Polikistik over sendromu sonucu yükselen erkeklik hormonu (androjen) seviyesine baðlý olarak görülen tüylenme (bilimsel adý ile hirsutizm), kozmetik bir sorun olmanýn ötesinde kadýnlarý psikolojik olarak da etkiliyor. Bu amaçla uygulanan lazer tedavisinin maliyeti de yüksek. Ýlaç tedavilerinde ise doðum kontrol haplarý ile vücutta erkeklik hormonu üretiminin baskýlanmasý ya da vücudun erkeklik hormonuna vereceði cevabýn önlenmesi (spironolakton) amaçlanmakta. Ancak ilaç tedavilerinde de bazý riskler söz konusu... Örneðin, bu amaçla yararlanýlan siproteron, karaciðer hücreleri üzerinde hasara yol açabilmekte. Dolayýsýyla alternatif uygulamalar dikkat çekiyor.
Ülkemizde yürütülen bir çalýþmada kývýrcýk nane, antep nanesi, eþek nanesi veya anuk gibi adlarla bilinen nane türünden (Mentha spicata) elde edilen çayýn, kadýnlarda erkeklik hormonunun etkisini giderilebildiði gösterilmiþ. Nitekim yürütülen bazý çalýþmalarda erkeklerde cinsel arzuyu; deney hayvanlarýnda ise sperm oluþumunu azalttýðý þeklindeki bulgular bu deneysel sonuçlarý desteklemekte. Bu araþtýrmalarda tüylenme sorunu olan kadýnlarda adet döngüsünün foliküler fazý boyunca (5 gün) günde 2 defa kývýrcýk nane çayý verilmesi ile serbest erkek cinsiyet hormonu (testosteron) miktarýnýn belirgin bir þekilde düþtüðü, buna karþýlýk gonadotropik hormonlar (luteinize edici hormon, folikül uyarýcý hormon) ve kadýn hormonlarý [östradiol] seviyelerinde artýþ saðlandýðý gözlemlenmiþ. Yürütülen bu çalýþmanýn kýsa süreli uygulamaya raðmen olumlu sonuçlarý, Ýngiliz araþtýrýcýlarýn da ilgisini çekmiþ ve daha uzun süreli uygulanmasý ile saðlanabilecek sonuçlar araþtýrýlmýþ.
DENEY SONUÇLARI DESTEKLÝYOR
Polikistik over sendromu teþhisi konulmuþ 42 kadýn (19-42 yaþlarý arasýnda) iki gruba ayrýlarak (21+21) bir gruba cinsiyet hormonlarý üzerinde herhangi bir etkisi bulunmayan papatya çayý verilirken diðer gruba kývýrcýk nane çayý verilmiþ. Uygulama; adet kanamasýnýn kesildiði günden itibaren baþlanarak 30 gün süresince ve günde iki defa demlenen çayýn verilmesi þeklinde yapýlmýþ. Deneyin baþlangýcý, 15’inci gün ve 30’uncu gün alýnan kan örneklerinde erkek hormonlarý ve gonadotropin seviyeleri izlenmiþ. Sonuçlar hangi hastaya hangi çayýn verildiðini bilmeyen araþtýrýcýlar tarafýndan deðerlendirilmiþ.
Yapýlan deðerlendirmede 30 gün sonunda kývýrcýk nane çayý verilen grupta erkek cinsiyet hormonu (serbest ve toplam testosteron) seviyesinde belirgin azalmaya karþýlýk, gonadotropik hormonlarýn (luteinize edici ve folikül uyarýcý) seviyesinin yine belirgin bir þekilde artýþ gösterdiði tespit edilmiþ. Çalýþma sonunda yapýlan hasta memnuniyeti anketinde de çalýþmaya katýlan gönüllülerin sonuçtan memnun kaldýklarý ifade edilmiþ. Diðer taraftan uygulama süresince herhangi bir olumsuz durum ile karþýlaþýlmadýðý bildirilmekte...
Burada bahsettiðim nane türü ‘týbbi nane’ (Mentha piperita) mutfaklarýmýzda kullandýðýmýz naneden (Mentha aquatica) farklý. Týbbi naneden farklý olarak kývýrcýk nanenin uçucu yaðýnda mentol oraný çok düþüktür, karvon bakýmýndan zengindir.
