Ünlülerin garip takýntý ve inanýþlarý, televizyon ekranýyla birleþince ortaya saçma sapan tartýþmalar çýkýyor. Amerika’da yýldýzý yükselen isimlerden biri olan aktris Shailene Woddley geçenlerde ülkenin en çok seyredilen talk þov programlarýndan biri olan David Letterman’ýn programýna çýktý.
Programda, genç aktris, bir taksi þoföründen öðrendiðini söylediði kil yeme alýþkanlýðýný ve bunun saðlýða faydasý üzerine inandýklarýný ballandýra ballandýra anlattý. Genç kadýnýn iddiasý, kil yemenin vücuttaki aðýr metallerin atýlmasýný saðladýðý ve kilin negatif izotoplara baðlandýðý þeklinde.
***
Ýnsan doðasý gariptir, hep mucize arar.
Bakýn diyet ve spor yapmadan kilo vermeyi saðladýðýný iddia eden ya da sigaranýn zararlarýna karþý ciðerlerinizi temizliyor denilen tüm ürünler kýsa sürede satýlýr ve piyasaya çýkarana çok para kazandýrýr. Güzel bir kadýnýn da ekranda bu tür bir hurafeyi övmesi seyredenler üzerinde büyük etki býrakýr ve ayný yöntemi denemeye baþlayanlar çýkar.
Ne zararý var diyeceksiniz, bilim adamlarýna göre çok zararý var. Birincisi eðer yediðiniz saf kil deðilse içinde arsenik ya da kurþun bulunma ihtimali çok yüksek. Yani vücuda doðal yolla zehir sokmuþ oluyorsunuz.
Afrika ve bizim coðrafyamýzda kil yenilen yerler daha çok çinko eksikliðinin olduðu yerler olarak biliniyor ama günümüz þehir insanýnýn çinko eksikliði derdi yok. Yine bilim adamlarýna göre hamile kadýnlarýn çamur, kil ya da kömüre aþermesi vücutlarýnda ciddi bir mineral eksikliðini gösteriyor. Özetle günümüz modern insaný için kil yemenin bir faydasý yok ama riski çok...
***
Bütün bunlarý yazmamýn sebebi bazen saðlýk bazen de magazin program ya da sayfalarýndan çýkmasý muhtemel riskler. Bu tür boþ inanýþlar medya kanallarý üzerinden dile getirilince ve hatta reklamý yapýlýnca insanlar daha kolay güven duyuyor ve daha kolay satýn alýyorlar. David Letterman’ýn programýndaki sorumsuzluk örneðinin benzerlerini ülkemizde de gördük.
Türkiye’de altýn çilek hapý diye piyasaya sürülen ve kilo vermeye yardýmcý olduðu iddia edilen haplar birilerine çok ciddi paralar kazandýrdý ama içinde altýn çilek bitkisi yoktu. Sevgili Mesut Yar kilo verme sürecinde biberden faydalandýðýný söyledi, birileri bir hafta içerisinde o biber türünün hapý diye hap çýkardýlar. Bilmem ne maskesi, bilmem ne yaðý diye bir sürü ürün umut tacirliðiyle pazarlandý, insanlarýn umutlarý sömürüldü.
***
Medya bu tür durumlarda ne yapmalý, bu tarz tavsiyelerin ekranda dile getirilmesi bir kurala baðlanmalý ya da bir yaptýrým olmalý mý? Olmamalý zira kurallara boðulan bir yayýncýlýk kimseye ve hatta geliþmelere de fayda saðlamaz. Peki bir kil yataðý sahibi olsam ve bu genç kadýna ekranda bu hikayeyi anlatmasý için milyon dolar para ödeyip sonra da ürünü pazarlayýp verdiðim parayý kat ve kat geri aldýysam ne olacak?
Bakýn tüm dünyada moda olan selfie yani kendi fotoðrafýný çekip paylaþma alýþkanlýðýnýn baþlamasýnýn sebebi Samsung’un Oscar gecesinde verdiði 3 milyon dolar civarý para. Bu tür akýmlar durduk yerde çýkmýyorlar maalesef. Bu yazý da yakýn bir gelecekte çýkmasý muhtemel kil hapýnýn önüne geçme umuduyla yazdým zaten.
