Soya ürünleri ve özellikle soya fasulyesinden elde edilen izoflavonlar östrojen benzeri etkiler göstermesi nedeniyle bazý menopoz þikayetlerinin hafifletilmesinde dikkati çekiyor.
Ýnsan yaþam süresinin uzamasýyla kadýnlar yaþamlarýnýn yaklaþýk üçte birlik bölümünde kadýnlýk hormonu olan östrojenin yokluðunun yol açtýðý uzun süreli ve belirgin deðiþikliklere maruz kalýyor. Þüphesiz menopoz dönemindeki her üç kadýndan ikisi farklý þikayetlerle karþý karþýya kalýyor; kemik erimesi ve kalp-damar hastalýklarý geliþiminde artan risk, sýcak basmasý ya da gece terlemesi gibi vazomotor þikayetler, uyku düzensizlikleri gibi sorunlarýn giderilmesi temel tedavi yaklaþýmlar... Ancak idrar problemleri, cinsel isteksizlik, saç, týrnak, deri ve mukoza gibi kýsýmlarda gözlenen deðiþikliklere baðlý sorunlar çoðu zaman göz ardý ediliyor.
Tedavi amacýyla hormon uygulamasý gerek göðüs kanseri ve kalp-damar hastalýklarý geliþimi riskindeki artýþ ve gerekse bazý kiþilerde (yüzde 10) görülebilen yan etkiler nedeniyle farklý tedavi seçenekleri aranýyor. Bu seçenekler arasýnda soya ürünleri ve özellikle soya fasulyesinden elde edilen izoflavonlar östrojen benzeri etkiler göstermesi nedeniyle bazý menopoz þikayetlerinin hafifletilmesinde dikkati çekiyor. Bu konuda gerek saha çalýþmalarý (epidemiyolojik) ve gerekse klinik çalýþmalar izoflavonlarýn kemik erimesi ve bazý kadýn kanserleri riskinin azaltýlmasýnda yararlý olabileceðini ortaya koyuyor.
Bilimsel çalýþmalar umut verici
Soya ürünleri haricinde izoflavon bakýmýndan zengin bir baþka kaynak ise kýrmýzý yonca. Ancak kýrmýzý yonca özütünün menopoz dönemi kadýnlarda idrar problemleri, cinsel isteksizlik, saç, týrnak, deri ve mukoza gibi kýsýmlarda görülen þikayetler üzerinde etkinliðini gösteren yeterli insan çalýþmasý bulunmuyor. Avusturya’da hastanelere menopoz þikayetleriyle baþvuran 40 yaþ üzeri kadýnlar üzerinde yürütülen ve bilimsel kriterlere uygun bir klinik çalýþmanýn sonuçlarý bu konuda bazý bulgular ortaya koyuyor.
Araþtýrmaya katýlmayý kabul eden ve herhangi bir ilaç tedavisi (hormon ve diðer) görmeyen 109 hasta iki gruba ayrýlmýþ. Üç ay süresince bir gruba günde iki defa 80 miligram kýrmýzý yonca izoflavon kapsülü, diðer gruba ise benzer görüntüde boþ ilaç verilmiþ. Üç aylýk süre sonunda hastalarda saðlanan sonuçlar bilimsel tekniklerle deðerlendirilmiþ. Ardýndan kiþisel etkenleri en aza indirebilmek amacýyla bu defa tam tersi bir uygulama yapýlarak daha önce kýrmýzý yonca özütü verilen gruba boþ ilaç, boþ ilaç verilen gruba ise kýrmýzý yonca özütü yine üç ay süresince uygulanmýþ ve sonuçlar tekrar deðerlendirilmiþ.
Uykuda düzelme, ciltte iyileþme
Sonuçlar gerçekten dikkat çekici! Hastalarýn tedavi sonuçlarýndan memnuniyeti üst seviyede bulunmuþ:
-Daha iyi bir saç yapýsý ve saç kýrýlganlýðýnda azalma,
-Vücutta tüylenmede belirgin azalma,
-Cilt kuruluðunda belirgin azalma,
-Göz kuruluðu ve yanma hissinde azalma,
-Aðýz mukozasýnda kuruluk ve yanma hissinde azalma,
-Burun mukozasýnda kuruluk ve çatlak oluþumunda azalma,
-Týrnak kýrýlganlýðýnda azalma,
-Ýshal ve kabýzlýk þikayetlerinde azalma,
-Cinsel isteksizlikte düzelme,
-Duygu durumunda çok belirgin bir düzelme,
-Uyku sorunlarýnda düzelme,
-Yorgunluk hissinde azalma.
Sonuçlarý deðerlendirirken dikkatimi çeken önemli husus, çapraz uygulama sonrasý ilk üç aylýk dönemde boþ ilaç verilen hastalarda þikayetler düzelirken, çalýþmanýn ikinci bölümünde ilk deneyde kýrmýzý yonca özütü verilip daha sonra boþ ilaç verilen grupta düzelen durumun tekrar bozulmasý. Bu da kýrmýzý yonca özütünün sürekli olarak alýnmasý gerektiðini gösteriyor.
Yukarýda listelenen þikayetler aslýnda ilaç tedavilerinde öncelikli olarak pek dikkate alýnmayan ama menopoz döneminde kadýnlarda yaþam kalitesini olumsuz etkileyen sorunlar ve kýrmýzý yonca özütü bu konuda gayet yararlý görülüyor.
