Asgari geçim indirimi (AGÝ), çalýþanlarýn elde ettikleri gelirin asgari geçim düzeyini saðlayacak bir kýsmýnýn toplam gelirden düþülerek vergi dýþý býrakýlmasýdýr.
Asgari geçim indirimi hesaplamalarýnda asgari ücretin yýllýk brüt tutarý, iþçinin medeni durumu ve çocuk sayýsý dikkate alýnarak belirlenmektedir. Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 01.01.2016-31.12.2016 döneminde uygulanacak asgari ücreti günlük brüt 54,90 TL ve aylýk brüt 1.647,00 TL olarak belirlemiþ bulunuyor. Bu da asgari ücretin de artmasý anlamýna geliyor.
Asgari geçim indirimi uygulamasýndan ücretleri gerçek usulde vergilendirilen gerçek kiþiler yararla≠nabilmektedir. Asgari geçim indiriminden, ücret gelirlerini yýllýk beyanname ile bildirenler de yararlanabi≠lecektir. Asgari geçim indiriminin yýllýk tutarý, her ücretli için asgari ücret üzerinden hesaplanan yýllýk vergi tutarýný aþamayacak ve yýlý içerisinde asgari ücret tutarýnda meydana gelen deðiþiklikler, asgari geçim indirimi uygulamasýnda dikkate alýnmayacaktýr.
Ýlgili yýlýn ocak ayý baþýnda geçerli olan asgarî ücretin yýllýk brüt tutarýnýn (2016 yýlý gelirleri için 01.01.2016 itibariyle aylýk 1.647 TL);
- Mükellefin kendisi için yüzde 50’si,
- Çalýþmayan ve herhangi bir geliri olmayan eþi için yüzde 10’u,
- Çocuklarýn her biri için ayrý ayrý olmak üzere ilk iki çocuk için yüzde 7.5’i,
- Üçüncü çocuk için yüzde 10,
- Diðer çocuklar için yüzde 5’i,
olmak üzere ücretlinin þahsi ve medeni durumu dikkate alýnarak hesaplanan indirim oranlarýnýn uygulanmasý sonucu bulunacak tutarýn, gelir vergisi tarifesinin birinci gelir dilimine uygulanan oranla çar≠pýlmasý sonucu bulunacak indirim tutarýnýn 1/12’sinin aylýk olarak hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilmesi suretiyle bulunacaktýr.
Ücretliler medeni durumu ve çocuk sayýsý hakkýnda bildirimlerini, en yüksek ücret geliri elde ettikleri iþverene vererek uygulamanýn ilgili iþverence yerine getirilmesini saðlayacaklardýr. En yüksek ücretin hangi iþverenden alýnacaðýnýn belli olmamasý halinde, indirimden yaralanacaðý iþvereni ücretli kendisi belirleyecektir. Ücretlinin ayný anda birden fazla iþverenden dolayý asgari geçim indiriminden faydalandýðýnýn tespiti halinde; oluþan vergi ziyaý, ücretliden cezalý olarak tahsil edilecektir.
Net ücret üzerinden anlaþmak suretiyle çalýþanlar da asgari geçim indiriminden yaralanacak olup, hesaplanan vergiden mahsup edilen asgari geçim indirimi tutarlarý net ücretleri ile birlikte ücretliye ödenecektir.
Ýþveren ile çalýþan arasýndaki iþ akdinin veya hizmet sözleþmesinin devam etmesi koþuluyla, çalýþmayý geçici olarak durduran veya imkânsýz hale getiren hallerde dahi asgari geçim indirimi uygulamasýna devam olunacaktýr. Ücretlinin faydalanacaðý azami indirim tutarý, elde ettiði ücret geliri üzerinden hesaplanan gelir vergisi ile sýnýrlý olduðundan, mahsup edilecek kýsmýn fazla olmasý halinde ücretliye herhangi bir iade yapýlmayacaktýr.
Ücretliler, medeni durumlarý ve çocuk sayýlarý ile eþinin iþ ve gelir durumu hakkýnda ‘Aile Durumu Bildirimi’ ile iþverenlerine bildirimde bulunacaklardýr. Durumlarýnda herhangi bir deðiþiklik olmasý halinde (evlenme, boþanma, ölüm, doðum vb.) bu deðiþiklikleri iþverene bir ay içerisinde bildireceklerdir. Eþlerin her ikisinin de ücretli olmasý halinde çocuklar yalnýzca sosyal güvenlik yönünden tabi olduklarý eþin bildirimine dahil edilecektir.
Eþin çalýþmadýðý ve herhangi bir gelirinin olmadýðýna iliþkin olarak (aksi tespit edilmediði sürece) ücretlinin beyaný yeterli olacaktýr. Sadece ücret geliri elde eden eþ, ‘çalýþmayan ve herhangi bir geliri olmayan eþ’ kapsamýnda deðerlendirilmeyecektir. Bunlar dýþýndakiler ise çalýþmayan ve herhangi bir geliri olmayan eþ kapsamýnda deðerlendirilecek olup, münhasýran emekli maaþý alanlar da çalýþmayan ve herhangi bir geliri olmayan eþ olarak kabul edilecektir.
Asgari geçim indirimi uygulamasýnda ‘çocuk’ tabiri, mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafýndan bakýlan (nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana veya babasýný kaybetmiþ torunlardan mükellefle birlikte oturanlar dâhil) 18 yaþýný veya tahsilde olup 25 yaþýný doldurmamýþ çocuklarý ifade etmektedir. 18 yaþýný doldurmuþ çocuklardan öðrenimi sona erenler, öðrenimin sona erdiði ayý takip eden aydan itibaren anne veya babasýnýn Asgari geçim indirimi hesabýnda dikkate alýnmayacaklardýr.
