Kadýn ile erkek cinsi arasýndaki iliþkiyi sevgi, saygý, birbirini tamamlayýcýlýk, anlayýþ üzerinden anlatacak bir dili niçin kuramýyoruz? Bugünün geçerli günlük lisanýnda, kadýn ile erkek sürekli rekabet içinde, sürekli çatýþma, niza, hesaplaþma, davalaþma içindedir. Niçin?
Bunun bilinçli olarak kurgulanýp, politik bir dayatma olarak yaygýnlaþtýrdýðýný düþünüyorum. Çünkü ultra modern yaþamda insanlarýn tek baþýnalýðý, yalnýzlýðý, tekilliði esastýr. Aile derhal daðýtýlmasý gereken bir birlikteliktir. Bu yüzyýlýn kadýn-erkek çatýþmalarý, haberlerde her gece seyrettiðimiz þiddet haberleri, kýsa bir süre sonra, geçmiþe dair ilkel bulunan kaos sayfalarý olarak adlandýrýlacaktýr.
Ýnsanýn, kendi cinsinden memnuniyetsizliðini körükleyen bir durum deðil midir gerçekten de kadýn-erkek çatýþmasý? Ýþte bizi birbirimizden yaka silkecek raddeye getirdiklerinde, yeni bir sosyolojik akvaryuma sokacaklar; ki orada kadýn-erkek çatýþmasý, didiþmeler yok, çünkü orada kadýn ile erkek yok! Cinsiyet belasý olarak lanse ettikleri doðal cinsel kimliklerimiz, hatta "ben bir kadýným', "ben bir erkeðim' þeklinde kuracaðýmýz cümlelerin her biri, aþýrý demode, bozgunculuk içeren nefret betimlemeleri, hatta faþizan bir tutum olarak yaftalanacak. Buna az kaldý!
Bizler; kadýn-erkek eþitliði, eþitsizliði, pozitif ayrýmcýlýk, negatif ayrýmcýlýk, kim kavvam, kim deðil tartýþmalarý ile uðraþýrken... Zaman hýzla ilerliyor ve insan aleyhine ilerliyor. Bunu kaçýrýyoruz...
..............................
Sosyal medyada epey tartýþma konusu olan bir vaaz hakkýnda, öncelikle ilahiyatçýlarýn sorumluluk alarak konuþmalarýný dilerdim. Çünkü kýsa bir aralýðýný dinlediðim vaazda, "kavvam' kavramý üzerinde durulduðunu fark ettim... Erkeklerin kadýn üzerinde kavvam oluþunu nasýl anlarýz, nasýl anlamalýyýz, bu konuda hem Ýslam hukukçularýnýn, tefsir ve hadis bilginlerinin, hem de Ýslam felsefecilerinin yardýmýna ihtiyacýmýz var...
Nisa suresi 34. ayette geçen "kavvamun' kelimesi için, Diyanet Ýþleri Baþkanlýðýnýn meal-tefsirinde: "Erkekler, kadýnlarýn koruyup kollayýcýlarýdýr' ifadesini kullanmýþ. Meal-tefsirlerde tercih edilen çevirilerde: 'Allah'ýn, bazýsýný bazýsýna üstün kýlmasý ve onlarýn kendi mallarýndan harcamasý nedeniyle erkekler, kadýnlar üzerinde sorumlu gözeticidir...' manasý da kullanýlmýþ. Erkekler aile nafakasýný temin ettiðinden aileyi de yönetirler þeklinde anlamlandýrmalar da var. Yine mealler arasýnda dolaþýrken þu anlamlandýrmaya da rastladým: "Kavvâm", "kaim" kelimesinin mübalaða þekli olup geçimi saðlayan, koruyup gözeten, muhafaza eden, yüklendiði sorumluluklarý yerine getiren, iþleri yürüten, maiyetindekileri idare eden anlamlarýna gelmektedir'...
Ragýb el Ýsfehani'nin El Müfredat adlý sözlüðünden de biraz okudum... Kavvam sözcüðünün kudret ve kuvvete dair bir anlamý var. Muktedir ve metin olma gibi içerikleri de var. Müfredat, Kur'an-ý Kerim'deki kelime ve kavramlarýn etimolojik serüvenini takip edeceðiniz aslýnda bir edebiyat sözlüðü diyebilirim. Bu baðlamda "kavvam' kelimesinin çýkýþ evindeki anlamlarý arasýnda: Ýkametgâh, durulacak yer, sebat etme, ayakta duruþ, süreklilik, saðlamlýk, iktidar, doðruluk gibi anlamlarý da var... Benim ruhum "kavvam' kelimesini bir baský gibi aracý gibi deðil bir güven unsuru gibi okuyor. Misal babamý düþününce, aklýma himaye, sahip çýkýþ da geliyor.
Nitekim Diyanet'in mealinde: "Koruyup kollayýcý" diye tercüme edilen ifadenin âyet metnindeki aslý "kavvâm" kelimesidir. Erkeklere, koruyup kollama görevinin verilmiþ olmasý, iki cins arasýnda bir eþitsizlik gözetilmiþ olmasýndan deðil; erkeklerin güç, kuvvet ve fizikî oluþum bakýmýndan farklý bir yapýya sahip bulunmalarýndandýr. Bu durum kadýný erkekten aþaðý bir konuma düþürmez. Buna karþýlýk erkeklere, ailenin geçimini ve yönetimini saðlamak gibi aðýr bir sorumluluk yükler.' deniyor.
Bunu hukuktaki "eþitler arasýnda öncelikli'' (primus inter pares) kavramýyla benzeþtirebiliriz. Veya yine idare hukukunun prensiplerinden olan nimetler-külfetler dengesiyle düþünecek olursak da, kavvam kelimesine erkekler lehine bir üstünlük gibi anlam yükleseniz bile, buradan erkekler için bir düðün-bayram çýkmaz ama cidden aðýr bir sorumluluk yükü çýkacaktýr.
Kadýnla erkek arasýnda eðitim, kariyer, dolayýsýyla ekonomik özgürlük ve çalýþma yükü giderek kapanan bir makas hareketi içindedir. Malýn ve paranýn erkeðin tekelinden çýktýðý günümüzde, kavvam kelimesini, sadece ekonomik güç üzerinden anlatmanýn imkâný da nerdeyse kalmamýþtýr. "Para kimdeyse patron odur' diye baðýran kapitalist borazanýn bugün yeryüzünde ötmediði bir nokta yok gibidir... Öyleyse ayette bahsedilen baþka bir patronaj var...
Bir yandan özgürleþmeyi, tüm put ve ilahlarý reddederek, hatta yerinden oynatarak, kýrarak ilan eden Ýslam, öyle zannediyorum ki insanlar üzerinde özgürlükleri kýsýtlayýcý yeni vesayetler kurmayacaktýr. Her fert, biriciktir, tektir, saygýya layýktýr... Ýnsanlar arasýnda haklara riayet, eþler arasýnda sevgi ve saygý esastýr...
Kadýn ile erkeði birbirine düþmanlaþtýrýcý, rakipleþtirici, kamplaþtýrýcý, yabancýlaþtýrýcý dilin ruhumuzda yol açtýðý yoksullaþmayý ne zaman konuþacaðýz?
