Tüm insanlar için mutlak bir son olan ölüm nedeniyle hayatýný kaybeden sigortalýnýn eþ, çocuk ve bazý durumlarda anne-babasý için gelir kaybý nedeniyle bir sosyal tehlike ortaya çýkar.
Temel koruma birimi olarak aileyi esas alan ölüm sigortasý, diðer sigorta kollarýndan farklý olarak sigortalýnýn kendisine deðil, sigortalýnýn ölümü halinde geride kalan hak sahiplerine sosyal güvenlik garantisi saðlar.
Türk toplumunun aile ve sosyal yapýsý gözetilerek sigortalýnýn eþi, çocuklarý ve bazý þartlara baðlý olarak anne ve babasý hak sahibi olarak tanýmlanmýþtýr. Sigortalýnýn ölümü ile geride kalan hak sahibi durumundaki eþ ve çocuklarla anne ve babasýnýn uðradýðý gelir kayýplarýnýn giderilmesini amaçlayan sigorta kolu, ölüm sigortasýdýr.
Okurlarýmýzdan ölüm halinde aylýk baðlanmasýyla ilgili çok soru geliyor. Biz de bugün köþemizde ölüm aylýðý þartlarý ve saðlanan yardýmlarý yazdýk.
Sigortasýndan saðlanan yardýmlar
5510 Sayýlý Kanun'un, ölüm sigortasýndan saðlanan haklar ve yararlanma þartlarýný düzenleyen 32. Maddesine göre, ölüm sigortasýndan saðlanan yardýmlar þunlardýr;
- Ölen sigortalýnýn hak sahiplerine aylýk baðlanmasý,
- Ölen sigortalýnýn hak sahiplerine aylýk baðlanamamasý halinde toptan ödeme yapýlmasý,
- Ölen sigortalý için cenaze ödeneði verilmesi,
- Ölüm aylýðý almakta iken evlenen kýz çocuklarýna evlenme ödeneði verilmesidir.
Hak sahiplerinin ölüm aylýðýna hak kazanabilmesinin þartlarý, ölüm tarihi ve hak sahipleri yönünden deðiþkenlik göstermektedir.
Sigortalýnýn ölüm tarihi 1 Ekim 2008 tarihinden önce gerçekleþmiþse, mülga 506, 1479 ve 5434 Sayýlý Kanun hükümlerine göre ölüm aylýðýna hak kazanmada aranan þartlar geçerli olacaktýr. Sigortalý 30 Eylül 2008 tarihinden sonra ölmüþse bu defa 5510 sayýlý Kanun’un ölüm aylýðý için aranan þartlarý saðlayabilen hak sahiplerine ölüm aylýðý baðlanacaktýr.
Anne ve babanýn 4/a kapsamýndan ölüm aylýðýna hak kazanmasýnda da, ölümün 6 Aðustos 2003 tarihinden önce olmasý, 6 Aðustos 2003 ila 30 Eylül 2008 tarihleri arasýnda olmasý ya da ölümün 30 Eylül tarihinden sonra gerçekleþmesi, 4/b kapsamýndan aylýða hak kazanýlmasýnda ise ölümün, 4 Ekim 2000 tarihinden önce olmasý, 4 Ekim 2000 ila 7 Aðustos 2001 tarihleri arasýnda olmasý, 8 Aðustos 2001 ila 1 Aðustos 2003 tarihleri arasýnda olmasý ya da 2 Aðustos 2003 tarihinden sonra olmasý ölüm aylýðý baðlama þartlarýný deðiþtirmektedir.
Ölüm aylýðýna hak kazanabilmesinin þartlarý
Hak sahiplerinin ölüm aylýðýna hak kazanabilmesinin þartlarý ölüm tarihi ve hak sahipleri yönünden farklýlýklar göstermektedir. 4/a kapsamýnda iken ölen sigortalýnýn ölümü 1 Ekim 2008 tarihinden önce gerçekleþmiþse, mülga 506 Sayýlý Kanun hükümlerine göre ölüm aylýðýna hak kazanmada aranan þartlar geçerli olacak, sigortalý 30 Eylül 2008 tarihinden sonra ölmüþse 5510 Sayýlý Kanun'un ölüm sigortasý þartlarýný saðlayabilenlere ölüm aylýðý baðlanacaktýr. Yine anne ve babanýn aylýða hak kazanmasýnda, ölümün 6 Aðustos 2003 tarihinden önce olmasý, 6 Aðustos 2003 ila 30 Eylül 2008 tarihleri arasýnda olmasý ya da 30 Eylül 2008 tarihinden sonra gerçekleþmesi, aylýk baðlanmasý þartlarýný deðiþtirmektedir.
1 Ekim 2008 tarihinden itibaren en son 4/a kapsamýnda sigortalý iken ölen sigortalýnýn hak sahiplerinin ölüm aylýðýna hak kazanabilmeleri için sigortalýnýn ölüm tarihinde;
- En az 5 yýl sigortalýlýk süresinin bulunmasý,
-Her türlü borçlanma hariç en az 900 gün malullük yaþlýlýk ve ölüm sigortasý kollarýndan sigorta primi ödenmiþ olmasý veya borçlanma dahil en az 1800 gün prim ödemiþ olmasý,
- Malullük veya yaþlýlýk aylýðý almakta iken veya malullük veya yaþlýlýk aylýðý baðlanmasýna hak kazanmýþ olup henüz iþlemi tamamlanmamýþ olmasý,
- Baðlanmýþ bulunan malullük veya yaþlýlýk aylýðý sigortalý olarak çalýþmaya baþlamalarý sebebiyle kesilmiþ durumda iken ölmüþ olmasý gerekmektedir.
Ölüm aylýðýna hak kazanabilmek için öncelikle hak sahiplerinin sigortalýnýn ölümünden sonra Kuruma yazýlý olarak aylýk baðlamasýna iliþkin talebinin bulunmasý gerekmektedir.
