Habil ve Kabil’den bu yana insanlýðýn en eski arazlarýndan biridir kardeþ kýskançlýðý. Anne ve babasýný ilk kez kardeþiyle paylaþan çocuklarda görülen davranýþ yoðun ve þiddetli bir hal alýrsa önemli bir problem haline gelebiliyor.
KARDEÞÝ olmadan önce ailenin ilgi ve sevgi odaðý olan çocukta, kardeþinin geliþi ile birlikte alt ýslatma, parmak emme gibi davranýþlarla önceki geliþim dönemlerine gerileme görülebilir. Çocuk sevgi ve ilgiyi paylaþmak zorunda olduðunu ya da artýk eskisi gibi sevilmediðini düþünerek aileden uzaklaþýp içe kapanabilir. Çeþitli bahanelerle ilgiyi kendi üzerine çekmeye çalýþabilir. Yeme problemleri gösterebilir, kabus gördüklerini, yalnýz uyuyamadýklarýný ya da tuvaletlerinin geldiðini söyleyebilir. Kardeþ kýskançlýðý yaþayan çocuklar sýklýkla ebeveynlerine ve yakýn çevrelerine ‘Beni seviyor musun’ ya da ‘Hangimizi daha çok seviyorsun’ gibi sorular sorabilirler.
Psikosomatik yakýnmalar
Çocuklar kýskançlýk duygularýný kardeþleriyle çok ilgilenerek kapatmaya çalýþabilecekleri gibi, kýskançlýðýaçýkça ortaya da koyabilir. Huzursuz, sýkýntýlý ve öfkeli olabilirler. Kardeþlerine karþý saldýrgan davranýþlarda bulunabilir, oyuncaklarýný kýrabilir, baðýrabilir. Bu davranýþlarýnýn temelinde de genellikle anne-babanýn sevgisini kaybetme ya da tepki alma kaygýsý bulunur. Evden, anneden ve babadan ayrýlmamak için direnme ve bunun sonucu olarak problemli davranýþlarýn yanýnda mide bulantýsý, baþ aðrýsý gibi psikosomatik yakýnmalar da görülebilir.
Kardeþ kýskançlýðýnýn olasý nedenleri
-Ebeveynin ilgiyi kesmesi.
-Aradaki yaþ farkýnýn az olmasý.
-Çocuklarýn birbirleriyle kýyaslanmasý.
-Ailenin cinsiyete dair tercihi varsa ve bu durumu çocuklarýna yansýtýyorsa, cinsiyete baðlý olarak çocukta kýskançlýk görülebilmektedir.
AÝLELERE PRATÝK ÖNERÝLER
-Doðumdan önce çocuk ebeveynler tarafýndan bu duruma hazýrlanmalýdýr.
-Ev ortamýnda bazý deðiþikliklerin olabileceðini, eve misafirlerin gelebileceðini, anne ve babanýn her zamankinden daha yorgun olabileceðini, bazý durumlardan dolayý bebekle daha fazla vakit geçirmek zorunda kalýnacaðýný ancak zamanla bu durumun düzeleceðini anlatmalýdýr.
-Çocuða kardeþi ile ilgili sorumluluklar vermek oldukça önemli ve yararlýdýr. Bebeðin giydirilirken, beslenirken bebekle ilgili bazý iþleri kontrollü olarak çocuða yaptýrmak, çocuðun kardeþine hýzlý alýþmasýna, onu sahiplenme ve koruma duygularýnýn geliþmesine, yardýmcý olur.
-Nitelikli zaman geçirmek önemlidir.
-Çocuktan yaþýnýn üzerinde olgunluk beklenmemelidir. Kardeþi ile ilgili verilen basit sorumluluklarýn dýþýnda çocuktan, yaþýnýn ve geliþiminin üzerinde bir olgunluk göstermesi beklenmemelidir. Eve sýklýkla gelip giden kiþiler önceden uyarýlmalý, çocuða karþý uygun davranýþ ve tutumlar sergilemeleri saðlanmalýdýr.
- Her çocuðun güçlü ve zayýf yönleriyle kendine özgü birer birey olduklarý unutulmamalýdýr.
