Onlarýn hikayesi 1955 yýlýndaki göçle baþlýyor. Makedonya’dan çýkýp Adapazarý’na yerleþen Sabit Ailesi, pastacýlýk iþinden ekmeðini çýkarmaya baþladý. Zaman içinde deðiþen pazar koþullarý üç kardeþi yoðurt üretmeye itti. Haksýz rekabetin olmadýðý bir dönemde Adapazarý’nýn 25 yoðurt üreticisinden biri olan Kervan, yaklaþýk 40 yýldýr ürün gamýný geniþleterek eklediði peynir çeþitlerini doðal yöntem olan sulu haþlama tekniðiyle üreterek faaliyetlerini sürdürüyor. Çanakkale’nin Biga ilçesindekii tesislerinin yaný sýra 10 milyon dolara malolan ve son teknolojinin kullanýldýðý Adapazarý tesislerindeki çalýþmalarý anlatan Kervan Süt Ürünleri’nin ortaklarýndan Tayyip Sabit, bundan sonraki hedeflerini Ortadoðu ülkelerine peynir satmak olarak açýkladý. Sektördeki sýkýntý ve rekabetten de söz eden Sabit’le hikayesini, peynirciliði ve hedeflerini konuþtuk.
Sofralardan eksik olmayan peynir çeþitleri için süt üretiyorsunuz. Neler yapýyorsunuz?
40 yýlý aþkýn bir süredir doðal ürünler üretiyoruz. Çanakkale’deki beyaz peynir üretim tesisimizin yaný sýra 2007’den itibaren Sakarya’dan da hizmet vermeye baþladýk. Biz süt iþletmesiyiz. Haliyle süt ürünleri; kaþar, dil, çerkez, çeçil, beyaz peynirlerinin yaný sýra yoðurt, ayran, tereyaðý gibi doðal katkýsýz ürünler üretiyoruz. Buradaki tesisimizde de hijyen ve teknolojiyi en üst seviyede tuttuk. Saðlýk için en ince detaylarý dahi göz önünde bulundurduk. Tüketicide oluþulan güveni sürdürülebilir kýlmak adýna teknolojideki yenilikleri yakýndan takip ediyor ve Ar-Ge’ye özellikle önem veriyoruz.
Pastacýlýktan çýkýp peynir çeþitleri iþine girmenizin öyküsü nedir?
Osmanlý zamanýnda Makedonya’ya giden ve 1955 tarihinde Türkiye’ye dönüþ yapan ailemiz Adapazarý’na yerleþmiþ. Üç kardeþ yeni hayatýmýzý ilk olarak þekerleme ve pasta iþi yaparak kazanmaya baþladýk. Ailenin Makedonya’ya ve sonra Türkiye’ye göç süreçlerinden esinlenerek marka ismi de Kervan olarak belirlendi. Ailemiz, zaman içinde sektörün fabrikasyona dönmesiyle birlikte iþ deðiþikliði kararý aldý. O dönemlerde yoðurt üretimi ile faaliyetlerimizi canlandýrmaya çalýþtýk. Adapazarý içerisinde 25 tane yoðurtçunun bulunduðu ve haksýz rekabet olmadýðý bir dönem. Daha sonra yoðurt üretiminin yanýna kaþar, çeçil ve beyaz peyniri de ekledik. Kýsacasý 1970 yýlýnda bir aile þirketi olarak Ada-pazarý’nda faaliyetlerine baþlayan Kervan Süt, bugün üç kardeþin ortaklýðýyla peynir, yoðurt üretimine devam ediyor.
Sulu haþlama tekniðiyle üretim
Sizi farklý kýlan özellikler neler?
Üretimimizde doðallýk esas. Ürünlerimizde gýda katký maddeleri, dolgu malzemeleri, gýda boyalarý ve koruyucular kullanmýyoruz. Tüm ürünlerimiz yüzde 100 sütten üretiliyor. Ayrýca üretimimizin büyük bir bölümünü içeren taze kaþar peynirimizi sulu haþlama tekniði kullanarak yani doðal teknik ile üretiyoruz. Bizim iþimizi yapanlarýn büyük bölümü bu tekniði kullanmaz ya da ürün yelpazesinde çok az miktarda bu sisteme yer verir. Bizim ayrýca Türkiye’nin en yaygýn zincir marketlerinde 25 seneyi aþkýn süredir tedarikçisi konumunda bulunmak gibi bir özelliðimiz var.
Ürün gamýnýzý geniþletmek için neler yapýyorsunuz? Ar-Ge biriminizdeki çalýþmalardan söz eder misiniz?
Yöresel ürünler konusunda ürün portföyümüzü geliþtirme çalýþmalarý yapýyoruz. Bilindiði üzere kuru haþlama diye tabir edilen eritme kaþar peyniri ürünleri fiyat avantajý sunduðundan dolayý birçok firma kuru haþlama tekniðine yönelmiþ durumda. Bizler ise bu tür ürünlerde kullanýlmasý zorunlu olan kimyasal eritme tuzlarýndan dolayý bu tekniði kullanmýyoruz. Gýda ürünleri üretimi konusundaki prensiplerimizden genelde kullanýlan teknikleri kullanmayý düþünmüyoruz. Doðal teknikler kullanýlarak üretilen ürünler konusunda çizgimizi korumak için elimizden gelen gayreti göstereceðiz. Dolayýsýyla üretimlerimizi yaparken Ar-Ge çalýþmalarýmýzý da bu doðrultuda gerçekleþtiriyoruz.
