Covid-19 virüs salgýný kýsa çalýþma yapýlmasý açýsýndan dýþsal etkilerden kaynaklanan zorlayýcý neden olarak kabul edilmiþ olup hali hazýrda kýsa çalýþma uygulamasý iþyerlerinde yaygýn olarak sürdürülmektedir.
Yine iþ sözleþmesinin belli þartlar haricinde iþverence feshinin yasaklandýðý bu dönemde çalýþanlarýn pandemi ücretsiz izne gönderilmeleri halinde nakdi ücret desteði ödenmektedir.
Bazý çalýþanlarýn saðlýk kuruluþlarýna yaptýklarý baþvurularda kýsa çalýþma ödeneði veya nakdi ücret desteði aldýklarý için saðlýktan yararlanamayacaklarý yönünde bilgilendirme yapýldýðý görülüyor.
Gerek Covid-19 döneminde uygulanan dýþsal etkilerden kaynaklanan zorlayýcý neden kapsamýndaki kýsa çalýþma uygulamalarýnda gerekse de normal zamanlarda uygulanan kýsa çalýþma uygulamasý kapsamýnda;
- Ýþçilere kýsa çalýþma ödeneði ödenmesi,
- Genel Saðlýk Sigortasý primleri ödenmesi,
Hizmetleri Çalýþma ve Ýþ Kurumu (ÝÞKUR) tarafýndan saðlanmaktadýr. Baþka bir ifade ile Ýþçinin kýsa çalýþma ödeneði aldýðý süre için genel saðlýk sigortasý (GSS) primleri ÝÞKUR tarafýndan ödenmektedir. Söz konusu dönemde kýsa ve uzun vadeli sigorta primleri aktarýlmaz, yalnýzca GSS primleri Ýþsizlik Sigortasý Fonu’ndan karþýlanmaktadýr. Bu nedenle kýsa çalýþma ödeneði alan bir iþçiye GSS prim borcu çýkartýlmaz ve iþçi saðlýk hizmetlerinden yararlanabilir.
Ayný þekilde, 4447 Sayýlý Ýþsizlik Sigortasý Kanununun Geçici 24’üncü Maddesi Kapsamýnda Yapýlacak Nakdi Ücret Desteði Uygulamasýna Ýliþkin Usul ve Esaslar çerçevesinde uygulanmakta olan Nakdi Ücret Desteði kapsamýnda da benzer bir uygulama bulunmaktadýr.
Nakdi ücret desteðinden yararlananlardan 5510 sayýlý Kanuna göre genel saðlýk sigortalýsý veya genel saðlýk sigortalýsýnýn bakmakla yükümlü olduðu kiþi kapsamýna girmeyenler, ayný Kanunun 60’ýncý maddesinin birinci fýkrasýnýn (g) bendi kapsamýnda genel saðlýk sigortalýsý sayýlýrlar ve genel saðlýk sigortasýna iliþkin primleri Ýþsizlik Sigortasý Fonu’ndan karþýlanýr.
Baþka bir ifade ile Nakdi Ücret Desteði alan iþçiye bu dönem için ilave olarak GSS prim borcu çýkartýlmamaktadýr. Yine ayný þekilde Nakdi Ücret Desteði alan iþçiler de saðlýk hizmetlerinden yararlanabilmektedir.
Sigortalýlarýn e-Devlet üzerinden yapýlan kontrollerde Genel Saðlýk Sigortasý (GSS) prim borcu görülmesi halinde söz konusu borç zorunlu sigortalýlýk öncesinde iþsiz (boþta) geçen dönemlerinden kaynaklanan borçlar olacaktýr. Bu tarz borçlarýn 7256 sayýlý Kanun kapsamýnda getirilen imkândan yararlanýlarak gecikme cezasý ve gecikme zamlarý silinerek indirimli þekilde ödenmesi veya yapýlandýrýlmasý mümkün bulunmaktadýr.
Sonuç olarak kýsa çalýþma ödeneði veya nakdi ücret desteði almakta olan sigortalýlara bu dönemlerde GSS prim borcu çýkartýlmamakta olup, GSS primleri ÝÞKUR tarafýndan ödenmektedir. Saðlýk hizmetlerinden yararlanmalarý mümkündür.
Ayrýca çalýþanlarýn eski dönemlerden kaynaklanan GSS borçlarýný ise 7256 sayýlý Kanun kapsamýnda baþvurarak ödemeleri uygun olacaktýr.
