Suriye meselesi Türkiye’nin þahsi meselesi deðildir. Ve de bu sorun, Türkiye için potansiyel istikrarsýzlýk ve rahatsýzlýk kaynaðýdýr. Çatýþma ve kaosun bir an önce bitmesi gerekiyor. Bunun için de öncelikle Þam’de rejim deðiþikliði gerekiyor.
Bunun nasýl olacaðý þimdilik belirsiz ve bu belirsizlik, þikayet ettiðimiz istikrarsýzlýðýn ana kaynaðý... Olayýn askeri boyutunda hem direniþçilerin kazanýmlarý var, hem de Patriot füze boyutu var. Siyasi tarafta ise direniþçiler dahil herkes ABD’ye, ABD de direniþçilere bakýyor.
Askeri ve siyasi durumu dramatik biçimde hareketlendirecek olan, direniþçilerin büyük kazanýmlar elde etmesi, örneðin yeni üsler ele geçirmesi olabilir. Öte yanda Þam rejimi toplu katliamlarý artýrabilir ya da kimyasal silaha baþvurabilir... Hafta sonunda ABD istihbaratý NY Times gazetesine -Suriye kimyasal silah depolarýnda hareketlilik gördük- dedi. -Bu kez silahlarý kullanma belirtileri var- diye de ekledi. Bu depolar ABD tarafýndan yakýndan izleniyor. Þam rejimi gerçi bu silahlarýn -dýþ düþmanlara- kullanýlacaðýný söyledi, ama o dündü. Gerçi en ufak kimyasal hareketin dünyayý ayaða kaldýracaðýný ve uluslararasý koalisyonu harekete geçireceðini Þam’ýn biliyor olmasý gerekir, ama tekrar: Þam’da saðduyu, varolmayan Þam kayýsýsý gibi birþey.
ABD’nin Baþkanlýk seçim kampanyasý sýrasýnda her iki aday ve yardýmcýlarý Suriye’de -Amerikan postalýnýn yere deðmeyeceðini, bombardýmanýn da düþünülmediðini- söyleyip durdular, ama -kimyasal silah- seçeneðinde Baþkan Yardýmcýsý Biden -Özel kuvvetlerin Suriye’ye girip kimyasal depolarý güvence altýna alma- ihtimalinden söz etmek zorunda kaldý. Zorunda kaldý- diyoruz, çünkü o TV tartýþmasýnda Cumhuriyetçi rakibi çok sýkýþtýrýyordu, Biden desteden joker çekip bunu söylemek zorunda kaldý. Dinleyenlerin de aðzý açýk kaldý... Pentagon, Suriye’nin 40 kadar kimyasal üssünü kontrol altýna almak için 75 bin çift postal gerektiðini düþünüyor.
Yani kimyasalýn K’sý halinde Þam karþýsýnda dünyayý koalisyon olarak bulur ve malum destekçileri bile Þam’ý koruyup kurtaramaz.
Onun dýþýnda: Patriot füzelerinin Rusya’nýn da gönlünü yapacak þekilde sýnýrdan içeride tutulacaðý anlaþýlýyor. Uçuþa Kapalý Bölge bu durumda resmen yok. Ancak Þam sýnýrýn nerede baþladýðýný çok zorlarsa, hareketsiz kalýnacaðý konusunda güvence de yok. Angajman kurallarý ve durumun o andaki takdiri, iþin esas boyutu. Füze bataryalarý pek film senaryolarý gibi metne baðlý kalmayabilir, halin icabýna bakmak gerekiyor.
Þam uçaklarýna net olarak kapalý bir bölge olmazsa, o zaman direniþçilerin uçaksavar füzesi kullanýmý yaygýnlaþacaktýr. Direniþçilerin son Þam havaalaný saldýrýsý, taktik bir güç gösterisiydi.
Direniþçilere destekte ABD geride kaldýðýný da fark etti. Ýlk aþamada direniþçileri ‘tanýma’ konusunda adým atýlacak. Türkiye, Körfez ve kilit Avrupa ülkeleri tanýmayý aþtýlar. ABD 12 Aralýk’ta Fas’ta yapýlacak toplantýda tanýmaya hazýr, ancak önce bir -Yol Haritasý- istiyor. Direniþçilerin -gönüllerinde nasýl bir Suriye hayal ettiklerini- anlatan kompozisyon ödevi gibi birþeyler yazýp çizmesi lazým. Sonrasýnda çözülme sürecini direniþçilerin askeri baþarýlarý ve Þam’ýn hatalarý belirleyecek...
Yol planý konusu: Ortadoðu’da bir plan ne kadar tutarsa, ‘Beþar sonrasý plan’ da o kadar tutar. Suriye’nin epey badire atlatýp, en þanslý durumda Irak gibi olmasý muhtemeldir. Irak’taki durumu beðenmiyorsanýz, BM Temsilcisi Lakhdar Ýbrahimi geçen cuma ‘Böyle giderse Suriye’de devlet erir, kanunsuzluk yayýlýr, çeteler, fraksiyonlar, haydutluk, uyuþturucu kaçakçýlýðý yayýlýr, ve en kötüsü etnik çatýþma baþlar’ dedi.
