ABD yaz sezonuna girdi ancak 4 Kasým’daki ara seçimin kampanyasý sürüyor. Washington siyaseti kasýma odaklanmýþ durumda. Her geliþme -kime oy getirir, kime oy kaybettirir- diye izleniyor.
4 Kasým’da Temsilciler Meclisinin tamamý ve Senato’nun 100 koltuðundan 36’sý için seçim yapýlacak. Halen Meclis Cumhuriyetçi Parti’nin, Senato da Demokrat Parti’nin elinde. En büyük çekiþme, Senato üzerinde. Çünkü Demokratlar Senato çoðunluðunu Cumhuriyetçiler’e kaptýrabilir. O zaman da Demokrat Baþkan Obama için ciddi sýkýntý baþlar. Muhalefetin elindeki bir Kongre, Baþkaný çok üzer.
Kasým seçiminin sonucu 2016 Baþkanlýk seçimini etkileyecek önemde. Partilerin kasým performansý, 2016’yý kimin kazanacaðýna iþaret olacak.
Senato için yapýlacak seçimde Cumhuriyetçiler Demokratlar’dan net 6 koltuk fazla kazanýrsa, Senato çoðunluðunu ele geçiriyorlar. Ve bu senaryo mümkün, çünkü Demokratlar’ýn elindeki 7 sandalye aslýnda Cumhuriyetçiler’in çoðunlukta olduðu eyaletlerde. Yani Cumhuriyetçiler normalde zaten kazanacaklarý eyaletleri kazansa, Senato’da çoðunluktalar.
Muhalefetin çoðunlukta olduðu Kongre ise Baþkan’ý hareketsiz býrakýr. Kongre zaten yýllardýr çalýþmýyor. Ýki parti, hakim olduklarý noktalardan geri adým atmadýklarý için yasalar bir meclisten geçip, diðerinde takýlýyor. ABD bu yüzden kepenk kapattý, borç ödeyememe-temerrüt eþiðine geldi.
Bu yüzden Afganistan’da 5 yýldýr tutsak askerin salýverilmesi için yapýlan takas, kýyameti koparttý. Obama Afganistan’da Taliban elindeki erin salýverilmesini saðlayarak kamuoyu desteðini artýracaðýný hesaplamýþtý. -Düþmana býrakýlmayan, kurtarýlan asker- temasý, ABD’de her zaman oy getirir. Ancak tutsak asker karþýlýðýnda 5 Taliban liderinin Guantanamo hapishanesinden salýverilmesi, Cumhuriyetçi muhalefeti ayaklandýrdý. Baþkan’ýn yetkisini aþtýðý, Kongre’ye danýþmadýðý dillendirildi. Olay bir haftadýr ABD’nin bir numaralý gündem maddesi. Bu gidiþle kasým seçimine dek konuþulacak ve Cumhuriyetçiler olayý deþip kazanç saðlamaya çalýþacak.
ABD halkýnýn seçimde cüzdanýyla oy kullandýðý bilinir. Yani ekonomik durumdan memnun olanlar-olmayanlar... Ekonomi, halen idare ediyor. Ýþsizlik, hayatlarda etki yapacak kadar azalmadý. Konut sektörü de orta karar gidiyor. Kasým’a dek bu göstergelerde hýzlý bir düzelme beklenmiyor. Kötüye dönüþ de beklenmiyor. Ne iyi-ne kötü ekonomi, Demokratlar’a yarar.
Ekonominin asýl patronu olan FED kasým-aralýk itibarýyla aylýk tahvil alýmlarýný bitirmiþ olacak. Aylýk alýmlarýn kademeli azalmasý, artýk piyasayý korkutmuyor. Çünkü FED hala cömert ve geniþ para politikasý izliyor. FED yýlsonuna dek þimdikinden daha iyi ekonomik büyüme bekliyordu, bu henüz gerçekleþmedi. Büyüme FED’in beklediði gibi hýzlý olursa, bu da Demokratlar’a yarar.
Öte yanda, ABD’nin genel ekonomik göstergeleri düzelse de, iþsizliðin düzelmesi daha kapsamlý bir iþ olduðundan, genel düzelme sandýða yansýmayabilir. Seçmen hala iþsiz, ya da istemediði geçici iþte düþük ücretle çalýþýyor. Seçmen konut alamýyor, satamýyor.
Ýlginç biçimde, Wall Street - piyasalar Washington’da bölünmüþ siyasetten memnun. Baþkan bir partiden, Kongre diðer partiden olunca, piyasa memnun oluyor, çünkü siyaset piyasayý etkileme ve kontrol etme gücünü kaybediyor.
Yani þimdiki gibi Demokrat Baþkan ve iki partiye pay edilmiþ Kongre, Wall Street’in sevdiði durum. Daha da sevdiði durum ise Beyaz Saray’ý bir partinin, Kongre’yi ise diðer partinin tutmasý. O zaman Washington’da hiçbir icraat yapýlmýyor.
Kasýma kadar Demokratlar ABD içinde ve dýþýnda statükoyu koruyup, -düzelme, iyileþme, ilerleme, baþarý- hikayeleri arayacaklar. Cumhuriyetçiler ise tam tersi hikaye peþindeler.Ve iki taraf da dünyaya -oy- açýsýndan bakacaklar.
twitter.com/selimatalayny
