Kýdem tazminatý 1475 sayýlý Ýþ Kanunu 14. Maddesi ile düzenlenmiþtir.
Ýþ Kanununa tabi iþçilerin
Ýþ sözleþmelerinin:
1. Ýþveren tarafýndan Ýþ Kanununun 25'inci maddesinin II numaralý bendinde gösterilen sebepler dýþýnda,
2. Ýþçi tarafýndan Ýþ Kanununun 24'üncü maddesi uyarýnca,
3. Muvazzaf askerlik hizmeti dolayýsýyla,
4. Baðlý bulunduklarý kanunla veya Cumhurbaþkanlýðý kararnamesiyle kurulu kurum veya sandýklardan yaþlýlýk, emeklilik veya malullük aylýðý yahut toptan ödeme almak amacýyla;
5. Emeklilik için öngörülen yaþ dýþýnda kalan diðer þartlarý veya ayný Kanunun Geçici 81'inci maddesine göre yaþlýlýk aylýðý baðlanmasý için öngörülen sigortalýlýk süresini ve prim ödeme gün sayýsýný tamamlayarak kendi istekleri ile iþten ayrýlmalarý nedeniyle, feshedilmesi veya,
6. Kadýn çalýþanýn evlendiði tarihten itibaren bir yýl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi veya,
7. Ýþçinin ölümü sebebiyle son bulmasý hallerinde ödenir.
Ýþçinin ölümü halinde yukarýdaki hükümlere göre doðan tazminat tutarý, kanuni mirasçýlarýna veraset ilamýndaki hisseleri oranýnda ödenir.
Ýþçinin iþe baþladýðý tarihten itibaren hizmet aktinin devamý süresince her geçen tam yýl için iþverence iþçiye 30 günlük ücreti tutarýnda kýdem tazminatý ödenir. Bir yýldan artan süreler için de ayný oran üzerinden ödeme yapýlýr. Kýdem tazminatý ile ilgili 30 günlük süre iþ sözleþmeleri veya toplu iþ sözleþmeleri ile iþçi lehine deðiþtirilebilir.
Ýþçilerin kýdemleri, hizmet akdinin devam etmiþ veya fasýlalarla yeniden akdedilmiþ olmasýna bakýlmaksýzýn ayný iþverenin bir veya deðiþik iþyerlerinde çalýþtýklarý süreler göz önüne alýnarak hesaplanýr.
Ýþyerlerinin devir veya intikali yahut herhangi bir suretle bir iþverenden baþka bir iþverene geçmesi veya baþka bir yere nakli halinde iþçinin kýdemi, iþyeri veya iþyerlerindeki hizmet akitleri sürelerinin toplamý üzerinden hesaplanýr. Ýþyerinin devri veya herhangi bir suretle el deðiþtirmesi halinde iþlemiþ kýdem tazminatlarýndan her iki iþveren sorumludur. Ancak, iþyerini devreden iþverenlerin bu sorumluluklarý iþçiyi çalýþtýrdýklarý sürelerle ve devir esnasýndaki iþçinin aldýðý ücret seviyesiyle sýnýrlýdýr.
T.C. Emekli Sandýðý Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanununa veya yalnýz Sosyal Sigortalar Kanununa tabi olarak sadece ayný ya da deðiþik kamu kuruluþlarýnda geçen hizmet sürelerinin birleþtirilmesi suretiyle Sosyal Sigortalar Kanununa göre yaþlýlýk veya malullük aylýðýna ya da toptan ödemeye hak kazanan iþçiye, bu kamu kuruluþlarýnda geçirdiði hizmet sürelerinin toplamý üzerinden son kamu kuruluþu iþverenince kýdem tazminatý ödenir.
Kamu kuruluþlarýnda iþçinin iþ sözleþmesinin evvelce bu maddeye göre kýdem tazminatý ödenmesini gerektirmeyecek þekilde sona ermesi suretiyle geçen hizmet süreleri kýdem tazminatýnýn hesabýnda dikkate alýnmaz.
Ayný kýdem süresi için bir defadan fazla kýdem tazminatý veya ikramiye ödenmez.
Kýdem tazminatýnýn hesaplanmasý, son ücret üzerinden yapýlýr. Parça baþý, akort, götürü veya yüzde usulü gibi ücretin sabit olmadýðý hallerde son bir yýllýk süre içinde ödenen ücretin o süre içinde çalýþýlan günlere bölünmesi suretiyle bulunacak ortalama ücret bu tazminatýn hesabýna esas tutulur.
Ancak, son bir yýl içinde iþçi ücretine zam yapýldýðý takdirde, tazminata esas ücret, iþçinin iþten ayrýlma tarihi ile zammýn yapýldýðý tarih arasýnda alýnan ücretin ayný süre içinde çalýþýlan günlere bölünmesi suretiyle hesaplanýr.
Kýdem tazminatýna esas olacak ücretin hesabýnda brüt ücrete ilaveten iþçiye saðlanmýþ olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doðan menfaatler de göz önünde tutulur. Kýdem tazminatýnýn zamanýnda ödenmemesi sebebiyle açýlacak davanýn sonunda hakim gecikme süresi için, ödenmeyen süreye göre mevduata uygulanan en yüksek faizin ödenmesine hükmeder.
Toplu sözleþmelerle ve hizmet akitleriyle belirlenen kýdem tazminatlarýnýn yýllýk miktarý, Devlet Memurlarý Kanununa tabi en yüksek Devlet memuruna 5434 sayýlý T.C. Emekli Sandýðý Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yýlý için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez. 2020 yýlý ikinci yarýsý için kýdem tazminatý tavaný 7.117,17 TL'dir.
Ýþveren kýdem tazminatýndan doðan sorumluluðu þahýslara veya sigorta þirketlerine sigorta ettiremez.
Kýdem tazminatýnda 5 yýllýk zaman aþýmý vardýr.
