Mart ayý kira geliri olanlar için vergilerini tahakkuk etme ayýdýr. Dolayýsýyla 2020 yýlýnda sahip olduklarý mal ve haklarý kiraya verenlerin, kira gelirine konu mal ve haklarla ilgili vergilerini de ödemeleri gerekiyor. 01/01/2020-31/12/2020 dönemine ait kira gelirinin beyan edilmesi gerekiyor. Vergi literatüründe "Gayrimenkul Sermaye Ýradý" (GMSÝ) olarak adlandýrýlan kira gelirlerinin gerçek kiþilerce 31 Mart 2021 tarihine kadar beyan edilerek, vergilerinin de mart ve temmuz aylarýnda iki taksitte ödenmesi gerekiyor.
Özellikle son yýllarda elektronik sistemlerin geliþmesi ve baþta bankacýlýk olmak üzere kurumlararasý iþbirliðiyle kira geliri elde edenlerin tespiti ve takibi daha kolay yapýlabilmektedir. Örneðin, kiralarýn bankadan ödenmesi, doðalgaz idareleri, su idareleri, elektrik daðýtým þirketleri, adrese dayalý nüfus kayýt sistemi gibi kurumlardan binadan kira geliri alýnýp alýnmadýðý deðerlendiriliyor. Aylýk 500 TL ve üzeri konut kiralarýyla, iþyeri kiralarýnýn tamamýnýn banka Banka veya Postaneye yatýrýlacaktýr. Bu zorunluluða uymayanlarý kira bedeli üzerinden ayrý ayrý % 5 oranýnda Özel usulsüzlük cezasý kesilecektir.
Kira gelirinin vergilendirilmesi için nakden veya ayni olarak tahsil edilmiþ olmasý gerekmektedir. Mükellefler tarafýndan o yýla veya geçmiþ yýllara ait olarak tahsil edilen kira bedelleri, tahsil edildiði yýlýn hasýlatý sayýlmaktadýr.
Gelecek yýllara ait olup, peþin tahsil edilen kira bedelleri, ödemenin yapýldýðý yýlýn deðil, gelirin ilgili olduðu yýlýn hasýlatý olarak kabul edilir.
Konut kira geliri elde eden kiþilerin, 2020 yýlý kira gelirleri için 6.600 TL istisna tutarýnýn altýnda kira geliri elde etmeleri halinde vergi dairesinde mükellefiyet kaydý açtýrmasýna ve beyanname vermesine gerek bulunmamaktadýr. Ýstisna tutarýnýn üzerinde konut kira geliri elde edilmesi halinde ise yýllýk beyanname ile beyan edilen kira gelirinden istisna tutarýnýn düþülmesi gerekmektedir. Mesken istisnasý uygulamasý sadece konut olarak kiraya verilen gayrimenkullerden elde edilen gelirler için söz konusudur. Ýþyeri kira gelirine istisna uygulanmaz. Bu istisna sadece tek mesken için uygulanacak olup birden fazla mesken kirasý elde edenler için istisna kira gelirleri toplamýna bir defa uygulanacaktýr. Bir konuta birden fazla kiþinin ortak olmasý halinde ise bu konuttan elde edilen kira geliri için her bir ortak söz konusu istisnadan ayrý ayrý yararlanabilir.
Ýþyeri kira gelirleri üzerinden vergi kesintisi yapýlanlardan, kira gelirlerinin brüt tutarý beyanname verme sýnýrýný (2020 yýlý için 49.000 TL) aþanlar yýllýk beyanname verecekler. 2020 yýlý içerisinde kesintiye tabi olmayan 2.600 TL üzeri iþyeri kira gelirlerinin beyan edilmesi gerekmektedir.
Konut ve iþyeri kira gelirinin birlikte elde edilip beyan edilmesi halinde, istisna sadece konut kira gelirine uygulanýr. Eðer kira geliri beyan edilmez veya eksik beyan edilirse, mükelleflerin ödemeleri gereken vergiler cezalý olarak tahsil edilmekte ve 6.600 TL'lik istisnadan yararlanma hakký kaybedilmektedir.
Beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen kira gelirlerinin, beyan döneminden sonra yapýlacak vergi denetimleri ve çapraz kontroller sonucu tespit edilmesi durumunda, istisna avantajýndan faydalanamayacaðýnýz gibi zamanýnda tahsil edilmeyen vergileri gecikme faizi ile birlikte cezalý olarak ödemek zorunda kalýnacaðýna dikkat edilmelidir.
Maliye Bakanlýðý, vatandaþlarýn iþlemlerini rahat yapabilmelerini saðlamak ve bürokrasiyi ortadan kaldýrmak için Hazýr Beyan Sistemi uygulamasýný geliþtirdi. "Beyanname Doldur" menüsünün içine girerek hazýr beyanýnýzý kontrol edip, düzeltilmesi gereken yerleri düzeltip beyannamenizi onaylayabilirsiniz.
Özellikle iþ dosta veya yakýnlarýna kira geliri alýnmadan verilen konut veya iþyerleri için de vergi var. Kira bedelinin hiç olmamasý veya düþük olmasý halinde, 'emsal kira bedeli' esas alýnýyor. Bina veya arazi için kira takdiri ya da tespiti yapýlmamýþ ise emsal kira bedeli, emlak vergisi deðerinin yüzde 5'idir. Bina veya arazi dýþýnda kalan mal ve haklarda emsal kira bedeli, bunlarýn maliyet bedelinin yüzde 10'udur.
