Kimler kýsa çalýþma yapabilecek?

Yaklaþýk iki aydýr tüm dünyanýn en önemli gündem maddesi koronavirüs desek yanlýþ olmaz. Koronavirüs önlemleri kapsamýnda Ýçiþleri Bakanlýðý genelgesi ile 16.03.2020 tarihinden itibaren eðlence yerleri, kahvehane, kýraathane, kafeterya, internet kafe, oyun salonlarý bahçesi, dernek lokalleri, SPA ve spor merkezleri gibi insanlarýn toplu olarak bulunduðu toplam 149.382 iþyerinin faaliyeti geçici süreliðine durduruldu.

Ýçiþleri Bakanlýðý; asker uðurlama töreni ve piknik faaliyetlerinin ardýndan aldýðý yeni bir kararla berber, kuaför ve güzellik merkezlerinin faaliyetlerinin geçici olarak durdurulmasý yönünde karar aldý.

Yine Ýçiþleri Bakanlýðý tarafýndan 21.03.2020 tarihi saat 24:00 itibariyle içkili ve/veya içkisiz tüm lokanta ve restoranlar ile pastane ve benzeri iþyerleri, sadece paket servis, gel-al benzeri þekilde, müþterilerin oturmasýna müsaade etmeden hizmet verecek.

65 yaþ ve üzeri, baðýþýklýk sistemi düþük ve kronik akciðer hastalýðý, astým, KOAH, kalp/damar hastalýðý, böbrek, hipertansiyon ve karaciðer hastalýðý olanlar ile baðýþýklýk sistemini bozan ilaçlarý kullananlarýn dýþarý çýkmalarý sýnýrlandýrýldý.

30 Nisan 2020 tarihine kadar, nafaka alacaklarýna iliþkin icra takipleri hariç olmak üzere, yurt genelinde yürütülmekte olan tüm icra ve iflas takiplerinin durdurulmasýna ve bu çerçevede taraf ve takip iþlemlerinin yapýlmamasýna, yeni icra ve iflas taleplerinin alýnmamasýna ve ihtiyati haciz kararlarýnýn icra ve infaz edilmeyecektir.

KORONA PAKETÝ

Önce saðlýðýmýzý ardýndan da ekonomimizi ciddi þekilde tehdit eden koronavirüse yönelik 18 Mart 2020 tarihinde Cumhurbaþkanýmýz Sayýn Recep Tayyip Erdoðan tarafýndan kapsamlý bir ekonomi paketi açýklandý.

Bu zor dönemde en önemli hususlardan birisi de, iþ ve istihdamýn korunmasýdýr.

Sayýn Cumhurbaþkanýmýz tarafýndan bürokrasiye “Kýsa Çalýþma Ödeneðinin devreye alýnmasý, bundan faydalanmak için gereken süreçlerin kolaylaþtýrýlmasý ve hýzlandýrýlmasý, böylece faaliyetine ara veren iþyerlerindeki iþçilere geçici bir gelir desteði verirken, iþverenlerin de maliyetinin azaltmasý” talimatý verildi.

Kýsa Çalýþma genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayýcý sebeplerle iþyerindeki haftalýk çalýþma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranýnda azaltýlmasý veya süreklilik koþulu aranmaksýzýn iþyerinde faaliyetin tamamen veya kýsmen en az dört hafta süreyle durdurulmasý hallerinde, iþyerinde üç ayý aþmamak üzere sigortalýlara çalýþamadýklarý dönem için gelir desteði saðlayan bir uygulamadýr. Bu nedenle içinde bulunduðumuz Koronavirüsü/Covid-19 ‘dan etkilenen iþyerlerinde kýsa çalýþma ile insanlarýn iþsiz kalmamasý saðlanabilecek.

UYGUNLUK DENETÝMÝ ÞART MI?

ÝÞKUR Yönetim Kurulu Koronavirüsü/Covid-19 Etkisini “Dýþsal Etkilerden Kaynaklanan Zorlayýcý Sebep” olarak kabul ederek kýsa çalýþmadan faydalandýrma kararýný hýzlýca aldý. Ýþlemleri hýzlandýrmak adýna da baþvurularýn elektronik ortamda yapýlmasýna imkân saðladý.

Ancak gelin görün ki bir kýsým bürokrasi yine boþ durmadý. Gereksiz þekilde iþlemleri zorlaþtýrmaya çalýþýyor. Cumhurbaþkanýmýzýn süreçlerin kolaylaþtýrýlmasý ve hýzlandýrýlmasý yönündeki açýk talimatýna raðmen halen uygunluk denetiminde direniyor. AÇSHB Rehberlik ve Teftiþ Baþkanlýðýnca alýnan kararlar uyarýnca, Ýþ Müfettiþlerince Kýsa Çalýþma Uygulamasý Kararý uyarýnca yapýlacak uygunluk tespiti incelemeleri yapýlacak. Anlamak mümkün deðil.

Olmasý gereken özellikle faaliyeti durdurulan veya sektörel zorluk içinde olduðu bilinen 150-200 bin iþyerinin baþvurusunu kabul edip, daha sonra mevzuata aykýrýlýk olup olmadýðýnýn örneklem yoluyla denetlenmesidir.

Yani, 149.382 iþyerinin faaliyeti geçici süreliðine durdurulduðu apaçýk ortada iken, bu iþyerleri için neden denetim ihtiyacý duyuluyor. Þimdi mart ayýnda öyle veya böyle bu iþçilerin maaþýný iþveren ödeyecek. Nisan ayýnda ne olacak? Kapalý iþyerlerinin çalýþanlarý eve nasýl ekmek götürecek? Cumhurbaþkanýmýzýn kararýný nasýl sorgularsýnýz?

Nisan ayýnda faaliyeti durdurulan iþyerlerine ilave olacak diðer iþyerleri de dikkate alýndýðýnda baþvuru yapacak yüzbinlerce iþyerinin uygunluk tespitini nasýl yaptýrmayý düþünüyorsunuz? Bürokrasinin apaçýk ortada olan bu krizi daha da derinleþtirmenin amacý nedir?