Türkiye’de süt ve süt ürünleri sektörünün geldiði noktayý nasýl deðerlendirirsiniz? Pazardaki eksikler ve yapýlmasý gerekenler neler?
Özellikle gýda katký maddelerinin kullanýmýyla beraber süt ürünleri portföyünde ciddi anlamda bir artýþ meydana geldi ve farklý ürünler pazara sunuldu. Doðal ürünlerle doðal olmayan ürünler ayný rafta yer alýyor. Bu ürünlerin diðerlerinden ayrýlmasý gerektiðini düþünüyoruz. Tüketicilerin bilinçlendirilmesi ve denetimleri daha sýký yürütülmesi gerekiyor.
Bundan sonraki yatýrým ve projelerinize iliþkin bilgi verir misiniz?
Kervan olarak çizgimizi bozmadan kaliteli ve doðal ürünler üretmeye devam ederek, daha geniþ bir tüketici topluluðuna ulaþarak yolumuza devam etmeyi hedefliyoruz. Planlarýmýz arasýnda yurt dýþýna açýlmak da bulunuyor. Suudi Arabistan ve Dubai’ye ihracat yapmak üzere çalýþmalarýmýz bulunuyor. Bunu da yakýn bir zamanda gerçekleþtirmeyi hedefliyoruz.
Ödeme dengesi deðiþti
Üretim kapasitesi...
7 bin m2 kapalý 25 bin m2 açýk alan da kurulu olan tesisin bize maliyeti 10 milyon dolar civarýnda oldu. Günlük 110 ton sütten 5 ton taze kaþar peyniri, 2 ton çeçil peyniri, 3 ton yoðurt üretimi yapýyoruz. Biga’da ise 25 ton sütten 3.5 ton beyaz peynir üretiliyor.
Pazarýn deðerlendirmesini yaparak, faaliyetiniz sýrasýnda karþýlaþtýðýnýz sorunlarý anlatýr mýsýnýz?
Büyük paralarla iþ yapmayý sevmiyoruz. Biz piyasaya girdiðimiz 1982 yýllarýnda fazla firma yoktu. Süt de azdý. Biz ödemelerimizi 7 gün içinde yapardýk. Bu 1993’e kadar böyle devam etti. Sonra para tahsilatlarýmýz 15 gün, bir ay derken 90 güne kadar çýktý. Dolayýsýyla ödemelerimizi 45 günde yapmaya baþladýk. O günden bugüne bu sýkýntýlar baþgösterdi. Büyük firmalar pazara hakim, yeni markalar giriyor. Onlarla rekabet ediyoruz.
MARKETLERE?ÖZEL?ÜRETÝM
Türkiye’nin en yaygýn zincir marketler için ‘privat label’ denen üretimi gerçekleþtiriyoruz. Bu ürünlerin kendi markamýzdan hiçbir farký yok.
Taze kaþarýn peynir deðil sütten üretilmiþ olanýný satýn alýn
Taze kaþarýn hammaddesi peynir deðil süttür. Eritme olmayan kaþar peyniri pastörize edilmiþ inek sütüne maya ve tuz ilave edilerek üretilir. Tüketicilerin ürün alýmýnda dikkat etmesi gereken ilk þey son kullanma tarihi olmalýdýr. Sütün doðal renginde olmasý da kaliteli peynirin bir diðer göstergesi. Sütün rengi sonbahar-kýþ aylarýnda beyaz, ilkbahar-yaz aylarýnda ise sarý olmalýdýr. Þu anda piyasadaki kaþar peynirleri yaz kýþ katký maddesi kullanýldýðý için ayný renkte piyasaya sunuluyor. Peynirin sert ve süt tadýnda olmasý da bir diðer gösterge. Ürün kalite rekabetinin bulunmadýðý sadece fiyat rekabetinin olduðu þu dönemde tüketici de kaliteyi aramak yerine fiyatý ön planda tutarak alýþveriþ yapýyor. Bu noktada ürünlerimizi tanýtma ve kalitemizi tüketiciye ulaþtýrma adýna marketlerde tattýrma yaptýrýyoruz ayrýca basýn aracýlýðý ile de bilgilendirmeye ve ürünleri incelemeye yönelmelerini saðlamaya çalýþýyoruz.
Artan maliyetler üreticiyi doðal olmayana yöneltiyor
ÜretiM maliyetlerinin sürekli artmasý ve kâr marjlarýnýn ciddi anlamda düþmesi sebebiyle birçok firma maliyetlerini düþürme yoluna gidiyor. Bu da genelde eritme kaþar yani kuru haþlama üretimine yönelmekle oluyor. Eritme kaþarlar ile kaþar peynirinin doðal tekniði olan sulu haþlama ürünlerinin ayný þekilde raflarda yan yana durmasý ve her ikisinin de ayný kategoride deðerlendirilmesi bizleri zorluyor. Tüketici üretim tekniklerini bilmediði için raftaki iki ürün arasýndaki farký bilmiyor. Vatandaþýn bu yönde bilgilendirilmesi ve aydýnlatýlmasý konusunda baþta Gýda Tarým ve Hayvancýlýk Bakanlýðý olmak üzere bizlere de ciddi sorumluluklar düþüyor. Tüketicilerimizin bu bilinçle doðal ürünlere yönelmeleri hem kendi saðlýklarý, hem de sayýsý ciddi anlamda azalmýþ olan bizim gibi doðal teknikler kullanarak ürün üretmeyi en önemli amacý haline getirmiþ firmalar için faydalý olacaðý kanýsýndayým.
