Okurumuz M.A. “Çalýþtýðým iþyeri malum koronavirüsü (covid-19) nedeniyle 3 ay kadar kapalý kalacak ve bu dönemde iþyerinde çalýþmayacaðýz. Ýþveren de kýsa çalýþmaya baþvurdu. Bu dönemde bize ÝÞKUR tarafýndan bir para yatýrýlacaðýný ama iþyerinden maaþ almayacaðýmýzý öðrendik. Bizim emeklilik primlerimiz ne olacak? Kýsa çalýþma aldýðýmýz günlerde SGK primimiz yatmayacak mý? Emeklilik günümü doldurmaya az bir zaman kaldý, böyle olursa maðdur olacaðým. Nasýl telafi edebilirim?” diyor.
Son günlerin en fazla konuþulan konunun kýsa çalýþma olduðunu söylesek abartmýþ olmayýz. Öyle ki, bu zor günleri atlatmak için 270 binin üzerinde firmanýn, 3 milyon kiþinin üzerinde çalýþaný için Kýsa Çalýþma Ödeneðine (KÇÖ) baþvurduðu görülüyor.
Kýsa çalýþma, genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayýcý sebeplerle iþyerindeki haftalýk çalýþma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranýnda azaltýlmasý veya süreklilik koþulu aranmaksýzýn iþyerinde faaliyetin tamamen veya kýsmen en az dört hafta süreyle durdurulmasý hallerinde, iþyerinde üç ayý aþmamak üzere sigortalýlara çalýþamadýklarý dönem için gelir desteði saðlanmasýdýr.
Kýsa çalýþma baþlama tarihinden önceki 60 gün hizmet akdine tabi olan çalýþanlardan son 3 yýlda 450 gün süreyle prim ödemiþ olanlar kýsa çalýþma ödeneðinden yararlanýyor.
Burada amaç, iþçinin iþsiz kalmamasý, iþine devamýnýn saðlanmasý, genel salgýn sona erip hayat normale döndüðünde iþçi ve iþverenin kaldýklarý yerden devam etmelerinin saðlanmasýdýr.
Çalýþanlar kýsa çalýþma döneminde emeklilik primlerinin yatýp yatmayacaðýný merak ediyor. Kýsa çalýþma ödeneðine baþvuran iþyerlerinde ödenek alma þartlarýný saðlayan çalýþanlara ÝÞKUR tarafýndan deðerlendirilecek ve olumlu olarak sonuçlanan kiþilere, ÝÞKUR tarafýndan 3 ay boyunca ve son 12 aylýk brüt ücreti ortalamasýnýn %60’ý kadar kýsa çalýþma ödeneði baðlanacaktýr.
HANGÝ YARDIMLAR VAR?
Kýsa Çalýþmadan yararlanan sigortalýlara;
- Kýsa çalýþma ödeneði ödenmesi,
- Genel Saðlýk Sigortasý primleri ödenmesi,
Hizmetleri saðlanmaktadýr.
Kýsa çalýþma süresince Genel Saðlýk Sigortasý primleri ödenmektedir. Ancak emeklilik primleri yatmamaktadýr. Yani, kýsa çalýþma süresince iþyerinde hiç çalýþýlmayarak haftalýk 45 saat olarak kýsa çalýþmadan yararlanýldý ise bu durumda (ilk hafta yarým ücret hariç) emeklilik primi yatmayacaktýr. Eðer 15 saat veya 30 saat gibi eksik sürelerde çalýþma yapýlýyorsa bu durumda çalýþýlan süreler için emeklilik dahil sigorta primleri yatýrýlacak, ancak çalýþýlmayan (kýsa çalýþma kapsamýndaki) süreler için emeklilik primi ÝÞKUR tarafýndan yatýrýlmayacaktýr.
KÇÖ’DE BORÇLANMA HAKKI VAR MI?
5510 Kanuna göre sigortalý sayýlanlarýn adlarýna sigorta primi yatmayan bazý dönemleri borçlanma hakký var. Mevzuatýmýzda Kýsa çalýþma sürelerinin borçlanmasý yönünde bir hüküm bulunmamaktadýr.
Buna göre, 4/a sigortalýlarýnýn doðum borçlanmasý, askerlik borçlanmasý, yurtdýþý borçlanmasý, doktora veya uzmanlýk öðrenim süreleri borçlanmasý, avukatlýk staj süresi borçlanmasý, beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltýnda geçen sürelerin borçlanmasý, Hekimlerin fahrî asistanlýkta geçen sürelerin borçlanmasý, Grev ve lokavtta geçen sürelerin borçlanmasý, kýsmi süreli çalýþtýklarý aylara ait eksik sürelerin borçlanmasý, yurt dýþýnda resmî öðrenci olarak geçirilen sürelerin borçlanmasý gibi hizmet borçlanmalarý yapýlabilmektedir.
Bu salgýn bize iþ hukuku ve sosyal güvenlik mevzuatýmýzdaki eksik yanlarýmýzý gösterdi. Umuyorum ilk fýrsatta kýsa çalýþma için de borçlanma hakký verilir.
