ABD’nin efsanevi diplomatý Henry Kissinger’ýn Moskova ziyareti ve Putin’le sýcak buluþmasý, zamanlama ve içerik olarak ilgi çekmemesi imkânsýzdý.
Amerika ile Rusya arasýndaki gerginliðin yeni sürece gireceði ihtimali, yeni etaba girmemesi için Kissinger’ýn devreye girme fikri mantýklý gözükmeye baþladý.
90 küsur yaþýnda olan diplomatýn Moskova’ya geliþini ve Putin’le özel görüþmesini fazla abartmasalar da, bunun tesadüf olmadýðý aþikârdýr.
Sovyetler Birliði ile ABD arasýndaki nükleer bomba kullanýmýna varacak gerginliðin tarihini hatýrlayanlar bilmekteler ki, Kissinger’ýn devasý zekâsý geçen yüzyýlýn 70’lerinde, dünyayý bir felaketten kurtarmýþtý. Neredeyse bu gerginliðin sona ermesinin tek mimarý olarak Kissinger’ýn anýlmasý, þimdiki ziyaretin özünü anlamaya yardým ediyor.
Kissinger’ýn; Ukrayna meselesinde, defalarca ABD’yi uyardýðýný biliyoruz. Özellikle NATO üyeliði konusunda hassas olunmasý gerektiðine dair verdiði demeçler bugünkü ortamda daha da net anlaþýlýyor.
Burada Amerikan Devlet refleksinin, Kissinger eliyle devreye girdiðini görebiliyoruz.
Moskova’ya gelmesi, Putin’le onun dilini ve mantalitesini anlayarak konuþmasý, Kissinger’ýn devreye girme çabasý olarak görülse de, Putin’in bundan çok memnun olduðunu da, Kremlin’den verilen kýsýtlý cümlelerin içeriðinden anlýyoruz.
Geçen yazýmda da yazmýþtým. Putin geri adýmý sevmeyen ve bunu baþarmayan bir liderdir. Bunu Amerika Devleti de bildiði için, böyle bir hamlenin Kissinger’la iþe yarayacaðýný hesaplamaktadýr.
Kissinger eski Dýþiþleri Bakaný ve Baþkan’ýn eski Güvenlik Müþaviri olarak, derin devlet becerisi olan bir isimdir. Sovyetlerin mantalitesini, döneminde en doðru okuyabilen bir stratejisttir. Putin’in yapýsýnýn eski meslektaþlarýna benzeyip benzemediðini ölçecek en deneyimli isimdir Kissinger.
Dolayýsýyla Putin’in dilinden anlayan, Sovyetlerin ruhunu, dayandýðý noktalarýn ne olduðunu iyi ölçen birinin devreye girmesi, ABD’nin ve Rusya’nýn saða sola nükleer tehdit yapmasýnýn derecesini ölçmeye yardýmcý olacaktýr Kissinger.
“Putin’in saðý solu belli olmaz” anlayýþý, þimdiki Amerikan yönetiminde de hâkim fikir. Lakin burada daha ziyade, “ABD geri adým atar” hamlesinin de devreye gireceði ihtimali çok yüksektir.
ABD tarihindeki ayný zýtlaþma, Kennedy ve Kruþçev dönemine denk gelmiþtir. Kennedy’nin çok genç olmasýna raðmen, o zaman geri adým attý gibi gözüken hamlesi sonucunda, dünya nükleer felaketten kurtulmayý baþarmýþtý. Lakin ileride anlaþýldý ki, ABD’nin geri adým attý görüntüsü Kruþçev’i dengelemek için gereken, hesaplý bir hamleydi.
Kissinger - Putin görüþmesinin içeriði önümüzdeki günlerde Rusya ve Amerika’dan atýlan adýmlardan anlaþýlacak tabii ki. Lakin þimdiden görebildiðimiz esas noktanýn, Putin’in kendisine yönelik senaryolar ve Ukrayna’dýr.
Rusya Patriði Kiril ile Roma Papasý’nýn görüþmesini de bu tablo içerisinde deðerlendirirsek, Rusya’nýn da yumuþama siyasetine ihtiyacý olduðunu ve devreye siyaset üstü isimlerin girmesini saðlamanýn, Putin’in faydasýna olacaðýný düþündüðünü de görüyoruz. Patrik Kiril, Rusya’da toplum nezdinde ciddi etkisi olan, Putin’in de önem verdiði bir isimdir. Akýllý ve Rusya Devleti’nin derin gücünü temsil ediyor. Baktýðýmýzda, ABD’nin Kissinger’ý devreye sokmasýyla, Rusya’nýn Kiril’i devreye sokmasý, mantýk olarak ayný niteliði taþýmaktadýr.
Rusya’nýn geri adým atmadan, Rusya’yý kendine mahkûm kýlmanýn yolunu bulmak þart olmuþtur. Rusya’nýn içerisinde olmak ve hinterlant olarak gördüðü bölgelerde bulunmak ve sadece hamasetten deðil. Farklý aktörlerle, farklý yöntemlerle, Rusya’nýn bulunduðu her yerde olmak þarttýr. Ancak o þekilde, Rus oyunlarýna yeni oyunlarla cevap vermek mümkün. Görünen o ki, bu coðrafyada Rusya ile sýk sýk karþýlaþýlacaðýz.
