2015 yýlýnda sahip olduklarý mal ve haklarý kiraya verenlerin, kira gelirine konu mal ve haklarla ilgili vergilerini de ödemeleri gerekiyor. 01/01/2015-31/12/2015 dönemine ait kira gelirinin 25 Mart 2016 günü akþamýna kadar beyan edilmesi gerekiyor. Vergileri de mart ve temmuz aylarýnda ödenebiliyor.
Özellikle son yýllarda elektronik sistem ve kurumlararasý iþbirliðiyle kira geliri elde edenlerin tespiti ve takibi daha kolay yapýlabilmektedir. Örneðin, kiralarýn bankadan ödenmesi, doðalgaz idareleri, su idareleri, elektrik daðýtým þirketleri, adrese dayalý nüfus kayýt sistemi gibi kurumlardan binadan kira geliri alýnýp alýnmadýðý deðerlendiriliyor. Aylýk 500 TL ve üzeri konut kiralarýyla, iþyeri kiralarýnýn tamamýnýn banka sistemi üzerinden yatýrýlmasý gerekiyor.
Kira gelirinin vergilendirilmesi için nakden veya ayni olarak tahsil edilmiþ olmasý gerekmektedir. Mükellefler tarafýndan o yýla veya geçmiþ yýllara ait olarak tahsil edilen kira bedelleri, tahsil edildiði yýlýn hasýlatý sayýlmaktadýr. Örneðin; 2013 ve 2014 yýllarý kira gelirleri topluca 2015 yýlýnda tahsil edilirse, 2015 yýlýnýn geliri olarak dikkate alýnýr.
Gelecek yýllara ait olup, peþin tahsil edilen kira bedelleri, ödemenin yapýldýðý yýlýn deðil, gelirin ilgili olduðu yýlýn hasýlatý olarak kabul edilir. Örneðin; 2015, 2016 ve 2017 yýllarý kira gelirleri topluca 2015 yýlýnda tahsil edilirse, her yýla ait kira bedeli ilgili yýlda beyan edilir.
Kimler beyanname verecek?
Konut kira geliri elde eden kiþilerin, 2015 yýlý kira gelirleri için 3.600 TL istisna tutarýnýn altýnda kira geliri elde etmeleri halinde vergi dairesinde mükellefiyet kaydý açtýrmasýna ve beyanname vermesine gerek bulunmamaktadýr. Ýstisna tutarýnýn üzerinde konut kira geliri elde edilmesi halinde ise yýllýk beyanname ile beyan edilen kira gelirinden istisna tutarýnýn düþülmesi gerekmektedir. Mesken istisnasý uygulamasý sadece konut olarak kiraya verilen gayrimenkullerden elde edilen gelirler için söz konusudur. Ýþyeri kira gelirine istisna uygulanmaz. Bu istisna sadece tek mesken için uygulanacak olup birden fazla mesken kirasý elde edenler için istisna kira gelirleri toplamýna bir defa uygulanacaktýr. Bir konuta birden fazla kiþinin ortak olmasý halinde ise bu konuttan elde edilen kira geliri için her bir ortak söz konusu istisnadan ayrý ayrý yararlanabilir.
Ýþyeri kira gelirleri üzerinden vergi kesintisi yapýlanlardan, kira gelirlerinin brüt tutarý beyanname verme sýnýrýný (2015 yýlý için 29.000 TL) aþanlar yýllýk beyanname verecekler. Konut ve iþyeri kira gelirinin birlikte elde edilip beyan edilmesi halinde, istisna sadece konut kira gelirine uygulanýr.
Eðer kira geliri beyan edilmez veya eksik beyan edilirse, mükelleflerin ödemeleri gereken vergiler cezalý olarak tahsil edilmekte ve 3.600 TL’lik istisnadan yararlanma hakký kaybedilmektedir.
Maliye’den ‘Hazýr Beyanname’ kolaylýðý
Maliye Bakanlýðý, vatandaþlarýn iþlemlerini rahat yapabilmelerini saðlamak ve bürokrasiyi ortadan kaldýrmak için Hazýr Beyan Sistemi uygulamasýný geliþtirdi. Kira geliri elde eden mükellefler;
-Kimlik bilgilerini girip özel güvenlik sorularýný cevaplayarak
-Ýnternet vergi dairesi þifrelerini kullanarak (þifre yoksa herhangi bir vergi dairesine kimlikle baþvurarak ücretsiz alabilir),
Sisteme giriþ yapabilecekler. Beyannameler vatandaþýn tercihine göre vergi dairesine gidilerek elden veya internet ortamýnda (E-Beyanname Düzenleme Programý) verilebilecek.
Kiraya düþük gösterene ‘emsal’ var!
Özellikle iþ dosta veya yakýnlarýna kira geliri alýnmadan verilen konut veya iþyerleri için de vergi var. Kira bedelinin hiç olmamasý veya düþük olmasý halinde, ‘emsal kira bedeli’ esas alýnýyor. Bina veya arazi için kira takdiri ya da tespiti yapýlmamýþ ise emsal kira bedeli, emlak vergisi deðerinin yüzde 5’idir. Bina veya arazi dýþýnda kalan mal ve haklarda emsal kira bedeli, bunlarýn maliyet bedelinin yüzde 10’udur.
Giderler düþülebilir mi?
Mesken kirasý elde edenler için götürü veya gerçek gider yöntemini seçerek beyanname vermeleri mümkündür. Götürü gider yöntemini seçenlerin mesken kira gelirinden 3.600 TL istisna düþüldükten sonra yüzde 25 oranýnda indirim uygulanýr. Götürü gider yöntemini seçen mükellefler 2 yýl geçmedikçe gerçek gider yöntemine geçemezler.
Gerçek gider yöntemini seçenler sahibi bulunduðu konutu kiraya verip, kendisi de kirada oturuyorsa 2015 yýlý içinde ödediði kira tutarýný gider olarak yazabileceklerdir.
Gerçek gider yöntemini seçenler kiraya verdikleri mesken için yapýlan borç ödemelerinin sadece faiz kýsmýný gider olarak yazabilirler.
Gerçek gider yöntemini seçenler sadece mesken olarak kiraya verilen gayrimenkulleri için elde ediliþ tarihinden itibaren 5 yýl boyunca iktisap bedelinin yüzde 5’i tutarýnda gider olarak gösterebilirler. Gerçek gider yöntemini seçen mükellefler yaptýklarý giderlerle ilgili belgeleri 5 yýl boyunca saklamak ve istendiðinde ibraz etmek zorundadýrlar.
