Yaz baþýndan bu güne hava sýcaklýðý bir türlü ortalamalarýn altýna inmedi, hatta rekor üstüne rekor kýrmaya devam ediyor. Bahar döneminde gece serin geçen sýcaklýklar da yükseldi. Geceler de bunaltýcý bu aralar, nefes alacak zaman yok gün içinde. Çabuk ve kolay çözümlerden biri derdimize derman oluyor bu aralar. Her sorunda olduðu gibi kýsa vadeli çözüm üretmekte üstümüze yok, ona ne þüphe. Fakat merak ettiðim bu eðreti çözümleri ne zaman sorgulamaya baþlayacaðýmýz.
Aþýrý sýcak havayý her hissediþimizde soluðu klimalý ortamlarda alýyoruz ya da hemen evdeki klimayý açýyoruz. Gece bile kapatmýyoruz artýk. 24 saat klimalarýn açýk olmasý olaðan algýlanýyor. Her iþin kolayýna çabuk alýþtýðýmýzdan doðal afetlerden biri olan sýcak hava dalgalarýna karþý klima, bizim seçtiðimiz kolay çözümlerden biri haline gelince aþýrý sýcaklara da afet demek için haliyle bin þahit gerekiyor. Biz “Aþýrý sýcaklar aslýnda birer doðal afettir” deyince de kimse inanmýyor iþte.
ANÝ DEÐÝÞÝM HASTA EDÝYOR
Tabii ki klima kullanmak, aþýrý sýcaklardan az etkilenmenin bir yolu. Fakat asýl çare problemin kaynaðýný araþtýrýp onu engelleyebilmekle mümkün. Çünkü bir kýsýr döngüdür gidiyor senelerdir. Son yýllarda artan sýcaklýðýn sebebi atmosferdeki sera gazý salýmlarýnýn artmasý. Klimanýn düðmesini her çevirdiðimizde, aslýnda sera gazý salýmýna katký saðlamýþ oluyoruz. O an için serinliyoruz ama önümüzdeki yýllarda yaz aylarýnýn daha sýcak geçeceðinin altýna imzamýzý bizzat kendi ellerimizle atýyoruz! Havayý soðutmak için klimalarýn harcadýðý elektrik enerjisi üretilirken atmosfere ciddi bir salým yapýlmýþ oluyor otomatikman.
“Bana ne? Ben kendi keyfime bakarým, umurumda mý dünya!” diyenler de varsa eðer klimanýn saðlýðý da ciddi anlamda etkilediðinden de bahsetmek istiyorum. Dýþarýda hava yaklaþýk 40 derece hissediliyorken, bulunduðunuz mekanýn sýcaklýðýný 20 dereceye ayarlamýþsanýz hastalýða davetiye çýkarýrsýnýz. Aniden 20 derecelik bir sýcaklýk deðiþimine maruz kalmak, ilk darbeyi baðýþýklýk sisteminize vurur acýmadan. Vücudunuzdaki zararlý küçük canlýlar birden galip gelirler savunma mekanizmanýza karþý ve sayýlarý hýzla artmaya baþlar. Daha da kötüsü klima sürekli ayný havayý döndürüp durduðundan havadaki virüs ve bakterilerin sayýsý artar. Alerjik bünyelerin alerjileri tetiklenir. Bir anda baþýnýzý yataktan kaldýramayabilirsiniz güneþli, sýcak yaz gününde.
DÜÐMEYE BASMADAN DÜÞÜNÜN
“Sýcak havada tek ihtiyaç ortamý soðutmak ve klima bunu kolayca baþarýyor, neden rahatýmýzý bozuyorsun?” demeyin. Hava filtreli, hatta havayý temizleyen, daha az enerji harcayan klimalarýn tercih edilmesi neden önemsenmiyor? Ýþte bunu anlayamýyorum. En önemlisi ise klimalarýn kontrollü kullanýlmasý. Dýþarýda atmosfer sýcaklýðý 40 derece iken klimayý 27 gibi daha makul deðerlere çýkarmak ve belli aralýklarla klimayý otomatik ayarda tutmak, hatta gerekmedikçe kullanmamak, vantilatörleri yeniden hayatýmýzýn birer parçasý yapmak da bizi serinletmeye yetecek.
Hiç düþünmedik ki klima tuþuna basmadan önce. Hiç sormadýk ki kendimize, bu klimanýn zararý var mýdýr, varsa da nedir acaba diye. Hiç öðrenmek istemedik ki bu aralar havanýn neden bu kadar sýcak olduðunu. Hiç merak etmedik ki eskiden de böyle sýcak mýydý bu temmuz aylarý. Cevaplarýný bile merak etmiyoruz bu sorularýn. Yaþýyoruz öylesine, birileri belki bizim yerimize düþünüyordur rahatlýðýyla. Her durumda hep kolayý seçiyoruz nasýl olsa. Bizim için kolaylýðý önemli sadece. Gerisini ne ben sorayým ne de siz söyleyin... Aslýnda çok söze de gerek yok, benden sonrasý tufan bizim atasözümüz deðil mi?
