Kazan ve Tahran Yunus Emre Kültür Merkezlerinde

Yabancý ülkelerin Türkiye’de diðer yörelerde açtýðý kültür merkezlerinin muadili olan Yunus Emre Enstitüsü tarafýndan hayata geçirilen Yunus Emre kültür merkezleri, yurtdýþýnda düzenledikleri dil kurslarýnýn yanýnda seminer, konser ve sergi gibi birçok kültürel faaliyeti de yerine getiriyor. Bunlardan Rusya, Tataristan özerk cumhuriyetinin baþkenti Kazan’da, 23-30 Nisan tarihlerinde Türk Filmleri Haftasý düzenlendi. 1914-2014 Türk Sinemasýnýn Yüzüncü Yýlýna da ithaf edilen haftada sinemamýzýn deðiþik dönemlerinden 8 film yer aldý. Kazan Yunus Emre Kültür Merkezi’nin gayretli genç müdürü Ýhsan Demirbaþ’ýn içten çabalarý ve Türkiye’nin Kazan baþkonsolosu Turhan Dilmaç’ýn katýlýmlarýyla, Kazan’daki Mir sinemasýnda 23 Nisan’da yapýlan açýlýþ programýna Türkiye’den benimle beraber Mahmut Fazýl Coþkun katýldý. Tataristan sinemasýnýn resmi kurumu Tatar Kino tarafýndan tahsis edilen sinemada akþam, müdürümüz ve baþkonsolosumuzun açýlýþ konuþmalarýndan sonra gösterimi yapýlan Yozgat Blues’un ardýndan yönetmen Coþkun filmle ilgili düþüncelerini sundu. Sunumun peþinden salonu dolduran seyirciler filme iliþkin belli bir nitelik taþýyan, sinema sanatýyla ilgili olduklarýný ortaya koyan çeþitli soru ve yorumlar yönelttiler. Hafta boyunca ayrýca Özhan Eren’in Çanakkale savaþlarýyla ilgili Son Mektup, Semih Kaplanoðlu’nun Yusuf üçlemesinin ilk çalýþmasý Yumurta, Osman Sýnav’ýn Mustafa Kutlu uyarlamasý olan Uzun Hikaye, Atýf Yýlmaz’ýn Cengiz Aytmatov’dan uyarlamasý Selvi Boylum Al Yazmalým, Yýlmaz Erdoðan’ýn Neþeli Hayat, Yavuz Turgul’un Eþkýya ve Yeþim Ustaoðlu’nun Pandora’nýn Kutusu adlý eserleri seyirciyle buluþtu.

Daha sonra geçtiðim Tahran’da, 25 Nisan-2 Mayýs tarihleri arasýnda bu yýl 33.sü düzenlenen Uluslararasý Fecr Film Festivali yeralýyordu. Bu yýl ilk kez ulusal ve uluslararasý bölümlerin tarih olarak da ayrýldýðý festivalde Türkiye sinemasý, filmler ve konuklarla ‘Çaðdaþ Türk Sinemasý Perspektifi’ bölümüyle özel konuk ülke olarak seyirci karþýsýna çýktý. 10 film ve 15 civarýndaki konukla sinemamýz, deðiþik yaklaþým ve üsluplardaki filmlerle temsil edildi. Þamil Öçal’ýn müdürlüðünü sürdürdüðü Tahran Yunus Emre Kültür Merkezi’nde, çalýþkan kültür-sanat koordinatörü Mehmet Selim Özban’ýn giriþimleriyle, 30 Nisan’da ‘Türkiye’nin Yeni Sinemasý’ baþlýðý altýnda bir söyleþi tertip edildi. Anadolu Ajansý’nýn Tahran temsilciliðinin genelde festival ve bu programý ilgili takipleri de dikkat çekiyordu. Festivaldeki ‘Perspektif’ programýnýn fikir sahibi olan Ýranlý Dr. Hüseyin Lale’nin moderatörlüðünü yaptýðý söyleþiye, Kar Korsanlarý filminin yönetmeni Faruk Hacýhafýzoðlu, belgeselci Tolga Çelikkanat ve ben katýldýk. Hüseyin Lale’nin kýsa açýþ konuþmasýndan sonra ben, Ýran sinemasýnýn anlatým dinamiklerinden hareketle, Türk sinemasýyla mukayesesini yaptým ve her iki sinemanýn ayrýþan ve benzeþ yanlarý üzerinde durdum. Hacýhafýzoðlu, kendi sinema deneyimi üzerinden nasýl bir kültürel iklim içinde çalýþtýðýný ortaya koyan bir konuþma yaptý. Çelikkanat, her iki kültürün Hz. Mevlana çizgisinde birleþtiðini ve evrensel bir dilin ancak bu temel üzerinde yakalanabileceðini belirtti. Türkçelerini geliþtirmiþ olan dinleyicilerin, Kazan’da olduðu gibi nitelikli soru ve yorumlarýyla söyleþi, anlam dünyasý baðlamýnda çoðalarak sona erdi.