Kýdem Tazminatý, iþçinin en az bir yýl çalýþtýktan sonra, kýdem tazminatý ödenmesi gereken þatlardan birisine göre o iþyerinden ayrýlmasý halinde iþçiye veya iþçinin ölümü halinde varislerine yapýlan zorunlu bir ödemedir.
1475 Sayýlý Ýþ Kanunu'nda, Ýþçinin iþe baþladýðý tarihten itibaren iþ sözleþmesinin devamý süresince her geçen tam yýl için, iþverenin iþçiye 30 günlük giydirilmiþ brüt ücreti üzerinden kýdem tazminatý ödenmesi gerekir. Bir yýldan artan sürelerde de ayný oran üzerinden ödeme yapýlýr. Burada çalýþanlara her bir yýl için ödenecek olan 30 günlük ücret giydirilmiþ ücrettir. Kýdem tazminatý ile ilgili 30 günlük süre iþ sözleþmeleri veya toplu iþ sözleþmeleri ile iþçi lehine deðiþtirilebilir.
Kýdem tazminatýna esas alýnacak olan ücretin tespitinde Ýþ Kanunu'nun 32. Maddesinde sözü edilen asýl ücrete ek olarak iþçiye saðlanan para ve para ile ölçülmesi mümkün sözleþmeden ve kanundan doðan menfaatler de göz önünde bulundurulur.
1475 sayýlý Ýþ kanunu ödenecek kýdem tazminatýnýn bir yýllýk miktarýný en yüksek devlet memuruna (Baþbakanlýk Müsteþarý) ödenen bir yýllýk emeklilik ikramiyesi tutarý ile sýnýrlandýrmýþtýr. Memur maaþ katsayýsýna baðlý olan kýdem tazminatý tavan oraný sürekli deðiþmektedir.
Kýdem tazminatý tavaný 1 yýl için belirlenmesine raðmen devlet memurlarýna enflasyon farký ödenebilmektedir. Bu nedenle yýl içerisinde kýdem tazminatý tavaný yeniden belirlenebilecektir.
Bilindiði üzere, kýdem tazminatý tavaný memur maaþ katsayýsýna göre belirlenmektedir. Memur maaþ katsayýlarý deðiþtiðinde buna baðlý olarak kýdem tazminatý tavan tutarý da deðiþmektedir. Kýdem tazminatý tavaný 1 yýl için belirlenmesine raðmen devlet memurlarýna enflasyon farký ödenebilmektedir. Bu nedenle yýl içerisinde kýdem tazminatý tavaný yeniden belirlenebilecektir.
01.01.2022- 30.06.2022 tarihleri arasýnda geçerli olmak üzere, aylýk gösterge tablosunda yer alan rakamlar ile ek gösterge rakamlarýnýn aylýk tutarlara çevrilmesinde uygulanacak aylýk katsayýsý (0,235445) memuriyet taban aylýðý göstergesine uygulanacak taban aylýk katsayýsý (3,68518), iþ güçlüðü, iþ riski, temininde güçlük ve mali sorumluluk zamlarýnýn aylýk tutarlara çevrilmesinde uygulanacak yan ödeme katsayýsý ise (0,074667) olarak belirlenmiþtir.
Yukarýda verilen bilgiler gereðince,
01.01.2022-30.06.2022 tarihleri arasýnda iþçilere ödenecek Kýdem Tazminatýnýn Tavaný: 10.848,59.-TL'dir.
Ýþ Kanunu'nda öngörülen esaslar dýþýnda veya kýdem tazminatý tavan tutarýndan fazla ödeme yapýlmasý için emir veya talimat veren veya bu yolda hareket eden özel veya kamu kurumu veya kuruluþlarýn yönetim kurulu üyeleri, genel müdür, müessese müdürü, muhasebe müdürü gibi yetkili sorumlularý hakkýnda, fiil daha aðýr cezayý gerektiren bir suç teþkil etmediði takdirde altý aydan iki seneye kadar hapis ve aðýr para cezasýna hükmolunmakta iken 4857 sayýlý Ýþ Kanunu ile 1475 sayýlý Ýþ Kanununda düzenlenen idari para cezalarý yürürlükten kaldýrýldýðýndan, buna aykýrý iþlem yapýlmasý halinde herhangi bir ceza uygulanmasý söz konusu olmayacaktýr.
4857 sayýlý Ýþ Kanunu'na tabi iþçiler için tavan tutar sýnýrlamasý bulunduðu halde, 5953 sayýlý yasaya tabi gazetecilerin kýdem tazminatýnda herhangi bir tavan tutar uygulanmayacaktýr.
Ýþverenler tavan tutarýn üzerindeki kýsým için kýdem tazminatý ödenmeye zorlanamazlar. Ancak iþverenin tavan tutarýn üzerinde ödeme yapmak istemesi halinde tavaný aþan kýsmýn prim gibi telakki edilerek vergilendirilmesi ve sigorta primine tabi tutulmasý gerekecektir.
