"Rusya ile kavga etmemeliyiz, çünkü Orta Asya'da sýk sýk karþýlaþacaðýz" cümlesi, son yýllarda çok yazýmda tekrar tekrar yazdýðým cümleydi. Kazakistan olaylarýný ABD-Rusya arasýndaki gerilimin yeni kozu olarak, belki tüm detaylar çýktýktan sonra daha net yorumlayacaðýz.
Tabii Kazakistan siyasi elitindeki iç kavga herkesin iþine yaradý anlaþýlan. Moskova renkli devrimlerden kendini korumak için, çevresinden emin olmak için, geleneksel yönteme baþvurdu. Rusya bunu, Kazakistan'a dýþ müdahaleye baðladý. Meþrulaþtýrmak için siyasi gerekçe gerekiyordu.
Gerçekleri þimdi kimse net söyleyemiyor. Çünkü sadece tek taraflý haber kaynaklarý ile yönetildi süreç. Rusya merkezli medya yönetti, haber siyasetini. Haklý taleplerin, farklý sloganlara dönüþmesi de ilginç durum oldu. Kriminal unsurlarýn sokaklara inmesi, söylemlerin DEAÞ söylemlerine dönüþmesinin mühendislik iþi olduðu da açýktýr. Bu durumda "nerede hata yapýldý, açýk neresi idi" sorusuna cevap, gerçekleri ortaya çýkaracak cinsten.
Rusya; Kazakistan topraklarýný, tarihi Rus topraklarý olarak tanýmlýyor. Sinir bozucudur, doðru! Rusya'nýn Avrupa'ya sattýðý doðal gazýn %15'i de Kazakistan doðal gazýdýr. Rusya ve ABD'nin Ukrayna gerilimine, bir de Kazakistan eklenmesi, nasýl bir strateji olabilir acaba?
Ukrayna konusunda Rusya'nýn blöf yaptýðýný düþünen ABD'ye "Kazakistan üzerinden nasýl girerim" mesajý mý verildi? Tabii Pazartesi günü ABD-Rusya heyetlerinin görüþmesinin soðuk rüzgarlar eþliðinde gerçekleþmesine raðmen, sürecin durdurulmayacaðý da açýktýr. Rusya'nýn "Barýþ "operasyonuna, Batý'nýn adamý Paþinyan'ýn liderlik etmesi de enteresan mesaj oldu. Tüm olanlara anlam vermemizle beraber, Kazakistan'a her zamanki desteði devam etmeli hatta çoðaltmalýyýz.
Küçük bir rüzgarý, bazý yazar çizerin, akademisyenin "Orta Asya sadece aðlarken Türk olur" tanýmý ise koca coðrafya ve derin kültüre haksýzlýk olur. Evet, Rusya faktörü hep vardý. Kýsa ve orta vadede de hep olacaktýr. Uzun vadede olabileceklere bakanlar iyi bilir. Sosyolojik olarak, gelecek kimleri iþaret ediyor?
Kazakistan'ý, "Rusya'yý davet etti" diye bugüne ait yorumlarla okursak, gelecek kurgusunda nasýl yer alacaðýz" sorusuna cevabýmýz yoktur demektir.
Türkiye'yi ifrat reflekslere zorlamadan, aklý selim tutumuyla sürece müdahil olmasýna bakmamýz gerekiyor, bunun için konjonktür ve þartlar oluþturulmalý.
