DÜNYADA Küçük ve Orta Boy Ýþletmelerin (KOBÝ) çeþitli yollarla teþvik edildikleri malum. Bu gibi iþletmelerin ekonominin deðiþen þartlarýna daha çabuk uyabildiði ve daha çok insanýn içlerindeki teþebbüs kabiliyetini ortaya çýkardýðý düþünülmekte.
Bizde mali ve ekonomik teþviklerin büyük kýsmý, KOBÝ’nin daha önce harcama zorunda kaldýklarýnýn iadesi olarak düþünülebilir. Bu teþvikler, AR-GE, inovasyon yatýrýmlarý, bazen de seri üretimi destekleme amacýna dönük.
Ülkemizde de KOBÝ’lere dönük teþvik veren onüç ayrý otorite mevcut. Bu kadar çok teþvik kurumunun olmasý hem bürokrasiyi artýrýyor, hem de yaygýnlýk, onlarýn etkinliðini azaltýyor. Bizdeki teþviklerin çoðu parasý olan, yani zengin olan KOBÝ’lere verilmekte.
Bu durum, “Önce sen harca, bana bunu kanýtla, ben de sana yarýsýna kadar destek vereyim” ana politikasýndan kaynaklanmaktadýr. Siz harcamayý yapacak, harcama evraklarýný teþvik eden kuruma verecek, bu evraklarýn çeþitli kademelerde incelenmesinden sonra KOBÝ’nize ödeme yapýlacak.
Burada kurumsallaþmak adýna KOBÝ’lere getirilmiþ olan mali ve idari külfetler, eksiksiz olarak tamamlanmasý durumunda onun geliþmesi çok zor olmaktadýr. Bürokrasiye aþýrý boðulmuþ mevzuatýmýz büyük bir zaman kaybý ve mali külfeti ortaya çýkarmaktadýr.
Mevzuat hazretleri, adým baþý ‘Noter tasdiki’ istemekte. Ben bu güne kadar binlerce noter evraký düzenletmeme raðmen geriye dönüp bunlarý arama durumunda kalmadým. Geliþmiþ ülkelerden sadece Fransa’da var. Bu iþlem hem mali külfete ve hem de zaman kaybýna yol açmakta. Her iþlem aþýrý fiyatlandýrýlmýþ. Bundan esinlenen birçok kurum dosya parasý adý altýnda hizmetin çok üzerinde fiyatlandýrma yapýyor. KOBÝ her adým atýþýnda para verir durumda. Ýþletme için küçük bir ticari araç alsa, bununla hem personelini taþýyacak ve hem de üretim için zaman zaman kullanacak. Böyle bir þey yaparsa vay haline. Sanki taþýma firmasý, belgeler belgeler, paralar paralar. K1, K2 belgeleri, SRC belgeleri. Belgen geçerliliðini kaybetmiþ, binlerle ifade edilen cezalar. Belgeleri çýkartmak için harcadýðýn zaman çabasý. Bürokrasinin istediði ‘beyannameler’i doldurmak, zamanýnda vermek için sadece bu iþ için bir personel bulunduracaksýn. KOBÝ’nin elektrik müþaviri, avukatý, iþ güvenliði uzmaný, mali müþaviri, doktoru olacak, birçoðu iþ sahasýnda mühendisi olacak, yemek çýkacak, nakli saðlanacak. Bu hizmetlerin aksamasýndan KOBÝ sorumlu olacak. Bu kadar bürokrasiyi eksiksiz yerine getirmek mümkün olmadýðýndan ceza üstüne ceza gelir. Onun için bizde KOBÝ’ler hamle yapýp büyüyemezler, tabiî ki istisnalar kaideyi bozmaz.
