FBI Özel Ajaný Joe Merriwether ve Joe’nun genç ve þüpheci ortaðý Katherine Cowles, ona baþvurunca iþler deðiþir.
Yönetmen: Afonso Poyart Senarist: Sean Bailey, Ted Griffin
Oyuncular: Colin Farrell, Anthony Hopkins, Jeffrey Dean Morgan, Abbie Cornish
Yapým: 2015, ABD, 101 Dak.
