Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Tüm Yazýlarý

Keten tohumu iþtahý nasýl azaltýyor?

Kilo vermek amacýyla uygulanan diyet ve tedavilerde vücutta þiþerek ya da uzun süre kalarak kiþiyi tok tutabilecek müsilajlý ve lifli bitkisel ürünler son derece yararlý oluyor.

Dünya genelinde hýzla yaygýnlaþan obezite sorunu neden olduðu geniþ yelpazede saðlýk sorunlarý ve ölümler nedeniyle artýk sadece Dünya Saðlýk Örgütü gibi uluslararasý saðlýk kuruluþlarýnýn deðil, hükümetlerin de mücadele hedefleri arasýnda en önlerde yer alýyor. Nitekim ülkemizde de Saðlýk Bakanlýðý bu konuda halký bilinçlendirmek, önlemler almalarýný saðlamak amacýyla yoðun kampanyalar yürütülüyor. Kilo vermek amacýyla uygulanan diyet ve tedavilerde öncelikle kiþinin direncini destekleyecek ürünler ön plana çýkýyor. Özellikle vücutta þiþerek ya da uzun süre kalarak kiþiyi tok tutabilecek müsilajlý ve lifli yapýda bitkisel ürünler bu konuda yararlý oluyor. Bu ürünler arasýnda konjak mannaný, maya beta-glukaný, çemen gibi ürünler yer alýyor.

Müsilaj ve lifler bakýmýndan zengin olan keten tohumu gerek þiþmanlýkla mücadelede ve gerekse yüksek kolesterol gibi saðlýk sorunlarýna karþý son 15 yýlda popülarite kazanan bitkilerden biri. Ýçerisinde bulunan alfa linolenik asit ve lignanlarýn kalp ve damar hastalýklarýnýn önlenmesinde yararlý olabiliyor. Keten tohumunun kabuðunda bulunan karýþýk yapýdaki müsilajlarýn (nötral özellikte arabinoksilanlar ve asidik özellikte ramnoz taþýyan polisakaritler) yoðun viskoz kývamda olmasý nedeniyle sindirim sisteminde uzun süre kaldýðý ve dolayýsýyla sýk acýkma hissini önlediði bildiriliyor.

GIRELÝN DÜÞMANINIZ DEÐÝL

Yapýlan bir bilimsel çalýþmada keten tohumu ilave edilmiþ ekmeklerin genç saðlýklý erkek gönüllülerde yemek sonrasý doygunluðu artýrdýðý ve gýrelin hormonu seviyesini düþürdüðü gözlenmiþ.

Bilmem gýrelin hormonuyla tanýþtýnýz mý? Bu, sindirim sisteminde midede (fundus kýsmý) ve pankreasta (epsilon hücreleri) salgýlanan ve iþtahý artýran bir hormon. Yemeklerden önce miktarý artýyor, yemeklerden sonra azalýyor. Sanýrým çoðunuza bu hormon pek bir sevimsiz geldi! Gýrelin hormonunun karþýtý ise adipoz dokudan salgýlanan leptin hormonu. Yeterli seviyeye ulaþtýðýnda doyma sinyalini gönderiyor. Bu hormon da çoðunuza sevimli gelmiþtir! Þiþman kiþilerde leptin hormonu seviyesinin düþük, gýrelin hormonu seviyesinin ise yüksek olduðu tespit edilmiþ. Aksine zayýf kiþilerde gýrelin hormonu düþük miktardadýr. Ancak gýrelini hemen düþman olarak görmeyin. Çünkü deneysel çalýþmalar gýrelinin hafýza ve öðrenmeyi artýrdýðý ortaya koyuyor. Yani vücutta iyi ya da kötü tanýmý yapmak pek doðru deðil. Ancak hepsinin dengede olmasý durumunda insan saðlýklý olabiliyor.

BOL BOL SIVI ALMALISINIZ

Yeni yayýmlanan bilimsel kurgulu bir çalýþmada saðlýklý genç gönüllüler iki gruba ayrýlarak (25 ve 20 kiþilik gruplar) kontrol grubuna 300 mililitre böðürtlen aromalý þekerli içecek, deney grubuna ise ayný içecek içerisinde keten tohumu özütü (iki buçuk gram) içirilmiþ. Bu içeceðin ardýndan iki saat sonra yiyebildiði kadar bolonez soslu makarna verimiþ ve gruplarýn yiyebildiði makarna miktarý hesaplanmýþ. Ayný deney daha sonra keten tohumu içeceði yerine keten tohumu lifi taþýyan tablet kullanýlarak yapýlmýþ. Sonuç olarak keten tohumu içeceði ya da tabletinin ayný derecede iþtahý baskýladýðý ve kontrol grubuna göre bir buçuk-iki saat süreyle kiþileri tok tuttuðu tespit edilmiþ.

Bu arada bir hususu hatýrlatmakta yarar görüyorum. Keten tohumu kullandýðýnýzda bol sývý almanýz gerekiyor.