Ýsrail'in Gazze'de yaptýklarýný Uluslararasý Adalet Divaný'na taþýyan Güney Afrika dikkatleri üzerine çekti. Lahey'de yaþanan süreci hukukçular tartýþacak ancak Güney Afrika,1994'e kadar beyazlarýn hâkimiyetinde insanlýða karþý iþlenen suçlarla haber gündemlerine düþüyordu.
Güney Afrika'da yaþanan trajediyi anlatan bir filmi tekrar hatýrladým. John Boorman'ýn yönettiði "Benim Ülkemde" (Country of My Skull) filmi 2004'te çekilmiþti. Türkiye'de de gösterime giren film dikkat çekiciydi.
Filmde anlatýlanlar 1994 yýlýnda geçer. Güney Afrika'da siyahilere yapýlan iþkenceleri ve zulümleri incelemek üzere bir komisyon kurulur. Bu "Uzlaþma Komisyonu" önceki yýllarda
Ýnsan haklarý ihlali gerçekleþtirenleri itiraf etmeye çaðýrýr. Yaptýklarý her kötülüðü etraflýca anlatacak ve itiraf edecek olanlar affedilecektir. Komisyonun görevi cani duygularla suç iþleyenleri ve hükümet emriyle suç iþleyenleri ayýrt etmektir.
Filmde 20. yüzyýlda yaþanan utanç verici olaylarýn ardýndan siyahi gazeteci ile ýrkçý bir polisin diyaloglarý ülkede yaþanan dönüþümün keskinliðini gösterir.
Güney Afrika'nýn Lahey'e giden süreçte kendi özgün tarihi elbette önemli. Ancak mesele sadece bundan ibaret deðil. Üstelik Güney Afrika yalnýz da deðil. Çin'le büyüyen ticaret hacminin yaný sýra medeniyetler arasý ortaklýklar da öne çýkýyor.
Çin'in Yumuþak Gücü Kültürel Metinler
Ýsrail'in Gazze'de yaptýðý sivillere dönük saldýrýlarýn küresel gerilimde mutlaka taraflarý oluþacaktý. ABD bölgedeki karakolu olarak gördüðü Ýsrail'de Netanyahu'nun eylemlerinden memnun olmasa da Blinken'ýn (kendi kökenini dile getirerek) meseleye yaklaþýmý bize Samuel Huntington'ý hatýrlattý.
Medeniyetler Savaþý'na sürüklenen dünyada Gazze hassas bir eþikti.
Çin Devlet Baþkaný Xi Jinping'in Afrika kýtasýyla kurduðu iliþki yalnýzca ekonomik göstergelerle izah edilemez derecede. Çin kurduðu iliþkide yumuþak güç unsurlarýný titizlikle kullanýyor ve kültürel metinler üzerinden hayata, erdeme, ahlaka dair ortaklýklarý öne çýkarýyor.
Güney Afrika basýnýna dün yansýyan Xi Jinping'in açýklamasý küresel bir mesaj içeriyor: "Bugün dünyanýn ihtiyacý olan þey çatýþma deðil barýþtýr; dünyanýn istediði þey çatýþma deðil koordinasyondur. Çin ve Güney Afrika, kalkýnma konusunda daha fazla ses ve etki yaratmak için birlikte çalýþmalýdýr..."
"Xi Jinping'in Alýntýladýðý Klasikler" adýný verdikleri video serisi Çin tipi komünizmin kültürel köklerini anlatýyor. Ünlü düþünürler, þairler, imparatorlar üzerinden bugüne nasýl geldiklerini anlatan videolar Afrika'da yerel dillerde yayýnlanýyor.
1921'de Mao Zedong ve yanýndaki küçük devrimci grubu, polisin onlarý yaklaþýk 97 km kuzeydoðudaki Þangay'dan itibaren takip etmesinin ardýndan, partinin ilk kongresini gölün ortasýndaki bir teknede gerçekleþtirdiler. Bu 'Kýzýl Tekne', Çin'de sembolik bir deðere sahip. 2012'de baþkanlýða gelen Xi Jinping þimdilerde Nahnu gölünde toplananlar için bir umut. Xi Amca'nýn ticaret savaþýnda ABD'yi yeneceðine "iman" etmiþ durumdalar.
Konfüçyus ve Ubuntu felsefesi nasýl bir noktada buluþacak bilinmez ancak Çin'in kültürel mirasý üzerinden yaptýðý çýkarmayý hafife almak aymazlýk olacaktýr.
Ýran'a Saldýrý Yahut Müdahale
Son iki gündür ABD Baþkaný Biden'ýn Ýran'a vereceði mesaj merak ediliyor. Yemen'de, Lüban'da, Suriye'de, Irak'ta yahut doðrudan Ýran topraklarýnda yaþanabilecek geliþmeler tartýþýlýyor.
Ýsrail ve Körfez ülkeleri için Ýran'a verilecek tepki bölgesel sonuçlar doðuracaktýr. Analistler Baþkan Biden'ýn daha düþük dozlu bir saldýrýyý tercih edeceðini yazmakta. Ancak ABD'nin Ýran'a dönük hamlesinin esas alýcýsý küresel rakibi Çin olacaktýr. Bu süreç en çok Pekin'de dikkatle takip edilecektir.
Önümüzdeki aylarda Samuel Huntington'u ve Medeniyetler Çatýþmasý'ný daha çok tartýþacaðýz.
