Kýdem tazminatý, iþ hayatýnda gündemin en baþýnda yerini koruyan ve en fazla tartýþýlan konudur desek abartmýþ olmayýz. kýdem tazminatý, iþçinin iþverene baðlýlýðýnýn ve sadakatinin bir karþýlýðý olup kanunda gösterilen fesih hallerinde en az bir yýllýk çalýþmasý olan iþçiye veya iþçinin vefat etmesi halinde de bu iþçinin hak sahiplerine iþveren tarafýndan ödenmektedir.
Ýþ Kanunu’na göre;
- Ýþveren tarafýndan 4857 Sayýlý Ýþ Kanunu'nun 25'inci maddesinin II numaralý bendinde gösterilen ahlak ve iyi niyet kurallarýna uymayan haller ve benzeri nedenler dýþýnda iþ sözleþmesinin feshedilmesi durumunda,
- Ýþçi tarafýndan 4857 Sayýlý Ýþ Kanunu'nun 24'üncü maddesinde sayýlan nedenlerden dolayý iþ sözleþmesinin feshedilmesi durumunda,
- Muvazzaf askerlik dolayýsýyla iþ sözleþmesinin feshedilmesi durumunda,
- Ýþçinin baðlý bulunduðu kanunla kurulu kurum veya sandýklardan yaþlýlýk, emeklilik, veya malullük aylýðý yahut toptan ödeme almasý amacýyla iþ sözleþmesinin feshedilmesi durumunda,
- Kadýnýn evlendiði tarihten itibaren bir yýl içerisinde kendi rýzasý ile iþ sözleþmesini sona erdirmesi durumunda,
- Ýþçinin ölümü sebebiyle iþ sözleþmesinin son bulmasý halinde,
- Sigortalýlýk süresi ve prim ödeme gün sayýsýný tamamlayarak emeklilik yaþýný bekleyen iþçilerin kendi istekleri ile iþten ayrýlmalarý nedeniyle,
iþçiler kýdem tazminatý almaya hak kazanýrlar.
Esasen 1475 Sayýlý Ýþ Kanunu’nda kýdem tazminatý verilmesi gereken durumlar tek tek sayýldýðý için bunlarýn dýþýndaki bir nedenle fesih halinde kýdem tazminatý ödenmesi söz konusu olmayacaktýr. Bu nedenle,
- Ýþçinin istifa etmesi,
- Ýþçinin doðum yapmasý,
- Ýþçinin küçük çocuðuna bakmak için ayrýlmasý,
- Ýþçinin üniversite sýnavýný kazanmasý,
- Özel sektörde çalýþan iþçinin KPSS sýnavýný kazanmasý sonucunda devlet memuru olmasý,
- Erkek iþçinin evlenmesi,
- Ýþçinin eþinin tayininin bir baþka yere çýkmasý,
- Ýþçinin iþveren tarafýndan tazminatsýz çýkartýlmasý (4857 Sayýlý Ýþ Kanunu'nun 25'inci maddesinin II numaralý bendinde gösterilen ahlak ve iyi niyet kurallarýna uymayan haller ve benzeri nedenlerle),
- Ýþçinin çalýþma hayatýna son vermek istemesi,
- Ýþçinin kendi iþyerini açmak istemesi veya
- Ýþçinin daha iyi bir iþ bulduðu için ayrýlmak istemesi,
- Bir tam yýldan az çalýþan iþçilerin iþ sözleþmeleri feshedilmesi gibi durumlarda kýdem tazminatý ödenmez.
Diðer bir deyiþle kýdem tazminatýndan yararlanamayacak þekilde iþten ayrýlan iþçilerin bu çalýþmalarýyla ilgili kýdem tazminatý haklarý kaybolmaktadýr.
