Bir süredir kendi þirketinde uzun yýllardan bu yana sigortalý olan okurlarýmýzdan emeklilik baþvurusu yapýnca yaþadýklarý maðduriyetleri anlatan mailler alýyoruz. Biz de bu köþede iki ay önce “Þirket ortaklarý SSK’lý olabilir mi?” diyerek konuyu gündeme taþýmýþtýk.
SGK Baþkanlýðý’nýn 2019/09 sayýlý genelgenin revize edilerek 1.10.2008 öncesi kendi þirketlerinde baþlayan ve kesintisiz þekilde devam eden 4/ (a) (SSK) sigortalýlýklarýný iptal ederek 4/b (Bað-Kur) sigortalýsý olarak tescil etmesi nedeniyle onbinlerce kiþi maðdur olmuþtur.
Hem emeklilik þartlarýnýn daha kolay olmasý ve hem de emeklilik kazanýmlarýnýn fazla olmasý nedeniyle bir çok kiþi 4/b (Bað-Kur) sigortalýsý olmak istememekte ve bunun yerine 4/a (SSK) sigortalýlýðýna geçmeye çalýþmaktadýr. Hatta þirket ortaklarý bile kendilerini kendi þirketlerinden sigortalý yapmaya çalýþmaktadýr.
Esasen bir kimsenin 1 Ekim 2008 tarihinden sonra kendi þirketinde SSK sigortalýsý olmasýnýn artýk mümkün olmadýðýný belirtmeliyiz. 5510 sayýlý Kanuna göre 4/b kapsamýnda sigortalý olmasý gerekenler kendilerine ait veya ortak olduklarý iþ yerlerinden 4/a kapsamýnda sigortalý bildirilemezler. 1 Ekim 2008 tarihinden sonra 4/a kapsamýnda SSK sigortalýsý olarak çalýþtýklarý iþ yerlerine limitet þirketse ortak, eðer anonim þirketse yönetim kurulu üyesi ortak olanlarýn 4/a kapsamýndaki sigortalýlýklarý bu tarihten bir gün önce sona erer.
Her ne kadar 1 Ekim 2008 tarihinden sonra Bað-Kur kapsamýnda sigortalý olmasý gereken kiþiler, kendilerine ait iþyerlerinden 4/a yani SSK sigortalýsý olamayacaklar ise de, 1 Ekim 2008 tarihinden önceki sigortalýlar için kazanýlmýþ haklar sosyal güvenlik reformu ile korunmuþtur. Buna göre;
- 1 Ekim 2008 tarihinden önce sigortalýlýðýn baþlamasý,
- Bu sigortalýlýðýn, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra da kesintisiz þekilde, gün boþluðu olmadan devam etmesi,
- Ýþyerinde kendisinden baþka Kanun md. 4/1/a bendi (hizmet akdiyle çalýþan iþçiler) kapsamýnda çalýþan en az bir kiþinin daha olmasý,
Þartlarý aranmaktadýr.
SGK’nýn 2013/11 sayýlý Sigortalýlýk Ýþlemleri Birleþik Genelgesinde de; “01.10.2008 tarihinden önce kendilerine ait veya ortak olduklarý iþyerlerinde ortaklýklarýnýn baþladýðý tarihte veya öncesinde, Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn a bendi kapsamýnda sigortalý olanlardan, 01.10.2008 tarihinden sonra da bu çalýþmalarý devam edenlerin, bu Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn a bendine tabi prim ödemesi olanlarýn sigortalýlýklarý kesintiye uðrayýncaya kadar devam ettirilir.” denilmek suretiyle kazanýlmýþ haklarýn korunmasý kabul edilmiþtir.
Ayrýca belirtmek gerekir ki, 1 Ekim 2008 tarihine kadar 4/b kapsamýnda kayýt ve tescil yaptýrmasý gerektiði halde kayýt ve tescilini yaptýrmayan þirket ortaðýnýn geriye dönük tescilinin yapýlmasý yasal olarak mümkün olmadýðý gibi, 1 Ekim 2008 tarihinden önce ortaðý olduðu þirketten 4/a kapsamýnda sigortalý bildirilmeye baþlamýþsa kesinti oluþmadýðý sürece ortaðý olduðu þirketten yapýlan 4/a kapsamýndaki sigortalýlýðýn geçerli olacaðýdýr.
Yine, 30 Nisan 2008 tarihi itibariyle 5 yýlý aþan borç nedeniyle 4/b kapsamýndaki sigortalýlýðýn primi ödenmiþ son ayý karþýlayan dönem itibariyle durdurulmuþ olduðundan hiç prim ödemesi olmayan bir kiþiyi zorla Bað-Kur sigortalýsý yapmak hakkaniyete aykýrýdýr.
2008 öncesinde SSK ve Bað-Kur’un farklý mevzuatara tabi olduðu ve hizmet çakýþmalarý baþta olmak üzere yaþanan sorunlarýn genelge, genel yazý ve protokollerle çözüldüðü göz önünde bulundurulmalýdýr. Bugün çýkartýlan bir genelge ile 20-25 yýl öncesinin þartlarýný ve mevzuatýný dikkate almadan sigortalýlýklarý iptal etmek son derece yanlýþtýr.
Bu konuyla ilgili yargýya baþvuracak maðdurlarýn sorunlarýný yargýnýn çözeceðini ve on yýllarca sigortalýsýndan prim toplayan bir kurumun tam emeklilik baþvurusu yapýlýrken emeklilik talebini reddetmesi kamu ciddiyetiyle baðdaþmayacaðý gibi iyi niyete de uymaz.
Çalýþanlarýn en büyük hayali bir gün emekli olabilmektir. SGK’dan hepimizin beklentisi hayatý zorlaþtýrmak yerine kolaylaþtýrmasýdýr.
