Zayýflama programlarýnda kontrollü diyet uygulamalarý ile kalori sýnýrlamasýnýn yaný sýra besinlerdeki yað, protein ve karbonhidratlarýn emilimini azaltacak yardýmcý önlemlerin alýnmasý baþarýlý sonuç için esastýr. Bu amaçla posalý besinlerle hem ferdin doygunluk süresi uzatýlýrken hem de bu öðelerin fazla miktarda emiliminin engellenmesine çalýþýlmaktadýr. Ancak bu tip uygulamalar besinlerdeki diðer yararlý elementlerin de emilimi engellenerek özellikle uzun süreli uygulamalarda, kiþilerde bazý risklere yol açabilmektedir. Daha da önemli bir baþka önemli risk ise özellikle belirli ilaçlarý kullanmak zorunda olan kronik hastalarda ilaçlarýn da emilimi engellenerek tedavinin etkisiz kalmasýna yol açabilmektedir. Bu nedenle zayýflama rejimleri kiþilere göre hassas bir þekilde, riskler göz önüne alýnarak hazýrlanmalý ve uygulanmalýdýr.
Beyaz ekmek, patates, hurma gibi besinlerdeki basit þekerler baðýrsaklardan hýzla emilerek kan þekeri ve insülin seviyelerini yükseltmektedir. Bu metabolik döngü sonucu vücutta kaslarda ve karaciðerde yaðlarýn birikmesi ve insülin direnci gibi meydana gelen deðiþimler tip 2 þeker hastalýðý ve kalp-damar hastalýklarý gibi önemli hastalýklarýn geliþimine zemin hazýrlamaktadýr.
Tohumlar, bakliyat, iþlenmiþ tam tahýl gibi besinlerdeki polisakarit tipi kompleks karbonhidratlar ise doðrudan emilemediklerinden basit þekerler gibi glisemi indeksini hýzla yükseltmez. Ancak vücutta enzimler vasýtasýyla basit þekerlere parçalanarak yukarýda bahsettiðimiz gibi glisemi indeksini yükselttiði ve yað þeklinde depolandýðý biliniyor. Dolayýsýyla bu döngünün kýrýlmasý için karbonhidratlarý parçalayan alfa-amilaz, glukozidaz gibi enzimlerin baskýlanmasý akýlcý bir yaklaþým olacaktýr.
Þu an tam mevsimi olan ahududu ve çilek meyvelerinde bulunan ve meyvelerin o güzel renklerini veren antosiyaninler alfa-amilaz enzimini ile elajiktanenler ise alfa-glukozidaz enzimini baskýlayýcý özelliktedir. Alfa-amilaz baskýlayýcý bileþenler tahýl ve bakliyatta da bulunuyor. Aslýnda muhteþem bir mekanizma, tahýllar ve bakliyat niþasta bakýmýndan zengin olmasýna karþýlýk vücutta ani glisemi indeksi yükselmesini önleyecek bileþenler de taþýyor. Ancak besinler iþleme tabi tutulduðunda (beyaz un gibi) bahsettiðimiz bileþenler uzaklaþtýrýldýðý için bu özelliði kayboluyor.
BOL BOL FASULYE YERÝM
Bildiðimiz fasulye taneleri alfa-amilaz baskýlayýcý özelliðiyle ön plana çýkýyor. Ýçerisinde bulunan üç tip (alfa-A1, alfa-A12 ve alfa-AIL) alfa-amilaz baskýlayýcý proteinle enzimin etkisi tamamen engellenebiliyor. “Ne güzel, zayýflamak için bol bol fasulye yerim” diye içinizden geçiriyor olabilirsiniz. Tabii burada kritik husus, bu bileþenler protein yapýsýnda olduðundan, fasulye piþirildiðinde bozunarak etkisiz hale geçiyor. Bu nedenle yoðunlaþtýrýlmýþ özel özütleri hazýrlanmýþ. Yoðunlaþtýrýlmýþ fasulye özütü (5 gram ve 10 gram) verildiðinden 15 dakika sonra baðýrsaklarda alfa-amilaz enzimi miktarýnýn yüzde 95 azaltýldýðý ve karbonhidratlarýn baðýrsaklarýn üst kýsmýndan emiliminin yüzde 22-24 kadar azaltýlabildiði tespit edilmiþ. Fasulye özütünün bu etkisi ile kan þekerinde ani yükselmenin yüzde 85 oranýnda önlenebildiði; insülin, C-peptit, ve gastrik inhibe edici polipeptit seviyelerinin de düþtüðü gözlemlenmiþ.
GÜNDE?10 GRAMI?GÜVENLÝ
Standardize ve yoðunlaþtýrýlmýþ fasulye özütü (tablet, kapsül) ürünleriyle yürütülen klinik çalýþmalarda günde üç defa bir gramlýk kapsüllerin verilmesiyle ortalama ayda bir kilo kaybedilebildiði bildiriliyor. Bu miktar çoðunuzu tatmin etmeyebilir, þüphesiz. Ancak önemli olan vücudun dengesini bozmadan, zarar vermeden, kalýcý kilo kaybý! Mesela bir klinik çalýþmada iki ay uygulama sonunda boþ ilaç verilen (plasebo) grupta 0,4 kilogram kilo kaybý saðlanýrken, fasulye özütü verilen grupta bu deðer 1,9 kilogram...
Yapýlan kýsa ve uzun süreli (altý ay) klinik toksisite çalýþmalarýnda günde üç gram uygulanmasýyla hiçbir yan etki bildirimi bulunmuyor. Yapýlan deðerlendirmelerde insanlarda günde 10 grama kadar güvenle kullanýlabileceði sonucuna varýlmýþ. Hem fasulye tohumlarýnýn taþýdýðý fitohemaglutininlerin insanlarda yol açtýðýný mide-baðýrsak rahatsýzlýklarý (fasulye yiyenler bilir), bu maddelerin uzaklaþtýrýlmasý nedeniyle özel fasulye özütünde görülmüyor.
