Kiþisel verilerin kullanýmýna dikkat!

Son birkaç yýlda, özellikle hiçbir kutsalý olmayan FETÖ üyelerinin iftira ve karalamalarý sonucunda birçok kiþinin maðdur olduðu ve itibarsýzlaþtýrýlmaya çalýþýldýðýný üzülerek görmekteyiz. 

Kiþisel verilerin korunmasýna iliþkin bir takým çalýþmalar yapýlmýþtýr. En genel anlamda kiþisel veriler, kimliði belirli veya belirlenebilir gerçek kiþiye iliþkin her türlü bilgiyi ifade etmektedir. Bu bakýmdan, bu verilerin korunmasý ‘devletin’ de bir görevidir.

Yasal zemin nasýl oluþtu?

Ülkemizde kiþisel verilerin bir insan hakký olarak görünmesi, özel hayatýn gizliliði gibi anayasal diðer hak ve özgürlükler son 10 yýl içerisinde büyük bir geliþim gösterdi. Kiþisel verilerin güvenceye alýnmasýna iliþkin düzenlemeler de bu dönemde hýzlanmýþtýr.

2004 yýlýnda Bilgi Teknolojileri Ýletiþim Kurulu tarafýndan hazýrlanan ‘Telekomünikasyon Sektöründe Kiþisel Bilgilerin Ýþlenmesi ve Gizliliðin Korunmasý Hakkýnda Yönetmelik’ yürürlüðe girmiþ,

2010 yýlýnda, Anayasa deðiþikliðine iliþkin halk oylamasý sonucu kabul edilen 5982 sayýlý kanunla ‘Kiþisel Verilerin Korunmasý’ temel bir insan hakký olarak Anayasa’da güvence altýna alýnmýþ,

“Herkes, kendisiyle ilgili kiþisel verilerin korunmasýný isteme hakkýna sahiptir. Bu hak; kiþinin kendisiyle ilgili kiþisel veriler hakkýnda bilgilendirilme, bu verilere eriþme, bunlarýn düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amaçlarý doðrultusunda kullanýlýp kullanýlmadýðýný öðrenmeyi de kapsar. Kiþisel veriler, ancak kanunda öngörülen hallerde veya kiþinin açýk rýzasýyla iþlenebilir. Kiþisel verilerin korunmasýna iliþkin esas ve usuller kanunla düzenlenir”

2013 yýlýnda Bilgi Teknolojileri ve Ýletiþim Kurumu tarafýndan hazýrlanan ‘Elektronik Haberleþme Sektöründe Kiþisel Verilerin Ýþlenmesi ve Gizliliðinin Korunmasý Hakkýnda Yönetmelik’ yürürlüðe girmiþtir,

Nihayet, 6698 sayýlý Kiþisel Verilerin Korunmasý Kanunu 07.04.2016 tarihinde Resmi Gazete ‘de yayýnlanarak yürürlüðe girmiþtir. 

Neler korunuyor?

Belirli veya kimliði belirlenebilir olmak þartýyla, bir kiþiye iliþkin bütün bilgilerin, kiþisel veri olarak sayýlmasý mümkün. Yani bir kiþiye ait, telefon numarasý, fotoðraf, kimlik bilgisi, ses ve görüntü kaydý hatta hobisi bile kiþisel veridir.

Günlük hayatýmýzda, bazý kiþisel verilerimizin çeþitli kurumlarca kaydedildiði bir açýktýr. Salt bu durum kötü bir sonuç doðurmaz. Çünkü çalýþtýðýnýz iþyeri, gittiðiniz hastane, ilaç aldýðýnýz eczane, haftada bir gidilen spor salonu dahi vatandaþlarýn kiþisel verilerinizi kaydetmektedir.

Yanlýþ olan ise tedavi olduðunuz hastane tarafýndan bu verilerin baþka bir medikal/saðlýk ürünleri satýþ þirketine satýlmasý suretiyle, sizin bir müþteri olarak görünüp ‘mesaj yaðmuru’na tutulmanýzdýr. Özellikle sosyal medyada dahi bu çok net görülüyor. Alýþveriþ sitelerinde kýsa bir gezinti ya da alýþveriþten sonra, sosyal medyada yer alan reklamlar, bu sitelerde daha çok üzerinde kaldýðýnýz ürünler ya da yaptýðýnýz aramalardan oluþmakta.

Bilgiler paylaþýlabilir mi?

Belirli bir konuya iliþkin, bilgilendirilmeye dayanan ve özgür iradeyle açýklanan rýza, açýk rýzadýr. Kural olarak, kiþisel veriler ilgili kiþinin açýk rýzasý olmaksýzýn iþlenemez.

Ancak, bazý istisnalar var, aþaðýdaki þartlardan birinin varlýðý hâlinde, ilgili kiþinin açýk rýzasý aranmaksýzýn kiþisel verilerinin iþlenmesi mümkündür:

1 Kanunlarda açýkça öngörülmesi. 

2 Fiili imkânsýzlýk nedeniyle rýzasýný açýklayamayacak durumda bulunan veya rýzasýna hukuki geçerlilik tanýnmayan kiþinin kendisinin ya da bir baþkasýnýn hayatý veya beden bütünlüðünün korunmasý için zorunlu olmasý. 

3 Bir sözleþmenin kurulmasý veya ifasýyla doðrudan doðruya ilgili olmasý kaydýyla, sözleþmenin taraflarýna ait kiþisel verilerin iþlenmesinin gerekli olmasý. 

4 Veri sorumlusunun hukuki yükümlülüðünü yerine getirebilmesi için zorunlu olmasý 

5 Ýlgili kiþinin kendisi tarafýndan alenileþtirilmiþ olmasý. 

6 Bir hakkýn tesisi, kullanýlmasý veya korunmasý için veri iþlemenin zorunlu olmasý. 

7 Ýlgili kiþinin temel hak ve özgürlüklerine zarar vermemek kaydýyla, veri sorumlusunun meþru menfaatleri için veri iþlenmesinin zorunlu olmasý halinde açýk rýza aranmýyor. 

Esasen çok önemli ve hayati bir konu olan kiþisel verilerin korunmasý ve iftiraya karþý korunma için yasal düzenlemeler yapýlmýþ ise de, cezai iþlemler yönünden bürokrasinin azaltýlmasý ve kiþisel haklarýn korunmasý yönünde baþkaca bir takým düzenlemelerin de yapýlmasý gerekmektedir.