Yaz mevsimi yaklaşınca kışın alınan kiloları verme telaşı başlıyor. Diyet reçeteleri, cerrahi seçenekler dahil çeşitli tedavi uygulamaları, ilaç formülleri, ‘bedeli ne olursa olsun’ her türlü zayıflama önerisinin yüksek talep gördüğü bir gerçek. İnsanların büyük bir çoğunluğu ideal ölçülere ulaşabilmek ya da ölçülerini koruyabilmek için en riskli önerileri bile gözü kapalı kabul edebiliyor.
Kilo kontrolüne yönelik yaklaşımlar arasında doğal zayıflama ürünleri -daha güvenli olduğu düşüncesiyle- yüksek talep görüyor. Yağ yakıcılar, metabolizmayı hızlandırıcılar, yağ ve şekerin emilimini engelleyenler, ödem sökücüler, vd. Ancak bu doğal desteklerin ne derecede etkili olabildiği konusu çok spekülatif. Yürütülen kimi klinik çalışmalarda etkisiz olduğu görülürken bazılarında etkili olduğu öne sürülüyor. Hiç şüphesiz her ferdin genetik yapısı, beslenme ve yaşam şekli, dolayısıyla ‘şişmanlık nedeni’nin farklı olduğu göz önüne alınırsa bu ürünlerin tüm bireyler için yararlı olabileceğini ummak yanıltıcı olacaktır.
Konjüge linoleik asit (CLA) zayıflama rejimlerinde yaygın uygulanan doğal ürünlerden biri. CLA otla beslenen hayvanların yağ dokusunda da bulunan, bir grup linoleik asit izomerlerinin bağlanmasıyla meydana gelen bir konjuge dien. CLA, et ve süt ürünlerinin bileşiminde de bulunuyor. CLA’nın lipit metabolizmasını düzenleyerek ve adipoz dokunun boyutunu azaltarak kilo verdirebileceği ileri sürüüyor. Etki şekli üzerinde yapılan öneriler, CLA’nın lipoprotein lipaz ve stearoil koenzim A desatüraz enzimlerini uyararak lipit birikmesini azaltmasının yanı sıra yağ metabolizmasında rol oynayan PPAR (peroksizom proliferatörle aktive olan reseptör gama) reseptörlerinin etkinleştirilmesi ve proenflamatuvar sitokinlerin uyarılması suretiyle etkili olduğu şeklinde.
BEL ÇEVRESİNDE ETKİLİ DEĞİL
CLA’nın zayıflatıcı etkisinin bulunup bulunmadığı konusunda daha açıklayıcı bir fikir edinebilmek üzere etkinliği üzerinde şimdiye kadar yürütülmüş bilimsel tasarımda (plasebo-kontrollü, çift-körlü ve randomize) ve en az altı ay süre ile sürdürülmüş, 974 kişiyi kapsayan yedi çalışmanın ‘meta analizi’ sonuçlarıyla ilgili bir değerlendirmeden bahsetmek istiyorum.
Meta analiz çalışmasının sonuçları CLA desteğinin boş ilaç (plasebo) verilen gruplara oranla vücut ağırlığında az miktar bir düşüş sağlayabildiğini gösteriyor. Ancak farklı zayıflama ölçütleri üzerinde farklı etkiler gösterdiği gözlemlenmiş. CLA vücut yağ ve beden-kütle indeksi (BKİ) üzerinde etkinliği istatiksel olarak zayıf bir belirginlik derecesindeyken, bel çevresi üzerinde belirgin bir etkinliği bulunmuyor.
Bu meta analiz çalışmasında değerlendirmeye alınan klinik çalışmalar CLA’nın tek başına ve uzun süreli uygulaması ile alınan sonuçları yansıtıyor. Dolayısıyla CLA’nın farklı besin desteği kombinasyonları ve diyet/egzersiz önerileriyle birlikte uygulandığında ne derecede zayıflama sağlayabileceği konusunda ayrıntılı çalışmalara ihtiyaç var.
