Geçen yýl aðustos ayýnda spekülatif kur ataklarý ve ekonomik saldýrýnýn sonucu olarak yaþanan ekonomik zorluklar sonrasý döviz ataklarýný kontrol altýna almak için 13.09.2018 tarihli 32 Sayýlý Karar’da Deðiþiklik Yapýlmasýna Ýliþkin Karar ile Türkiye’de yerleþik kiþilerin kendi aralarýnda imzalayacaðý tüm sözleþmelerde (iþ, hizmet, satým, devir, kira, leasing) sözleþme bedeli ve sözleþmeler kaynaklý yan yükümlülüklerin döviz ile kararlaþtýrýlmasý yasaklanmýþtýr.
Bilahare 6 Ekim 2018 tarihli teblið ile istisnalar belirlenmiþ, 16 Kasým 2018 tarihinde yapýlan deðiþiklikle yabancý þirketler ve yabancý çalýþanlar yönünden bir esneme getirilmiþtir.
Türkiye’de yerleþik kiþiler; kendi aralarýnda akdedecekleri, konusu serbest bölgeler dahil yurt içinde yer alan gayrimenkuller olan, konut ve çatýlý iþ yeri dâhil gayrimenkul satýþ sözleþmelerinde sözleþme bedelini ve bu sözleþmelerden kaynaklanan diðer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaþtýramazlar.
Türkiye’de yerleþik kiþiler; ev, konut, arazi, arsa, tarla, iþyeri de dahil tüm taþýnmaz satýþlarýnda satýþ bedelini ve sözleþmeden kaynaklanan diðer yükümlülükleri (cezai þart, yan ödemeler, temerrüt faizi vb.) TL olarak belirlemelidir. Döviz cinsinden veya dövize endeksli (ödeme tarihindeki kur üzerinden TL) olarak kararlaþtýrma yapýlamaz.
Türkiye’de yerleþik kiþiler; yurt dýþýnda ifa edilecekler dýþýnda kalan, kendi aralarýnda akdedecekleri, iþ sözleþmelerinde sözleþme bedelini ve bu sözleþmelerden kaynaklanan diðer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaþtýramazlar.
Türkiye’de yerleþik kiþilerin iþ sözleþmelerindeki ücret ve diðer yükümlülükler; TL olarak belirlenmelidir. Döviz cinsinden veya dövize endeksli (ödeme tarihindeki kur üzerinden TL) olarak kararlaþtýrma yapýlamaz. Ancak yurt dýþýnda yapýlacak iþler (iþçinin iþveren için yurtdýþýnda çalýþma borcunu ifa etmesi) istisna kapsamýndadýr.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaþlýk baðý bulunmayan Türkiye’de yerleþik kiþilerin taraf olduðu iþ sözleþmelerinde, sözleþme bedelinin ve bu sözleþmelerden kaynaklanan diðer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaþtýrýlmasý mümkündür.
Türkiye’de yerleþik kiþilerin yurt dýþýndaki; þube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, iþlettiði veya yönettiði fonlar, yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin bulunduðu þirketler ile doðrudan ya da dolaylý olarak sahipliklerinde bulunan þirketler Türkiye’de yerleþik olarak deðerlendirilir. Türk þirket ve þahýslarýna ait yurtdýþýndaki þirketler ve temsilcilikler de Türkiye’de yerleþik kiþi kavramýna girmektedir.
Türkiye’de yerleþik kiþiler; kendi aralarýnda akdedecekleri, aþaðýda belirtilenler dýþýnda kalan danýþmanlýk, aracýlýk ve taþýmacýlýk dâhil hizmet sözleþmelerinde, sözleþme bedelini ve bu sözleþmelerden kaynaklanan diðer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaþtýramazlar.
- Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaþlýk baðý bulunmayan kiþilerin taraf olduklarý hizmet sözleþmeleri.
- Ýhracat, transit ticaret, ihracat sayýlan satýþ ve teslimler ile döviz kazandýrýcý hizmet ve faaliyetler kapsamýnda yapýlan hizmet sözleþmeleri.
- Türkiye’de yerleþik kiþilerin yurt dýþýnda gerçekleþtirecekleri faaliyetler kapsamýnda yapýlan hizmet sözleþmeleri.
- Türkiye’de yerleþik kiþilerin, kendi aralarýnda akdedecekleri, Türkiye’de baþlayýp yurt dýþýnda sonlanan ve yurt dýþýnda baþlayýp Türkiye’de sonlanan elektronik haberleþme ile ilgili hizmet sözleþmeleri.
Yabancý þirketlerin Türkiye’de bulunan; þube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, doðrudan veya dolaylý olarak yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin veya ortak kontrol ve/veya kontrolüne sahip bulunduðu þirketler ile serbest bölgedeki faaliyetleri kapsamýnda serbest bölgelerdeki þirketlerin iþveren veya hizmet alan olarak taraf olduðu iþ ve hizmet sözleþmelerinde, sözleþme bedelinin ve bu sözleþmelerden kaynaklanan diðer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaþtýrýlmasý mümkündür.
